برقراري ارتباط ميان قرآن و علوم روز

برقراري ارتباط ميان قرآن و علوم روز، در درجه اول وظيفه کساني است که هم به تفسير قرآن و زبان عربي مسلط هستند و هم با نظريه هاي علوم روز آشنا؛ بنابراين به عهده مفسران است که با نظريه هاي روز هم آشنا باشند.
حجت الاسلام محمدسعيد بهمن پور، استاد کالج اسلامي لندن بتازگي در گفتگويي با خبرگزاري قرآني ايران (ايکنا) درباره روش تفسير علمي قرآن ضمن بيان اين مطلب گفت: از قديم هم افراد زيادي سعي کرده اند با نظريه هاي مربوط به علوم تجربي روز آيات قرآن را تفسير کنند. معمولا چنين مشکلي اجتناب ناپذير است ، زيرا فهم عموم مردم از دنياي اطرافشان همان چيزي است که در مراکز آموزشي فرا مي گيرند و تصور مي کنند اينها حقيقت مطلق هستند و چيزي که انسان فکر کند ثابت و متغير است بايد امور ديگر نيز با آن هماهنگ باشد.
دکتر بهمن پور تصريح کرد: از آنجايي که يافته هاي ما از نظريه هاي علمي در حال تغيير است ما نمي توانيم از اين روش براي تفسير قرآن استفاده کنيم و تنها مي توانيم بگوييم مفهوم اين آيه در پرتوي يک نظريه علمي قابل فهم است.
وي يادآور شد: اگر با قاطعيت بگوييم حقيقت آيه مورد بحث درباره يکي از نظريه هاي علمي است با مشکل کساني که سعي کردند هفت آسمان قرآن را با نظريه بطلميوس تطبيق دهند مواجه خواهيم شد، چرا که هم اکنون اين نظريه مردود است.
کارشناس مذهبي فيلم «مريم مقدس» در ادامه به يکي از ايرادات تطبيق قطعي قرآن با علوم روز اشاره کرد و افزود: اين مساله ، يعني تطبيق قطعي قرآن با علوم روز، باعث سسستي عقيده مي شود و اين شائبه را در ذهن ايجاد مي کند که قرآن با علم هماهنگ نيست ، بنابراين دچار نقص است.
استاد کالج اسلامي لندن در ادامه تصريح کرد: رويکرد ديگر اين است که بکوشيم آيات قرآن را عميق تر بررسي کنيم و ببينيم کدام يک از دانشهايي که در جهان بيرون داريم مي تواند مفسر يک آيه باشد که با به کارگيري اصطلاحاتي از قبيل شايد اين گونه باشد و خدا بهتر مي داند، اشکالي نخواهد داشت. وي در تکميل رويکرد دوم تصريح کرد: مثلا قرآن درباره قيامت هميشه اين گونه سخن مي گويد که زنده شدن مردگان مثل زنده شدن گياهان است ، مثل باراني که مي فرستيم و رويش گياهان اين فکر را در اذهان متبادر مي سازد که ممکن است همان گونه که از يک دانه ، گياه کاملي به وجود مي آيد در انسان نيز همين گونه باشد.
وي افزود: با وجود نظريه هاي مربوط به دي ان اي بعيد نيست در انسان هم همين فرآيند رخ دهد که شبيه سازي موجودات در سالهاي اخير دليل همين ادعاست و اگر زنده شدن انسان ها مثل گياهان باشد چه بسا همين رشد سلولي صورت گيرد.
وي بار ديگر بر قيد احتمال در تفسير آيات تاکيد کرد و يادآور شد: همه اين مسائل هنگام تفسير آيات قرآن با عباراتي چون چه بسا، شايد و ممکن است بلامانع است ؛ ولي اگر بگوييم علم اين مساله را مي گويد و قرآن هم بايد همان را بگويد، اين خطايي است که باعث تحريف قرآن مي شود.
حجت الاسلام بهمن پور با اشاره به يکسان نبودن زبان علم با زبان قرآن تصريح کرد: قرآن براي موعظه و عبرت دادن به مردم فرستاد شده و علم براي فهميدن اسرار جهان بيرون است و حتي زماني که قرآن درباره امور علمي صحبت مي کند به هيچ عنوان زبان آن با زبان کتب تجربي يکي نيست.
وي با اشاره به هدف از اشارات علمي در قرآن اظهار کرد: هدف از بيان مطالب علمي در آيات ، عبرت آموزي ، نشان دادن قدرت خدا، امکان معاد و همچنين دلالت بر توانايي ، حکمت و عظمت خداوند است.
استاد کالج اسلامي لندن گفت: برقراري ارتباط ميان قرآن و علوم روز وظيفه کساني است که هم قرآن را خوب مي فهمند و به تفسير و زبان عرب مسلط هستند و هم تا حدي با علوم روز آشنا. در واقع برقراري اين ارتباط در درجه اول به عهده مفسران است که بايد به نظريه هاي روز هم آشنا باشند. وي تفسير به راي را متفاوت از تفسير به فهم دانست و گفت: تفسير به فهم اين است که هر کسي قرآن را با توجه به فهم خود تفسير کند، اما تفسير به راي آن است که شخص به يک نظريه باور پيدا کند و بکوشد آيات قرآن را بر آن منطبق کند. در تفسير به فهم ، مفسر اين گونه بيان مي کند که اين نظريه ها وجود دارد. حال بايد ببينيم قرآن کداميک از آنها را تاييد مي کند. که اين روش صحيحي است.
دکتر بهمن پور در پايان گفت: تفسير علمي براي برقراري ارتباط بهتر با مخاطبان ، توضيح و فهم بيشتر و بهتر آيات و همچنين براي تاثيرگذاري بيشتر آيات بر نسلي که با اين باورها رشد مي کنند، موضوعي ضروري است.