بیوگرافی دكتر احمد اقتدارى | نویسنده
احمد اقتدارى به سال۱۳۰۴ هجرى شمسى در شهر لار فارس به دنیا آمد. در پنج شش سالگى به مكتب خانه اى در شهر لار رفت. اندکی بعد از تاسیس مدرسه دولتى در لار او را از مكتب خانه بازگرفتند و به مدرسه دولتى فرستادند. دروس شش ساله ابتدایى را آنجا خواند. جایزه شاگرد اولى در تمام استان (ایالت آن روز) فارس را در این شش سال را دریافت كرد. دوران سه ساله دبیرستان را در شهر لار گذراند پدرش پس از تردید بسیار او را به شیراز فرستاد تا در دانش سراى مقدماتى شیراز كه دارالمعلمین ابتدایى بود نام نویسى كرد. دو سال در آن دانش سرا درس خواند و با شور و شوق بسیار با سمت آموزگارى به شهر لار برگشت و در سال هاى اول تا چهارم ابتدایى به خدمت آموزگارى پرداخت. اوایل سال۱۳۲۵؛ حدود یك سال پس از ازدواج استاد با این كه مى توانست از معافیت استفاده كند، اما عشق به وطن سبب شد كه براى خدمت وظیفه عازم تهران شود. خود را به دانشكده افسرى معرفى كرد پس از پایان این دوره و در سال۱۳۲۸ كه نخستین كنكور دانشكده حقوق و علوم سیاسى و اقتصادى تهران برگزار مى شد، در این دانشگاه پذیرفته شد و با كسب مدرك لیسانس به دبیرى در دبیرستان هاى تهران پرداخت و در دانشسراى مقدماتى پسران به خدمت آموزشى مأمور شد. در سال۱۳۳۲ پروانه كارآموزى وكالت درجه یك بعد از درخواست یكساله، برایش صادر شد. سال۱۳۳۴ سوگند یاد كرد وبه اخذ اجازه وكالت پایه یكم دادگسترى مفتخر شد تا علاوه بر ۳۰ سال معلمى و خدمت به نونهالان این مرز و بوم چهل سال هم در شغل وكالت دادگسترى به جامعه خود خدمت كند. احمد اقتدارى در طول زندگى سرشار از علم و ادب خود حدود چهل كتاب با ارزش و بیش از صد مقاله علمى به چاپ رسانده است. در میان آثار او از تصحیح و همت گماردن به انتشار دیوان اشعار شاعران، ترجمه آثار تحقیقى نویسندگان و پژوهشگران غیرایرانى تا چاپ قصه هاى مثنوى، منطق الطیر و هزار و یك شب و همچنین تحقیقات علمى در زمینه لهجه شناسى، زبان و فرهنگ مناطق مختلف كشور را مى توان یافت.
گروه : علوم انسانی
رشته : تاریخ
گرایش : تاریخ محلی جنوب ایران
والدین و انساب : پدراحمد اقتدارى مرحوم مرتضى قلى خان اقتدارى و مادرش انیس خانم اقتدارى، هر دو لارستانى و از شهر گراش بودند.
اوضاع اجتماعی و شرایط زندگی : احمد اقتداری از خاندانی كهنسال از خوانین گراش است. پرورش در آن خاندان منشاء ظهور خلقیات و مرام خاص در او شده است.
تحصیلات رسمی و حرفه ای : - گذراندن دوره ابتدایى و دبیرستان در شهر لار - گذراندن دوره دانشسراى مقدماتى در شیراز - شركت در كنكور دانشكده حقوق سال۱۳۲۸ - اخذ پروانه كارآموزى وكالت درجه یك سال۱۳۳۲ - اخذ مجوز وكالت پایه یكم سال۱۳۳۴ - اخذ دكتراى افتخارى از دانشگاه تهران
همسر و فرزندان : احمد اقتداری در سال 1323 با قمر خانم اقتداری ازدواج كرد. حاصل این ازدواج سه دختر و یک پسر بود. او و همسرش در تربیت فرزندان خود مجدانه كوشیدند و همه را با فضیلت به بار آورده اند. دختر ایشان با نام آرزو، متخصص زبان ایتالیایی و مدرس دانشگاه در آن رشته است، و تحقیق او درباره غزل های حافظ به زبان ایتالیایی به چاپ رسیده است.امید نیز مترجم زبان انگلیسی است.
