-
بولیوی
بولیوی
بولیوی، کشوری محصور در خشکی، در مرکز آمریکای جنوبی است. پایتخت آن لاپاز است. این کشور از شمال و شرق با برزیل، از جنوب با آرژانتین و پاراگوئه و از غرب با شیلی و پرو هم جوار است.
نام
نام رسمی این کشور جمهوری بولیوی است که از نام سیمون بولیوار گرفته شده است،
اوو مورالس: حرکت به سوی سوسیالیسم
انتخابات ریاست جمهوری بولیوی در سال ۲۰۰۵ در تاریخ ۱۸ دسامبر برگزار شد. دو کاندیدای اصلی خوان اوو مورالس آیما از حزب حرکت به سوی سوسیالیسم (MAS) و جورج گوئیروگا، رهبر حزب نیروی اجتماعی و دمکراتیک (PODEMOS) و رهبر سابق حزب فعالان دمکراتیک ملی گرا (ADN) بودند.
مورالس در انتخابات با کسب ۵۴ درصد آرا پیروز شد که چنین اکثریتی در طول انتخابات بولیوی بی نظیر بوده است. او در ۲۲ ژانویه ۲۰۰۶ برای یک دوره پنج ساله سوگند یاد کرد. قبل از مراسم شروع به کار رسمی در لاپاز، او یک مراسم تشریفاتی ملی را در یتاواناکو و در مقابل هزاران نفر از مردم بومی و نمایندگان جنبش های اجتماعی از سراسر آمریکای لاتین، برگزار کرد. هر چند این مراسم نقاط نظر و دیدگاههای او را تعیین نکرد بلکه فقط اصلیت آیماراین او را مشخص کرد. این منطقه از آمریکای جنوبی که جمعیت بومی زیادی را در بر می‌گیرد از سالهای ۱۵۰۰ به بعد مورد استعمار اسپانیایی ها بوده و توسط نیروهای خارجی اداره می‌شده است. مورالس عنوان کرد که ۵۰۰ سال مستعمره بودن به پایان رسیده و اکنون آغاز دوران خود مختاری است.
پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری توجه گروههای مبارزه با موادمخدر آمریکایی در آمریکای جنوبی را به خود جلب کرد که تأکید عمده آنها بر ریشه کن کردن کاشت کوکا بود. برنامه تکریم ایالات متحده که هدفش رساندن تولید کوکا به صفر است، از دیدگاه بسیاری از مردم بولیوی تهدیدی برای امرار معاش و زندگی محسوب می‌شود. مورالس اعلام کرده است که دولت او سعی خواهد کرد تا مصرف مواد مخدر را ممنوع اعلام کند ولی بازار قانونی صادرات برگهای کوکا را حفظ خواهد کرد.
رئیس جمهور فعلی اوو مورالسدر یکم مه ۲۰۰۶، مدرالس اعلام کرد که در تلاش است تا سرمایه‌های هیدروکربنی بولیوی را دوباره ملی کند. ضمن اعلام اینکه اقدام به ملی سازی به معنی سلب مالکیت نیست، مورالس نیروهای بولیوی را برای اشغال کردن ۵۶ عدد از تاسیسات گاز، اعزام کرد. همچنین نیروهایی به پالایشگاه‌های نفتی اعزام شدند که حدود %۹۰ ظرفیت پالایش بولیوی را تأمین می‌کنند. مهلت ۱۸۰ روزه‌ای به تمام شرکت های انرژی خارجی داده شد تا قرار دادهای جدیدی را به امضاء برسانند و مالکیت اصلی را به بولیوی واگذار کنند. (در مورد میدانهای بزرگ گاز طبیعی %۸۲ از درآمد را نیز به بولیوی بدهند) با به پایان رسیدن مهلت، تمامی شرکت ها قراردادهای جدیدی را به امضاء رساندند.
گزارشات دولت بولیوی، و کمپانی های مسئول درباره سرمایه گذاری های آتی با یکدیگر متناقض است. از زمانهای گذشته، برزیل بزرگ‌ترین مشتری هیدروکربنهای بولیوی بوده است که گاز طبیعی بولیوی را از طریق خط لوله‌های شرکت نیمه خصوصی پتروبار (PBR) وارد می‌کند. از آنجایی که گاز از بولیوی فقط توسط خط لوله گسترده (و پر هزینه) شرکت PBR صادر می‌شود، تولید کننده و مصرف کننده وابستگی زیادی به یکدیگر دارند. چگونگی ملی سازی مشخص نیست زیرا شرکت PBR برنامه‌های خود را برای تولید گاز طبیعی مورد نیاز تا سال ۲۰۱۱ اعلام کرده است. موقعیت بولیوی به خاطر علم به اینکه مخازن هیدروکربنی نسبت به ملی سازی قبلی ارزش بیشتری پیدا کرده است و به خاطر حمایتهای هم پیمانشان هوگو چاوز از ونزوئلا، مستحکم شده است.
