نشانه ها و عوامل موثر در بروز بیماری های قلبی
اگر ضربان قلب کمتر از 35 و بیشتر از 180 ضربه در دقیقه باشد، فرد غش می کند.
امروزه ارتقای آگاهی مردم به منظور پیشگیری از سکته و انواع بیماری های قلبی بسیار حائز اهمیت است.
نشانه های هشدار دهنده ناراحتی های قلبی به شرح زیر هستند:
- درد قلبی یا درد قفسه سینه: معمولا دردی فشارنده است که بیشتر زیر جناغ سینه احساس می شود ولی ممکن است به سایر قسمت ها چون دست ها، گردن و زیرچانه منتشر شود.
- تپش قلب: بیشتر به صورت ضربان تند یا بی نظمی قلب است. به عنوان مثال در افتادگی دریچه میترال، تپش و درد قلب شایع است.
- تنگی نفس: تنفس با سختی و همراه با فعالیت و کوشش بدنی است. ممکن است به صورت حملات شبانه تنگی نفس باشد.
- غش قلبی: غش علت های مختلفی دارد. یکی از علل آن بی نظمی های ضربان قلب است که باعث می شود خون کافی به مغز نرسد. اگر ضربان قلب کمتر از 35 و بیشتر از 180 ضربه در دقیقه باشد، فرد غش می کند.
بیماری های شایع قلبی
- آنژین صدری: عبارت است از احساس گرفتگی، ناراحتی و سنگینی که زیر جناغ سینه احساس می شود و ممکن است به گردن، چانه، کتف، سر دل و دست ها به ویژه قسمت داخلی دست چپ انتشار یابد. این درد یک تا پنج دقیقه طول می کشد. علت آن وجود پلاک ها و انسداد سرخرگها است. در افراد فشار خونی، دیابتی، سیگاری و مبتلا به چربی خون بالا بیشتر دیده می شود.
- اختلال دریچه ای قلب: معمولا این اختلال به دو صورت تنگی یا شلی در گشادی دریچه مشخص می شوند و اغلب تا آخر عمر این اختلال تشخیص داده نمی شود. افتادگی دریچه میترال شایعترین آنها است. این بیماری مادرزادی است و باعث پس زدن خون از بطن به دهلیز چپ می شود. نشانه های اختصاصی آن تپش قلب، بی نظمی های قلبی بخصوص وقتی که فرد به پهلوی چپ می خوابد، دردهای قفسه سینه، خستگی پذیری زودرس و سردردهای میگرنی هستند.
بر اساس این گزارش، در نارسایی های دریچه آئورت خون از دریچه به بطن چپ برمی گردد و بار بسیار زیادی بر دوش بطن چپ می گذارد و به تدریج قلب بزرگ و نارسا خواهد شد. در ایران بیشترین عامل نارسایی های دریچه قلب، تب روماتیسمی و عفونت حاصل از آن است.
- نارسایی قلب: نارسایی های قلبی به طور کلی به دو دسته کلی حاد و مزمن می شود. در نوع حاد مقدار قابل توجهی از بافت از بین می رود یا دریچه قلب پاره می شود. در این حالت چون قلب آمادگی مقابله با این نارسایی ناگهانی را ندارد، دچار افت فشار و شوک می شود. در نارسایی مزمن; قلب به تدریج با شرایط نامطلوب کنار می آید، اما تنگی نفس شبانه، ورم پا، بزرگ و پرخون شدن کبد و خستگی و ضعف عضلانی دیده می شود. بهترین درمان آن، حفظ آرامش، رژیم غذایی بدون نمک و کم چرب و استفاده از داروهای ضد فشار و ادرارآور است.
- فشار خون: فشار خون بالا و پایین، هر دو مشکل ساز است. افرادی که پرفشاری خون دارند 10 تا 20 سال زودتر از افراد دیگر می میرند. فشار خون بالا رگها را خراب می کند و به قلب، مغز، چشم ها و کلیه آسیب می رساند و عامل سکته های قلبی است. بر اساس این گزارش، درمان فشار خون مشروط به رعایت نکات بسیار ساده ای است. فشار خون دو جز» و دو عدد دارد، عدد اول مربوط به فشار انبساط قلب (80 میلیمتر جیوه) است. فشار انبساط قلب از 90 میلیمتر جیوه و فشار انقباض قلب از 140 میلیمتر جیوه بالاتر باشد، تشخیص پرفشاری داده می شود.
اگر فشار انبساط قلب کمتر از 90 میلیمتر جیوه باشد، تشخیص فشار پایین داده می شود و فرد وارد شوک شده و احتمال دارد جان خود را از دست بدهد. در فشار خون پایین خون کافی به مغز و سایر اندام ها نمی رسد و کارکرد آنها مختل می شود. اسهال و استفراغ طولانی، خونریزی های شدید داخلی و خارجی و شوک هیجانی شدید باعث افت فشار می شوند.
- لخته و التهاب در سیاهرگ: سه علت عمده برای ایجاد لخته شناخته شده است. یکی، جریان خون کند و آهسته به علت عدم تحرک در طولانی مدت، دیگری آسیب و ضربه به جداره رگ ها و در نهایت وجود قابلیت لخته شدن بالا در افراد. مانند مصرف کنندگان استروژن. اگر لخته در سیاهرگ های عمیقی باشد، درد، تورم و قرمزی دیده می شود خطر حرکت کردن لخته و گیر کردن در رگهای ریویی و مرگ وجود دارد. اگر لخته در سیاهرگ سطحی باشد با کمپرس آب گرم برطرف می شود.
عوامل موثر در بروز بیماری های قلبی
- وزن نامناسب، سن بالا، فشار خون، چربی و قندبالا، استعمال دخانیات، سابقه خانوادگی، عدم رعایت بهداشت فردی، دهان و دندان، عدم تحرک و ورزش کافی، شتاب زدگی، رژیم غذایی نامنظم و نامناسب، بیماری های عفونی مزمن، تنش و فشار روحی که به علت تاثیر بر سرعت لخته 8 شدن خون، افزایش فشار خون، افزایش کلسترول خون افزایش هورمونی که در آهنگ ضربان قلب اختلال ایجاد می کند خطرساز خواهد بود. استرس در اکثر اوقات می تواند ناشی از مشکلات زندگی شغلی مثل توقعات بیش از حد مدیران و ناسازگاری با همکاران باشد.
پیشگیری
- رژیم غذایی مناسب (اجتناب از مصرف غذاهای سرخ کردنی، پرنمک، پرچرب و استفاده از سبزیجات و میوه های تازه)
- ورزش منظم (نرم دویدن، نرمش های سریع، شنا، دوچرخه سواری)
- ترک کامل سیگار
- درمان و کنترل کلسترول، قند و فشار بالا (با خوردن غذاهای کم کالری مثل میوه ها، سبزیجات، روغن گیاهی و جوانه ها)
- مصرف آسپرین حداقل یک روز در میان
- حفظ آرامش و خونسردی (به وسیله تکنیک های آرامش آموزی)
- مقابله کارآمد با استرس و فشارهای زندگی (به وسیله تکنیک های حل مسئله)
- کاهش وزن (با ورزش، خوردن مواد غذایی سالم و کم کالری) و در نهایت بهبود سبک زندگی و سالم زیستن (با رعایت نکات بالا) و پیگیری این نکات در طی زندگی روزمره
