-
جنگنده f-35 عمود پرواز
ساليان درازي است كه نيروهاي نظامي آمريكا به دنبال ساخت جنگنده‌اي پرقدرت و پر سرعت با كمترين هزينه و كمترين احتمال خطر هستند. اين آرزوی آنها هم‌اكنون با ساخت هواپيماي جنگنده F-35 تحقق يافته است. جدیدترین هواپیمای نظامی آمریکا، جنگنده مشترک عمود پرواز F-35 JSF است که هم‌اکنون شركت «لاكهيد مارتين» آمريكا در حال ساخت آن است. این جنگنده دارای برنامه‌ای مشترک بوده و مشترکاً توسط شرکت‌‌های نورث روپ گرومن، BAE سیستمز، پرات اند ویتنی و رولزرویس اداره می‌شود.
جنگنده JSF، جنگنده‌ای است چند مأموریته که برای عملیات هوا به زمین بهینه‌سازی شده و ماموریت هوا به هوا، اصولاً ماموریت ثانویه براي اين هواپيما به شمار می‌آید. این هواپیما تا حدود زیادی به جنگنده F/A-22 Raptor شباهت دارد و طرح کلی آن مشابه این هواپیما بوده و هم چنین تا حدود زیادی نیز از فناوری‌‌های مشترکی بهره می‌جوید. این هواپیما، در پاسخ به نیاز به هواپیمایی که قابلیت پرواز عمودی را داشته باشد، در مرحله طراحی قرار گرفت، چرا که هواپیمایی که بتواند عمودی از زمین برخیزد، دارای فرسایش قطعات پایین‌تر و بالاتر از همه طول باند کمتر می‌باشد که آن را به وسیله مناسب برای برخاستن از روی ناوهای هواپیمابر و همچنین فرود بر روی آنها می‌کند.
برای انجام این مهم، این هواپیمای پیشرفته تک‌موتوره، از سیستم کشش منحرف شده بهره می‌جوید، یعنی ابتدا همانند موتورهای توربوپراپ نیروی موتور ابتدا به یک جعبه‌دنده برای کاهش دور انتقال یافته سپس با یک فن یا پنکه عمود بر سطح زمین منتقل می‌شود.
این پنکه نیروی موردنیاز هواپیما را برای برخاستن تا یک ارتفاع مطمئن تامین کرده و پس از آن، به تدریج قدرت موتور بیش‌تر به سمت خروجی موتور متوجه شده و از قدرت لیفت فن کاسته و هواپیما به جلو رانده می‌شود.
در سیستم قدرت این هواپیما، برای برخاست، ابتدا دریچه‌ای زیر و بالای کابین خلبان باز شده و از آن جا لیفت فن هوا را با سرعت زیاد از بالا به سمت پایین پمپاژ می‌کند. همزمان با این کار، خروجی انتهایی موتور نیز به سمت پایین برگشته و نیروی تراست رو به پایین تولید می‌کند. این دو محل تولید نیرو، بالانس هواپیما یا تعادل آن را نیز بر قرار می‌سازند.
این هواپیما، بسته به موتوری که روی آن نصب می‌گردد، دارای بردی برابر 1200 کیلومتر و حداکثر سرعتی معادل 8/1 ماخ خواهد بود. این هواپیما، قادر است با بیشینه وزنی حدود 22 تن عملیات برخاست یا تیک‌آف را انجام دهد.
البته در گونه دریایی این هواپیما، که مدل B یا C می تواند باشد، تغییراتی برای توانایی نشست بر روی ناو از جمله بزرگ‌ترکردن بال‌ها و افزایش سطح باله جنگنده‌‌ها و همچنین تغییراتی نیز در موتور آن حاصل می‌گردد.
این هواپیما، برای حمل تسلیحات خود از دو محفظه داخلی و چهار محفظه خارجی استفاده می‌کند. هر یک از محفظه‌‌ها، قابلیت حمل دو موشک یا بمب یا هر سلاح دیگر را دارند و مقرهای خارجی نیز به همین ترتیب می‌توانند عمل كنند.
تقریباً در تمامی مدل‌‌های این هواپیما، تسلیحات یکسانی به کار رفته و تغییرات تنها در قسمت راداری و سیستم‌‌های پیچیده برخاست و نشست صورت می‌پذیرد.
از این جنگنده، تعداد بسیار فراوانی، یعنی حدود 3000 فروند سفارش داده شده که حدود 1700 فروند آن برای نیروی هوایی و بقیه برای نیروهای دریایی و ناوگان‌‌های آنان خواهد بود.
