مفهوم نزول

مفهوم نزول

کلمه «نزول» بمعنی «فرود آمدن از مکانی بلند است».
راغب اصفهانی می گوید: «النزول في الاصل هو انحطاط من علوّ، یقال نزل عن دابة و نزل في مکان...»
یعنی نزول در اصل بمعنای فرود آمدن و پائین آمدن از بالایی و بلندی است. می گویند: از چهار پا فرود آمد و در مکانی جای گرفت و سکنی گزید.
علامه نیز در « المیزان » می فرماید: « کلمه نزول به معنای پائین آمدن و وارد شدن از نقطه بلند است ».
« بعضی دیگر از دانشمندان درباره این کلمه شرح بیشتری داده اند. از نظر آنان « نزول در برابر صعود و عروج است » که همان معنایی را می رساند که در بالا ذکر شد.
کاربرد معنایی این کلمه در سه مورد است:
1 _ انتقال مکانی یا کاربرد مکانی:
« نزول باران » شاید بهترین مثال برای این مورد باشد. هنگامی که باران می بارد و یا برف شروع به باریدن می کند، همه می گویند: امسال شاهد نزول نعمات الهی از آسمان هستیم.
2 _ کاربرد اعتباری:
گاهی گفته می شود: « فلانی از حیث اخلاقی در مرتبه ای بسیار نازل قرار دارد » و یا گفته می شود: فلان رئیس جمهور از حاکمیت ساقط شد. این یک کاربرد اعتباری است. زیرا که وظیفه انسان این است که در مراحل عالی اخلاقی قرار داشته باشد و به شیطان زحمت ندهد که او را از آن مرحله ساقط نماید.
یا انسان می تواند در مقام ریاست، ازتدبیر بالایی برخوردار گردد و بدین وسیله مانع زوال و نزول خود از مقامی که در اختیار دارد، گردد.
3 _ کاربرد حقیقی:
این واژه « در امور حقیقی غیر حسی به کار می رود مانند قرآن که از طرف خداوند متعال بر قلب پیامبر اکرم نازل شده » است.
سرّ این مطلب که درباره قرآن، « کاربرد حقیقی » این کلمه مراد است، به شرح زیر است:
الف. « نازل کننده قرآن، ذات پاک والای خداوند متعال است ».
پرواضح است که حقیقی بالاتر و عینی تر و واقعی تر از حضرت حق جل و علا موجود نیست، هم ما سوی الله حقیقت، عینیت، واقعیت و هستی خود را مدیون حضرت پروردگار است.
ب. باید آنچه نازل شده، چیست؟
نازل شونده، قرآن است و قرآن نیز مرتبه ای از علم نامتناهی حضرت پروردگار است. همان گونه که خود حضرت حق حقیقی و عینی است، علم و مراتب علم او نیز حقیقی و عینی هستند.
ج. آنچه در این میان واسطه است، حضرت جبرئیل است.
د. گیرنده وحی نیز روان رسول گرامی اسلام می باشد که موجودی عینی و غیر قابل انکار است.
با توجه به مطالب فوق روشن شد که کاربرد این واژه درباره قرآن، از نوع کاربرد مکانی این واژه نیست.
از طرفی معنای اعتباری و کاربرد اعتباری آن نیز درباره قرآن، صحت و حقیقت ندارد.
« زیرا نزول قرآن از ناحیه حذر به هیچ وجه موجب کاهش ارزش و منزلت آن در پیشگاه الهی نمی گردد ».