تقسیمات اداری
نقشه تقسیمات اداری بولیویبولیوی به نه استان، یا در زبان اسپانیایی "دپارتمنتوس" تقسیم شده است:
استان چوکائیساکا (سوکره)
استان کوچابامبا (کوچا بامبا)
استان بنی ( ترینیداد)
استان لاپاز (لاپاز)
استان ارورو (ارورو)
استان پاندو (کوبیا)
استان پوتوسی (پوتوسی)
استان سانتاکروز (سانتاکروز دی لاسیرا)
استان تاریا (تاریا)
علاوه بر این هر استان به تقسیمات کوچک‌تر ایالت یا "پرونیسیاس، شهرستان یا "کانتونز" و بخش یا "مونیسی پالیداوز" تقسیم می‌شود که کارهای محلی را بر عهده دارند.
جغرافیا
بولیوی با مساحت (۵۸۰/۰۹۸/۱ کیلومتر مربع بیست و هشتمین کشور پهناور جهان است (پس از اتیوپی) وسعت آن تقریباً برابر موریتانی و تا حدودی برابر ایالت تگزاس ایالات متحده است.
بولیوی کشوریست که در خشکی محصور شده است و ارتباطش با اقیانوس آرام را در جنگ آرام در سال ۱۸۷۹ از دست داد. هر چند، از طریق رودخانه پاراگوئه به اقیانوس اتلانتیک دسترسی دارد. قسمت غربی بولیوی در رشته کوههای آندس قرار گرفته که بلندترین قله اش نوادو دل سایاما با ارتفاع ۶۵۴۲ متر در استان اورو قرار گرفته است. مناظر طبیعی گوناگونی زیادی دارند که باعث ایجاد چشم اندازهای زیبا و مناظر طبیعی فوق العاده شده است. قسمت غربی کشور بر روی فلات کوهستانی آلتی پلانو شکل گرفته است.
قسمت شرقی زمینهای پست و هموار است که با جنگل های بارانی آمازونی پوشانیده شده است. دریاچه تیتیساکا در مرز بین بولیوی و پرو واقع شده است. در قسمت شرقی و در استان پوتوسی، سالار دی اویونی، بزرگ‌ترین سطح نمکی دنیا، واقع شده است. شهرهای بزرگ بولیوی لاپاز، سانتاکروز دی لاسیرا و کوچابامبا می‌باشند.
اقتصاد
کوچابامبانوشتار اصلی: اقتصاد بولیوی
بولیوی پس از گویانا فقیرترین کشور آمریکایی جنوبی است و کارشناسان قوانین امپریالیستی نیروهای خارجی را از زمان کشف قاره آمریکا، عامل این وضعیت می‌دانند. هر چند این کشور از نظر منابع طبیعی غنی است و گاهی به کنایه به آن "خری نشسته بر روی معدن طلا" اطلاق می‌کنند. غیر از معادن مشهورش که توسط امپراتوری اینکا و بعدها توسط اسپانیاردها مورد بهره برداری بود، بولیوی دارای دومین میدان گاز طبیعی در آمریکای جنوبی پس از ونزوئلا است. علاوه بر این، معرق ال موتون در استان سانتاکروز، %۷۰ آهن و منیزیوم دنیا را تأمین می‌کند.
مجموع تولید ناخالص ملی بولیوی (GDP) در سال ۲۰۰۲، ۹/۷ میلیارد دلار بود. رشد اقتصادی حدود %۵/۲ در سال و نرخ تورم در سال ۲۰۰۲ بین %۳ تا %۴ بود (در سال ۲۰۰۱ کمتر از %۱ بود) اقتصاد بی رونق بولیوی به خاطر عوامل مختلفی در طی دو دهه گذشته بوده است.
اولین عامل مؤثر در رکود اقتصاد بولیوی کاهش چشم گیر قیمت نقره در سال ۱۹۸۰ بود که یکی از مهم‌ترین منابع درآمد بولیوی در صنایع معدن بود. عامل دوم پس از جنگ سرد در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ بود که کشورهای غربی که قبلاً به خاطر روی کار بودن یک رژیم با اقتصاد آزاد به این کشور کمک مالی می‌کردند، کمک های خود را قطع کردند. عامل سوم ریشه کن کردن محصولات کوکا توسط ایالات متحده بود که %۸۰ تولید کوکائین جهان را تأمین می‌کرد. کاهش تولید کوکا باعث کاهش فوق العاده درآمد کشور بولیوی و بویژه کشاورزان گردید.
