احساس شادی و رضایت شاخص های اصلی سلامت روان
به مناسبت هفته ملی بهداشت روان:
یک روانشناس و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه «داشتن شادی و نشاط و رضایت از زندگی به مدت 30 روز گذشته یکی از شاخص های اصلی سلامت روان است.» تاکید کرد:«متاسفانه در بحث های سلامت روان احساس نشاط و رضایت از زندگی در جامعه ما به دلیل نگاه قدیمی به سلامت روان مورد غفلت قرار گرفته است و شاید لازم باشد به این مباحث در کشور ما توجه بیشتری شود.»
دکتر فرید براتی سده در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز گفت:«تعاریف سلامت روان به دو دسته تقسیم می شود در تعاریف قدیمی ترعمدتا تاکید بر این است که فرد مبتلا به بیماری روانی نباشد و در یک حالت تعادلی به لحاظ عملکردهای روانی،جسمی، تطبیق با محیط و پذیرش شرایط محیط و تاثیرگذاری محیط قرار داشته باشد که اصلی ترین شاخص دراین تعریف نداشتن بیماری روانی است بدین معنی اگر فردی مبتلا به بیماری روانی نباشد و اضطراب نداشته باشد از سلامت روان برخوردار است.»
وی ادامه داد:«تعاریف جدیدتر از سلامت روان به طور مشخص تر از آغاز قرن 21 به بعد شروع شده و بیشتر بر روی مفاهیم به زیستی تاکید دارد بدین معنی که علاوه براینکه فرد مبتلا به بیماری روانی نباشد و اضطراب نداشته باشد بایستی نکات مثبتی نیز در زندگی باشد از جمله بالا بودن سطح رفاه زندگی، داشتن شادی و نشاط در زندگی، رضایت از زندگی و کنترل بر زندگی که مفاهیم جدیدتری را وارد بحث های سلامت روان می کند.»
این روانشناس افزود:«در تعریف سازمان جهانی بهداشت فردی از سلامت روان برخورداراست که بتواند از عهده استرس های معمول زندگی خود برآید و بتواند آن را پشت سر بگذارد و توانایی کارکردهای روانی و اجتماعی مثبت داشته باشد بدین معنی که بتواند شغلی داشته باشد و ارتباط اجتماعی مناسبی برقرار کند و به طور کلی فردی باشد که بتواند در حیطه های اجتماعی و شغلی کفایت های لازم داشته باشد.
از مجموع این موارد می توان گفت سلامت روانی یک هسته مرکزی و اصلی شخصیت انسان سالم است و عبارت است از اینکه فرد احساس نشاط و شادی و رضایت از زندگی داشته و اضطراب نداشته باشد و بتواند از پس استرس های زندگی روزمره برآید و به لحاظ مهارت های زندگی و اجتماعی کفایت ها و شایستگی های لازم را داشته و عملکرد موثر اجتماعی و شغلی نیز داشته باشد.»
وی ادامه داد: «در سال های اخیر بحث بر روی خطی یا طیفی بودن سلامت روان است و محققان معتقدند سلامت روان به معنی عدم ابتلا به بیماری روانی نیست و لزوما نداشتن بیماری روانی به معنی داشتن سلامت روانی نیست و بیماری روانی و سلامت روان بر روی دو طیف متفاوت هستند این دو از هم جدا هستند.
این نکته به این معنا است که علاوه بر شاخص هایی که برای سلامت روان بر می شماریم (نداشتن اضطراب، داشتن عزت نفس بالا ،داشتن مهارت های زندگی) بایستی بر روی بحث نشاط و شادی و رضایت از زندگی نیز تاکید کنیم که روی یک طیف قرار نمی گیرند و یک طیف جدیدی می خواهند و این چیزی است که متاسفانه در بحث های سلامت روان در جامعه ما زیاد مورد توجه قرار نگرفته است و این مورد به دلیل نگاه قدیمی به سلامت روان مورد غفلت قرار گرفته است و شاید لازم باشد به این مباحث در کشور ما توجه بیشتری شود به این معنا که نشاط و رضایت از زندگی به عنوان شاخص های اصلی سلامت روان هستند.»
این مدرس دانشگاه علامه طباطبایی تاکید کرد:«در نگاه جدید گفته می شود داشتن شادی و نشاط و رضایت از زندگی به مدت 30 روز گذشته یکی از شاخص های اصلی سلامت روان است همین بحث نکته دیگری را مطرح می کند بدین معنی که امروزه سلامت روان تنها به عنوان یک پدیده روانشناختی در نظر گرفته نمی شود بلکه شاخص های اجتماعی را نیز برای آن در نظر می گیرند در حقیقت می توان گفت سلامت روان یک سازه روانشناختی صرف نیست بلکه یک سازه روانی – اجتماعی است بدین معنا که در جوامعی که میزان مشارکت در آن بالاتر باشد و اعتماد مردم به یکدیگر بیشتر بوده و فردگرایی مذموم در آن کمتر باشد و جامعه ای که مردم بتوانند به گونه ای برنامه ریزی کنند که بتوانند زندگی خود را کنترل کنند و با بروز یک حادثه از پس آن برآیند و جامعه ای که مردم قدرت پیش بینی داشته باشند و معنا و هدفی در آن وجود داشته باشد در صورتی که جامعه ای پیش بینی پذیر باشد و قول و قرارهایی که به مردم داده می شود به آنها عمل شود این جامعه شاخص های اجتماعی سلامت روان است.»
وی خاطرنشان کرد:«نکته ای که در بحث سلامت روان مطرح است استرس های زندگی است بررسی ها نشان می دهد اگر استرس های اجتماعی و فردی از یک سطحی فراتر رود مردم آن جامعه توانایی برخورد و سازگاری با آن را نداشته و در نتیجه دچار فروپاشی روانشناختی می شوند و حتما دچار مشکلات روانی، روان تنی و یا مشکلات جسمی می شوند.»
