-
شهرستان ملایر
شهرستان ملایر
تاریخ نویسان در رابطه با وجه تسمیه ملایر نظرهای مختلفی ارائه نموده‌اند. از جمله اینكه درزمان مادها با روشن نمودن آتش روی تپه‌ها وكوههای آن اخبار را به سایر مناطق می‌رساندند. از این رو آنجا مل آگر به معنی تپه آتش نامیده شد.
روایت دیگری میگویدكه در زمان حمله اعراب به ایران هنگام عبورازاین منطقه به آب دست نیافته بودند و به همین علت آنرا ماء لا یری یعنی آب دیده نمیشود نامیدند و به همین نام معروف گردیده است و ملایر كنونی صورتی از آن عبارت می‌باشد.
شهر ملایر از زمان های بسیار قدیم منطقه‌ای آباد و پر جمعیت بوده است. بنای شهر فعلی ملایر با حكومت فتحعلی شاه قاجار در سال 1188 هحری قمری هم عهد می باشد. كه توسط محمد میرزا دولتشاه احداث شد و نخست به نام بانی آن دولت آباد خوانده شد و در پس آن بدنبال منقرض شدن سلسله قاجاریه به نام ملایر تغییر پیدا كرد.
موقعیت جغرافیایی
شهر ملایر بزرگترین شهرستان استان پس از همدان می باشد و وسعتی حدود 3210 كیلومتر مربع شامل 3 شهر ملایر، سامن و ازندریان و سه بخش مركزی، سامن و جوكار و 15 دهستان و 221 روستای دارای سكنه می باشد.
شهرستان ملایر از شمال به همدان از شرق به اراك از جنوب به بروجرد واز طرف غرب به شهرهای تویسركان و نهاوند محدود شده است. ارتفاع این شهرستان از سطح دریا 1780 متر و فاصله اش از همدان و تهران به ترتیب 86 و 390 كیلومتر است.
امتداد رشته كوه الوند از شمال و شمال شرق این شهرستان می گذرد و به كوههای سر بند اراك متصل می شود مرتفع ترین كوه این شهرستان قله لشكردر می باشدو كوه معروف یزد گرد با بقایای قلعه یزد گرد ساسانی در جنوب شهر قرار دارد. از دیگر ارتفاعات مهم كوه گرمه با ارتفاع 2206 متر و كوه سرده با ارتفاع 2277 متر است. مهمترین رودخانه ملایر رود خرم آباد است كه آب آن فصلی است.
پوشش گیاهی شهرستان ملایر از نوع استپ كوهپایه ای است. ملایر از نظر آب و هوائی در مرز آب و هوای متعدل كوهستانی و آب و هوای نیمه بیابانی ایران قرار گرفته و خصوصیات هر دو نوع آب و هوارا دارا است و متوسط بارندگی سالیانه آن به 2/242 میلیمتر می رسد.
زبان اهالی این شهرستان آمیزه ای از لری. كردی و فارسی با لهجه لری و لك می باشد و جمعیت آن بر اساس آخرین سر شماری 1375 تعداد 297062 نفر است كه اكثریت آنها در روستا زندگی می كنند و به زراعت مشغول می باشند.
مراكز دیدنی
مقبره حاج سیف الدوله
ارگ نوشیجان
برج سامن
خانه لطفعلیان
یخچال میرقتاح
قلعه نوشیجان
قلعه چوبین
تپه گوراب
آتشكده نوشیجان
جاذبه‌های طبیعی غار دره فراخ
غار سرد كوه
دره شهرستانه
محیط زیست ملایر
منطقه حفاظت شده لشگردر
