اختلال در جیمیل، با هدف ایجاد فرصت برای ایمیل ملی؟!

هرچند سرویس ایمیل گوگل (جیمیل) طی ماههای گذشته در سراسر جهان برای مقاطع کوتاهی دچار مشکل فنی شده و در جدیدترین مورد از مشکلات به مدت دو و نیم ساعت از کار افتاد، اما کاربران ایرانی این سرویس که پس از هاتمیل مایکروسافت و یاهومیل، سومین سرویس ایمیل محبوب جهان است و بیش از 113 میلیون نفر از آن استفاده میکنند، از زمان بروز اختلال در بخشی از سرعت اینترنت کشور که طبق اعلام مسوولان، از قطعی کابل جاسک - فجیره ناشی شد، تاکنون از امکانپذیر نبودن استفاده از این سرویس شکایت داشته و برخی کاربران هم اظهار میکنند که چگونگی این اختلال بیشتر شبیه کندی سرعت اینترنت است و جیمیل در برخی از ساعات روز به کندی باز میشود.
به گزارش خبرنگار ارتباطات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، طی هفتههای گذشته گزارشهای غیررسمی از مسدود شدن دسترسی به سرویس جیمیل در ایران منتشر شد؛ پس از آن گوگل کاهش شدید ترافیک را تایید و در بیانیهای اعلام کرد که شبکههای خود را مورد بررسی قرار داده تا مطمئن شود به درستی کار میکنند و ظاهرا شبکه این شرکت مشکلی نداشته و کاربران ایرانی برای دسترسی به این سرویس مشکل داشتند.
این اخبار تا جایی ادامه داشت که اظهارنظرهایی به نقل از مسوولان منتشر شد که قابل استفاده نبودن سرویس جیمیل را فرصتی دانستند که شرایط استفاده از ایمیل ملی فراهم شود.
سعید مهدیون - مدیر عامل شرکت فنآوری اطلاعات ایران - چندی پیش در نشست خبری تاکید کرده بود اینکه تمام اطلاعات خود را از طریق سایتهایی مثل yahoo و google در اختیار خارجیها بگذاریم و یا اینکه اطلاعات خود را برای ثبت در سایتهای داخلی بدون اعتماد قرار دهیم، اصلا خوب نیست، حتی اگر کیفیت سرویس داخلی کم است، باید به آن اعتماد کنیم تا کیفیت با استفاده از آن بالا برود.
اما پیگیری خبرنگار ایسنا از مسوولان شرکت ارتباطات زیرساخت درباره علت بروز مشکل در دسترسی به جیمیل به اینجا ختم شد که حسین شفیع - معاون اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل شرکت ارتباطات زیرساخت - با تایید اینکه در حال حاضر شرایط اینترنت در کشور عادی است و با اشاره به قطع کابل نوری جاسک - فجیره در هفتههای گذشته دربارهی اختلال در جیمیل و اینکه امکان استفاده بسیاری از کاربران ایمیل گوگل از زمان قطعی تاکنون وجود ندارد، به خبرنگار ایسنا تصریح کرد: این موضوع به قطعی این کابل ارتباطی ندارد.
به گفته او، عصر روز دوازدهم بهمنماه این کابل در دو نقطه قطع شد و به دنبال آن، کشتیهای اعزامی برای بازسازی مسیر به مقصد نقاط خرابی حرکت کردند تا عملیات تعمیر این کابل آغاز شود و مشخص شد که لنگر کشتی عامل این قطعی بود که اختلالات و قطعیهایی را در بخش دیتا موجب شد و هزینههایی نیز به شرکت ارتباطات زیرساخت کشور تحمیل کرد.
وی تصریح کرد: در مرحله اول و بعد از انجام عملیات ترمیم 50 درصد از 30 درصد اختلال بهوجود آمده، یعنی حدود نیمی از اختلالات برطرف شد و درواقع شرکت ارتباطات زیرساخت با تامین 16 لینک STM1 از مسیر شمال کشور، حدود 50 درصد ظرفیت مسیر قطع شده جاسک -فجیره را بازسازی کرد و در مرحله بعدی تمامی اختلال برطرف شد.
طبق اعلام مسوولان ترمیم و بازسازی محل 10 روز به طول انجامید که در مرحله آخر و در روز 21 بهمنماه اختلال بهطور کلی برطرف شده است.
البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که گوگل چندی پیش بهمنظور افزایش امنیت جیمیل، از رمزنگاری https بهعنوان استاندارد پیش فرض در تمامی اشتراکهای سرویس ایمیلش استفاده میکند؛ این اقدام گویا بهمنظور اطمینان از انتقال مطمئن اطلاعات میان رایانه کاربر و سرورهای ایمیل گوگل و برای جلوگیری از رخنه هکرها و خلافکاران اینترنتی به اشتراکهای ایمیل در شبکههای بیسیم وای فای عمومی، انجام میگیرد.
بنا بر اعلام این شرکت، با وجود این حقیقت که رمزنگاری https سرعت ارسال و دریافت ایمیل را برای کاربران جیمیل اندکی کند میکند، مزایای امنیتی آن در برابر مشکلات کارآمدی کوچک، مهمتر است.
این رمزنگاری به صورت پیشفرض برای تمامی اشتراکهای جیمیل عرضه شده؛ با این همه اگر برخی از کاربران تصور میکنند شبکه مورد استفاده آنها به اندازه کافی ایمن است یا مایلند به دلایل کارآمدی این امکان را غیرفعال کنند، میتوانند به فهرست تنظیمات در جیمیل مراجعه کنند.
زمانی که جیمیل در سال 2004 راهاندازی شد، به دلیل اینکه اکثر کاربران اتصال اینترنتی کندی داشتند و هزینههای کارآمدی نسبت به مزایای امنیتی مهمتر بود، رمزنگاری https بهعنوان پیشفرض مورد استفاده قرار نگرفت.
در هر حال این سوال وجو دارد که آیا درگاه خدمات الکترونیکی ایران به عنوان بستر ایمیل ملی، این قابلیت را داراست و آیا اختلال در جیمیل میتواند فرصتی برای ایمیل ملی باشد یا اینکه به دلیل شناخته بودن یاهومیل یا جیمیل اکثر کاربران به استفاده از این بستر برای تبادل پست الکترونیک تمایل دارند؟ ضمن آنکه بحث حقوق شهروندی در این میان چگونه خواهد بود؟