وقایع میان سالی : احمد اقتداری در سال۱۳۳۱ تقاضاى اخذ پروانه وكالت درجه یك دادگسترى كرد و در سال۱۳۳۲ پروانه كارآموزى وكالت درجه یك برایش صادر شد. در همین ایام یادداشت هاى كتاب هاى «فرهنگ لارستانى» و «لارستان كهن» را آماده و مرتب مى كرد ضمن این كه سال۱۳۳۴ سوگند یاد كرد وبه اخذ اجازه وكالت پایه یكم دادگسترى مفتخر شد تا علاوه بر ۳۰ سال معلمى و خدمت به نونهالان این مرز و بوم چهل سال هم در شغل وكالت دادگسترى به جامعه خود خدمت كند
مشاغل و سمت های مورد تصدی : زندگی احمد اقتدارى سرشار از تلاش، كوشش و آفرینش است. خلق 24 كتاب و بیش از 200 مقاله علمی، نشان دهنده توانایی ها و كوشش های عاشقانه وی به ایران زمین، و به ویژه سرزمین فارس است. اقتداری مشاغل گوناگونی را پیشه خود ساخته است كه می توان به معلمی، مدیریت های فرهنگی، تدریس در دانشگاه تهران، فعالیت های اجتماعی و سیاسی، وكالت دادگستری،و مقاله نویسی در نشریات متعددی همچون یغما، فرهنگ ایران زمین اشاره نمود. در كنار این امور در برگزاری گردهمایی های علمی نیز مشاركت فعال می نمود از جمله برگزاری سمینار « خلیج فارس در سال 1342»و برگزاری نمایشگاه آثار سدید السطنه كبابی بندر عباس در سال 1354 در دانشگاه تهران
فعالیتهای آموزشی : لارستان در آثار احمد اقتدارى جایگاه ویژه ای دارد، علاوه بر آن استان های هرمزگان، خوزستان، بوشهر، كهكیلویه و بویر احمد نیز مورد توجه او بوده اند. یكی دیگر از اساسی ترین دل مشغولی های وی در عرصه علمی و فرهنگی، خلیج فارس می باشد. با توجه به حساسیت های پنجاه ساله اخیر در مور د این بخش از جغرافیای ایران، اقتداری به طور مستمر در جهت تبیین و تحلیل تاریخی آن كوشیده است. تنوع آثار نگارشی استاد در زمینه های تاریخ، معماری، ترجمه، تصحیح، تحشیه، ادبیات، مردم شناسی و سیاست نشان دهنده توانایی ها و علاقة اقتداری به زوایای نهان و پنهان فرهنگ ایرانی است. عرصه های پژوهشی اقتداری شامل تحقیقات كتابخانه ای و تحقیقات اصیل می شود و میان به فراخور در این تحقیقات میدانی نیز در تقویت روش علمی خود بكار می گیرد.آثار اقتداری در واقع حاصل مشاهده، معاینه، مصاحبه و مراجعه به اصل بوده است.شیوه تحقیق و تاریخ نگاری اقتداری، تلاش جهت حداكثر به كار گیری شواهد بیرونی جغرافیایی و وجه شیئی فعلیت یافته تاریخی است. او تمام خلیج فارس و سراسر جنوب را با قدم طی كرده و سپس در آن باره قلم زده است.م روش تاریخ نگاری وی مبتنی بر اتكاء به آن بخش از اطلاعات تاریخی است كه متقن و مثبت به شمار می آیند.
سایر فعالیت ها و برنامه های روزمره :
جوائز و نشان ها : بنیاد فارس شناسی در نوزدهم آبان ماه 1379 با همراهی استادان برجسته تاریخ و ادب كشور، و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان فارس به دلیل سپاس از زحمات بی دریغ احمد اقتدارى در حیطه علم و فرهنگ،از او تجلیل به عمل آورد.