پشته‌های نمک در Salar de Uyuniاز سال ۱۹۸۵، دولت بولیوی برنامه‌های پایدارسازی، اقتصادی و دگرگونی ساختاری، پایداری قیمت، ایجاد شرایط برای رشد و از بین بردن کمیابی محصولات را در پیش گرفت. دگرگونی در خدمت رسانی به مشتری در سالهای اخیر، شفافیت این حوزه را بهبود بخشیده است. تغییرات ساختاری پر اهمیت در اقتصاد بولیوی شامل جمع آوری سرمایه‌های بخش های پر تعداد عمومی بوده است. (جمع آوری سرمایه در بولیوی نوعی خصوصی سازی است که سرمایه گذاران %۵۰ مالکیت و مدیریت منابع عمومی را بدست می‌آورند و چندین سال بدون پرداخت هزینه به دولت، فعالیت می‌کنند.)
دگرگونی در ساختار قانونگذاری باعث بهبود سیاستهای بازار آزاد بخصوص در بخش هیدروکربن و ارتباطات سیار، باعث تشویق سرمایه گذاری خصوصی گردید. سرمایه گذاران خارجی، و مالکان خارجی هیچ محدودیتی در بولیوی ندارند. از آنجایی که برنامه جمع آوری سرمایه تأثیر موفقیت آمیزی بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) در بولیوی داشت. (۷/۱ میلیارد دلار در سالهای ۱۹۹۶-۲۰۰۰)، طرفین خارجی نیز بر کامل کردن تعهداتشان در قرار داد جمع آوری سرمایه مصمم بودند.
در سال ۱۹۹۶، سه گروه از شرکت های نفتی بولیوی (YPFB) که در کارهای اکتشاف نفت، بهره برداری و انتقال فعالیت می‌کردند، تجمیع شدند تا خط لوله گاز به برزیل را بسازند. دولت قرار داد طولانی مدتی برای فروش گاز به برزیل تا سال ۲۰۱۹ دارد. خط لوله برزیل در سال ۲۰۰۲، روزانه حدود ۱۲ میلیون متر مکعب (۴۲۴ میلیون فوت مکعب) را منتقل می‌کرد. بولیوی دومین میدان گاز طبیعی بزرگ را در آمریکای جنوبی در اختیار دارد و مصرفی داخلی و صادراتش به برزیل، تنها بخش کوچکی از توانایی تولیدش است. دولت نظرخواهی اجباری درباره صادرات گاز طبیعی را در سال ۲۰۰۴ انجام داد. مخالفت های گسترده با صادرات گاز به شیلی منجر به استعفای رئیس جمهور، سانچز دی لوزادا در اکتبر ۲۰۰۳ گردید.
بانک مرکزی بولیویدر آوریل ۲۰۰۲، بچتل قرار دادی را با هوگو بانزر، رئیس جمهور اسبق بولیوی، به امضاء رساند تا ذخایر آب سومین شهر بزرگ بولیوی، کوچابامبا، را خصوصی سازی کند. قرار داد بطور رسمی به نام آگواس دل توناری، معاون بچتل، ثبت شد. پس از مدتی، شرکت قیمت آب شهر را سه برابر کرد که منجر به شیورش کوچابامبا در سال ۲۰۰۰ گردید. حکومت نظامی اعلام شد و پلیس بولیوی حداقل ۶ نفر از شورشگران را به قتل رسانید و بیش از ۱۷۰ نفر را مجروح کرد. به خاطر شکست اقتصادی و افزایش نارضایتی مردم، دولت بولیوی مجبور شد تا قرار داد آب را باطل کند. در سال ۲۰۰۱، شرکت بچتل از دولت بولیوی به خاطر ۲۵ میلیون دلار خسارت، شکایت کرد. ادامه یافتن درگیرهای داخلی، باعث کاهش توجه به گروههای ضد جهانی سازی و ضد سرمایه آوری شد.
صادرات بولیوی از ۶۵۲ میلیون دلار در ۱۹۹۱ به ۳/۱ میلیارد دلار در ۲۰۰۲ رسید. تجارت بین المللی ۷/۱ میلیارد دلار بود. تعرفه گمرکی در بولیوی کمتر از %۱۰ است. کسری بودجه بولیوی در سال ۲۰۰۲ حدود ۴۶۰ میلیون دلار بود.
