-
جغرافياي شهر قم
استان قم با وسعتي معادل 14631 كيلومتر مربع در مركز كشور ايران واقع شده و مركز آن شهر قم است. استان قم از شمال به استان تهران و شهرهاي ورامين و ري و استان مركزي، از جنوب به شهرستانهاي محلات و دليجان از استان مركزي و شهر كاشان از استان اصفهان و از غرب و شرق به استان سمنان و شهرستان آشتيان و تفرش محدود است بر اساس آخرين تقسيمات كشوري در سال 1375، اين استان داراي يك شهرستان، 4 بخش، يك شهر،9 دهستان و 363 آبادي بوده است.
از نظر جغرافياي طبيعي، اين استان در قلمرو كوير مركزي ايران واقع شده است و از نظر آب و هوا، اقليم نيمه بياباني دارد.
موقعيت اجتماعي و فرهنگي
بر اساس سرشماري عمومي مركز آمار ايران در آبان ماه 1375، جمعيت استان قم در آبان برابر 853044 نفر بوده است كه از اين تعداد 16/91 درصد در نقاط شهري، 82/8 درصد درنقاط روستايي سكونت داشته و بقيه غير ساكن بودهاند. در همين سال از كل جمعيت استان 437190 نفر مرد و 415854 نفر زن بودهاند. از جمعيت اين استان 4/40 درصد در گروه سني كمتر از 15 ساله، 56/55 درصد در گروه سني 15 ـ 64 ساله و 92/3 درصد در گروه سني 65 ساله و بيشتر قرار داشتهاند. از كل جمعيت استان 76/99 درصد را مسلمانان تشكيل ميدهند.
از نظر فرهنگي استان و شهر قم از شهرهاي مهم ديني و مذهبي و زياتگاهي ايران و شيعيان جهان است. جريان فرهنگي ديني و مذهبي، شهر قم را به يكي از بزرگترين مراكز آموزش علوم ديني و آئينهاي مذهبي تبديل كرده است. كه در دهههاي اخير نقش بسيار ممتازي در فرآيند تحولات ديني، مذهبي، سياسي و اجتماعي ايران ايفا كرده است. تعليم و تربيت مروجين، عالمان و انديشمندان علوم ديني و به تبع آن تأثير فراوان بر نظام فرهنگي كشور از تأثيرات فرهنگي بسيار مهم اين شهر است. در اين شهر مراسم اعياد و سوگواريهاي ديني و مذهبي با شكوه فراواني برگزار ميشود. مراسم مربوط به رويدادهاي سياسي نيز جلوة ديگري از تظاهرات فرهنگي و مدني قم به حساب ميآيد. برگزاري مراسم مربوط به جشنها و اعياد ملي و خصوصي نيز رنگ و بوي ملي و مذهبي دارد و از مزيتهاي نسبي و ويژگيهاي فرهنگي استان و شهر قم محسوب ميشود.
شهر قم نمونة ممتازي از نظام ديني و مذهبي مردم شيعه ايران است و يكي از مراكز آموزش آن به شمار ميآيد. همچنين اين استان يكي از مراكز مهم آموزشي و پژوهشي حوزوي و دانشگاهي كشور محسوب ميشود و مدارس علمي و دانشكدههاي مختلف آن به كتابخانههاي بزرگ و تخصصي به ويژه در حوزه ديني تجهيز شدهاند. از جمله اين كتابخانهها ميتوان به كتابخانه آيت الله مرعشي نجفي، كتابخانه آيت الله خامنهاي، و كتابخانه آيت الله گلپايگاني و كتابخانههاي تخصصي ديگر اشاره نمود.