چگونگی عرضه آثار : آثار احمد اقتداری را می توان به تالیفات ، مقالات و سخنرانی ها تقسیم كرد ضمن این كه مجموعه مقاله هاى او در این زمینه با نام «كشته خویش» به چاپ رسیده است كه مجموعاً پنجاه مقاله را دربرمى گیرد و مجموعه سخنرانى هایش بانام «از دریاى پارس تا دریاى چین» منتشر شده است.كی از مهمترین جنبه هاى تحقیقات اقتدارى پژوهشى درباره خلیج فارس است. اهمیت استراتژیك این منطقه و این كه خلیج فارس به اندازه قدمت و پیشینه اش شناخته شده نیست ضرورت تحقیق درباره شناسایى جنبه هاى مختلف آن را بیش از پیش بر ما مشخص مى كند. آنچه امروز درباره این منطقه مى دانیم و آنچه در دست داریم برپایه حدس و گمان یا بنابر افسانه هاى قدیم و اسناد تاریخى مانند تورات، كتیبه هاى میخى و آثار برجا مانده از دوران باستان است و در این میان اقتدارى با توجه به جنبه هاى مختلف خلیج فارس از جمله زبان هاى محلى، آثار باستانى، تاریخ و جغرافیاى منطقه، نام خلیج فارس و... مقاله هاى متنوع و آموزنده اى در شناسایى آن نوشته كه مى توان به این موارد اشاره كرد: «زبان هاى محلى و فولكلور خلیج فارس»، «اسناد فارسى، عربى و تركى در آرشیو ملى پرتغال درباره هرمز و خلیج فارس»، «سرگذشت تاریخى چهار جزیره در خلیج فارس»، «تاریخ و جغرافیاى خلیج فارس»، «خلیج فارس و آشنایى با امارات آن»، «محاكمه خلیج فارس نویسان»، «خلیج فارس و نام آن» و... ضمن این كه كتابى با عنوان یكصد و پنجاه مقاله در زمینه هاى ایران شناسى و خلیج فارس از او به چاپ رسیده است كه مى تواند به عنوان مرجعى در شناخت این منطقه پراهمیت مورد استفاده قرار گیرد. و نیز تلاش هاى اقتدارى در هویت بخشیدن به لارستان و نگرش تازه به تاریخ، فرهنگ و جغرافیاى این ناحیه بسیار مهم و قابل تقدیر است احمد اقتدارى، علاوه بر تحقیق و پژوهش، طبعى شاعرانه و روحى لطیف دارد گرچه او خود را شاعر نمى داند اما: او شاعرى است كه تجربیات اجتماعى و زندگى خود را در شعرهایش مى گنجاند. احمد اقتدارى، علاوه بر تحقیق و پژوهش، طبعى شاعرانه و روحى لطیف دارد گرچه او خود را شاعر نمى داند اما: او شاعرى است كه تجربیات اجتماعى و زندگى خود را در شعرهایش مى گنجاند. --------------------------------------------------------------------------------
آثار :
1 آتشكده كاریان و آتشكده های فارس- ناتمام
2 آثار شهرهای باستانی سواحل و جزایر خلیج فارس و دریای عمان
3 آیین دریا نوردی كهن در اقیانوس هند و خلیج فارس
4 از دریای پارس تا دریای چین
5 بشنو از نی: ندای نی
6 بشنو از نی: نیاز نی
7 بشنوی از نی: نوای نی
8 تحشیة ارجان و كهكیلویه
9 تحشیةسرگذشت كشتی رانی ایرانیان
10 تحشیه دیوان سدید الدوله- ناتمام
11 تحشیه عهد مسم( سفرنامه خسرو میرزا)- ناتمام
12 تحشیه مشوش نامه- ناتمام
13 ترجمه لار در قرون وسطی- ناتمام
14 تصحیح باغستان لارستانی
15 تصحیح بندر عباس و خلیج فارس
16 تصحیح تاریخ مسقط وعمان و بحرین و قطر و روابط آنها با ایران
17 تصحیح دیوان شیدای گراشی
18 تصحیح سرزمین های پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش
19 تصحیح سفرنامه سدید السطنه
20 خلیج فارس
ویژگی اثر : این اثر جایزه ویژه یونسكو در ایران را به خود اختصاص داده است.[كمال سروستانی، سخن اول، ص6 ]
21 خوزستان و ممسنی و كهكیلویه
ویژگی اثر : در زمینه شناساندن كهگیلویه هم كتاب معروف احمد اقتدارى بانام «خوزستان، كهگیلویه و ممسنى» با استناد به مدارك و منابع معتبر این ناحیه را به خوانندگان خود معرفى كرده است. براى نمونه در این كتاب به نقل از مسالك و ممالك اصطخرى مى خوانیم: «یكى از پادشاهان رم كه همیشه از یك تا سه هزار نفر بر در خانه ایشان لشكر حاضر است، مهرگان پسر برزویه پادشاه زمیگان است و آن رمى است كه به رم گیلویه مشهور است و مهرگان پیش از گیلویه بوده و شأن و شوكتى از گیلویه بالاتر داشته. پس ازمهرگان پسرش سلمه به جاى او نشست. گیلویه از ولایت اصطخر نزد او آمد و به خدمتگزارى پرداخت. چون سلمه بمرد گیلویه آنجا را تصرف كرد و كارش به جایى رسید كه این سرزمین را به اسم او مى خوانند...»