تجارت بولیوی با کشورهای همسایه در حال افزایش است که در گذشته به خاطر تعدادی قرار داد تجارتی بین منطقه‌ای از آن چشم پوشی می‌شد. بولیوی عضو جامعه آندیان است و از فواید تجارت آزاد با سایر اعضاء مثل پرو، اکوادور، کلمبیا و ونزوئلا سود می‌برد. بولیوی قرار داد همکاری با مرکوسور (بازار آزاد غربی) را در مارس ۱۹۹۷ تنظیم کرد. طبق این قرار داد ناحیه آزاد تجاری با حداقل %۸۰ تجارت بین طرفین در طول ۱۰ سال، تشکیل می‌شود. بنیان تجارت کالا و داروی آندیان ایالات متحده، اجازه ورود محصولات بولیوی را بدون مالیات و کارمزد به ایالات متحده می‌دهد.
ایالات متحده هنوز بزگترین کشور تجارت کننده با بولیوی است. در سال ۲۰۰۲، ایالات متحده ۲۸۳ میلیون دلار کالا به بولیوی صادر کرد و ۱۶۲ میلیون دلار کالا از این کشور وارد کرد. اقلام صادراتی عمده بولیوی به آمریکا، قلع، طلا، جواهرات و مصنوعات چوبی می‌باشند. اقلام وارداتی از ایالات متحده شامل کامپیوتر، خودرو، گندم و ماشین آلات می‌باشد.
کشاورزی حدود %۱۵ تولید ناخالص ملی بولیوی را تشکیل می‌دهد. میزان زمینهای مورد کشت با تجهیزات نوین به سرعت در منطقه سانتا کروز در حال افزایش است که شرایط هوایی برای تولید دو نوع محصول در سال مناسب است. سویا عمده ترین محصولات نقدی است که به بازار آندیان فروخته می‌شود. استخراج معادن و هیدروکربن ها %۱۰ و کارخانجات کمتر از %۱۷ تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهند.
بزرگ‌ترین فلات نمکی جهاندولت بولیوی هنوز به کمک های خارجی برای پروژه‌های خود نیاز دارد. تا پایان سال ۲۰۰۲ دولت ۵/۴ میلیارد دلار به طلبکاران خارجی بدهکار بود که ۶/۱ میلیارد دلار از این مبلغ متعلق به دولتهای قبلی و مابقی آن برای توسعه‌های چند جانبه در حوزه‌های مختلف بود. باز پرداخت و امها از سال ۱۹۸۷ به روش کلوب پاریس به تعویق می افتاد. طلبکاران خارجی از اینکار راضی بودند زیرا دولت بولیوی با برنامه‌های IMF به اهداف مالی و اقتصادی خود می‌رسید. به تعویق افتادن قرار دادها توسط کلوب پاریس به کشورهایی که فقط یک طلبکار داشت اجازه می‌داد تا مبالغی را به مبلغ اصلی وام اضافه کنند. در نتیجه بسیاری از کشورها مقادیری از بولیوی طلب دارند. دولت ایالات متحده قرار دادی را در گردهمایی کلوب پاریس در دسامبر ۱۹۹۵ تنظیم کرد که میزان ذخیره وام بولیوی را %۶۷ کاهش داد. دولت بولیوی باز پرداخت وامهای خود را به بانکهای چند جانبه در زمان مقرر، ادامه می‌دهد. بولیوی از منافع کشورهای فقیر با وامهای سنگین (HIPC) و کمک های رو به افزایش آنها سود می‌برد و با محدودیت های جدید، می‌تواند وامهای سبک بگیرد. بولیوی یکی از سه کشور نیمکره غربی است که به‌عنوان کشوری با قابلیت در پرداخت حسابهای هزار ساله انتخاب شده و به‌عنوان شرکت کننده در مذاکرات FIA حضور دارد.
در سال ۲۰۰۴، دولت توجه زیادی به توسعه تجهیزات بندر پوئرتوبوش در رودخانه پاراگوئه نشان داد. پس از مدتی در بندرسوارز و بندر آگویره که از طریق کانال تامنگو به رودخانه پاراگوئه متصل شده اند، کشتی های کوچک حمل بار شروع به رفت و آمد کردند. از سال ۲۰۰۴ به بعد، نیمی از صادرات بولیوی از طریق رودخانه پاراگوئه انجام می‌شود. وقتی بازسازی بندر بوش به پایان برسد، کشتی های اقیانوس پیما قادر خواهند بود قادر بولیوی لنگر بیاندازند. این امر باعث کاهش نیاز به بنادر خارجی مثل بنادر پرو وشیلی می‌شود که باعث افزایش قیمت واردات و صادرات می‌شدند. کشاورزان بولیوی تنباکو تولید می‌کنند، ولی مقدار مازاد برای تأمین نیازهای داخلی وارد می‌شود. در سال ۱۹۹۲، بولیوی بیش از ۱۰۰۰ میلیون تن تنباکو تولید کرده بود.
منبع:ویکی پدیا