22 دیار شهر یاران(ج1)
23 دیار شهر یاران(ج2)
24 سایه سیمرع- ناتمام
25 صدو پنجاه مقاله در زمینه ایران شناسی و خلیج فارس- ناتمام
26 فرهنگ لارستانی
ویژگی اثر : نخستین و یكى از مهمترین كتاب هاى اقتدارى «فرهنگ لارستانى» بود كه به عنوان نخستین نشریه جداگانه مجله «فرهنگ ایران زمین» با نشان فرهنگ ایران زمین، نقش شیر در كتیبه هاى تخت جمشید زینت یافت و در سال ۱۳۳۴ منتشر شد.
27 كاروان عمر
ویژگی اثر : این اثر شامل خاطرات سیاسی و فرهنگی هفتاد سال عمر اقتداری می باشد.اقتدارى در كتابى با نام «كاروان عمر» خاطرات سیاسى فرهنگى هفتاد سال عمر خود را با قلمى شیوا و با ذكر جزئیات نوشته است. در این كتاب ضمن آشنایى با جنبه هاى مختلف زندگى او با توجه به سمت هاى مختلفى كه وى در طول عمر خود داشته است و با توجه به فعالیت هاى مختلف فرهنگى و هنرى اش مى توان با اوضاع فرهنگى ایران در دوره معاصر آشنا شد. وى در آغاز این كتاب مى نویسد: «نوشتن «خاطرات» زندگى، از دیرباز در ایران زمین معمول بوده است. بسیارى از نكته ها و گوشه هاى تاریخ اجتماعى ایران از روى همین «خاطرات نامه ها» به دست ارباب تحقیق رسیده و مسائل مبهم و فرهنگى و وضع زندگى مردمان و كیفیات زندگى مدنى و اجتماعى، از روى اینگونه كتاب ها استخراج شده و مورد بحث و تدقیق جامعه شناسان و مورخین و محققین قرار گرفته است... من در هفتاد سال عمر خود در ایران و خارج از ایران بسیارى از مشكلات را در سر راه زندگى خود یافته ام. بسیارى راحل كرده ام و بسیارى راحل نكرده ام و...»
28 كشته خویش
29 لارستان كهن
30 لارستان كهن و فرهنگ لارستانی
31 زبان لارستانی، به کوشش صادق رحمانی
* منابع :
خیراندیش، عبدالرسول.«سبك تاریخ نگاری استاد احمد اقتداری،» فارس شناخت. پاییز 1379، صص5-143ریاحی، محمد امین، اقتداری محقی آشنا. فارسشناخت، پاییر 1379، ص 124قاسمی، كتاب ماه تاریخ و جغرافیا،ص455كمالی سروستانی، كوروش، سخن اول، فارس شناخت. پاییز 1379، ص66یاسینی، قاسم. نقش احمد اقتداری در احیای آثار سدید سلطنه كبابی، فارس شناخت، پاییز1379، ص27
