:: متافیزیك و شناخت جن ::
نویسنده: دكتر مطلّب برازنده
متافیزیك از پیشوند متا(meta) به معنی وراء، فرا، ماوراء، بعد و پشت و كلمه فیزیك(physics) به معنی طبیعت تشكیل شده است. منظور از “طبیعت” دنیایی است كه در حال حاضر در آن زندگی كرده، آنرا احساس و ادراك می‌نماییم. پس متافیزیك به معنی ماوراء‌‌الطبیعه، مابعدالطبیعه و یا فوق طبیعت است و شامل بخش‌هایی از جهان بی‌كران هستی و موجوداتی می‌شود كه از حوزة ادراك حواس پنج‌گانه ظاهری ما خارج است. قرار گرفتن در مسیر متافیزیك، نقطه آغاز و نقطه عطفی در زندگی همه است كه منتهی به شناخت و معرفت خداوند عزوجل خواهد شد،( انشاالله) معرفت شامل ابعاد مختلف آن خواهد بود كه نهایت آن معرفت‌الله است. (معرفت خود، معرفت سایر موجودات، معرفت دنیا، معرفت آخرت، معرفت رسول خدا، معرفت ائمه و…) متافیزیك مسیر یك طرفه‌ای است كه از یك نقطه شروع شده، تا بینهایت ادامه دارد و غیر قابل برگشت است، چون دقیقاً متناسب و منطبق با فطرت و درون ما است، هر فردی پس از آشنایی با متافیزیك و قرار گرفتن در مسیر آن، آنقدر لذت معنوی خواهد‍‍برد كه خود حاضر به برگشت نمی‌باشد. اهم مباحثی‌كه در متافیزیك مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند شامل مبانی متافیزیك، عوالم متافیزیك، دانش متافیزیك و موجودات متافیزیك میباشد. مبانی متافیزیك به معنی شناخت فیزیك و متافیزیك، شناخت زمان، مكان، ماده و انرژی و تبیین وضعیت و نقش آنها در فیزیك و متافیزیك است. عوالم متافیزیك، بخش‌هایی از جهان هستی است كه از حوزة ادراك ظاهری ما خارج میباشد، برای مثال عالم ذر و عالم برزخ. در دانش متافیزیك با یك دیدگاه كُل‌نگر به جستجوی پاسخ سؤالات اساسی همچون فلسفه خلقت انسان و جهان، وضعیت انسان در قبل و بعد از این جهان و… می‌پردازیم(ازكجا آمده‌ام، آمدنم بهر چه بود ــ به كجا می‌روم آخر، ننمایی وطنم). در بخش موجودات متافیزیك می‌توان به فرشتگان، ارواح، جن و ابعاد ماورائی انسان و شاید بسیاری از موجودات غیر فیزیكی دیگر كه ما از آن آگاهی نداریم اشاره نمود.(الله‌اعلم) یكی از موجودات مهم متافیزیك جن میباشد، متأسفانه دیده می‌شود كه افراد سودجو تح‍ت عناوین مختلف ارتباط با جن، تسخر جن و فروش موكل جنی ادعای حل مشكلات را دارند. این در حالی است كه بیشتر این افراد قصد سوء استفاده‌های مالی و مادی از افراد ناآگاه را دارند. لذا برآنیم كه با در اختیار قرار دادن اطلاعات دینی و علمی، گرد و غبار اوهام و خرافات را از ذهن علاقمندان پاك نماییم تا مورد سوء استفاده قرار نگیرند. همچنین با شناخت این موجودات ماورائی بیشتر به عظمت و بزرگی حق‌تعالی پی می‌بریم، باشد كه در مقابل او سر تعظیم فرود آوریم.(انشاالله) “جن” از لحاظ لغوی به معنای پنهان و پوشیده میباشد. جن كلمه‌ای مفرد است، جمع آن جان یا جنه و هم‌خانواده آن جنت، مجنون و جنین میباشد.
جن دارای حركات بسیار سریع میباشد و به همین دلیل قبلاً می‌توانست در آسمان نفوذ و استراق سمع كند ولی با ظهور حضرت مسیح(علیه‌السلام) جلوی ورود و نفوذ آنها به آسمانها به صورت نسبی گرفته شد و با ظهور پیامبر گرانقدر اسلام حضرت خاتم الانبیاء(صلی‌الله‌علیه‌و آله‌وسلم) كاملاً از ورود آنها به آسمانها جلوگیری گردید، پس جن نمی‌تواند از آینده و اسرار غیب خبر دهد و آنهایی كه مدعی این گونه امور هستند، آگاهانه یا ناآگاهانه دروغ می‌گویند. خلقت انسان بعد از خلقت جن روی زمین بوده است و جن‌ها هفت هزار سال پیش از انسان در كره زمین زندگی می‌كردند. همانطور كه انسان ها از نسل آدم و حوا بوده، جن ها از نسل مارج و مارجه می‌باشند. طول عمر جن از انسان بسیار زیادتر است ولی جن نیز دارای مرگ، تولد و عمر محدود و مشخص میباشد، همچنین دارای حشر، نشر، معاد، حساب و كتاب اخروی است. از لحاظ مرفولوژی و ظاهری، قیافه واقعی جن با انسان تفاوت دارد(این موجودات می‌توانند با قیافه و ظاهر كاذب نمایان شوند). جن یك امتیاز از لحاظ ظاهری نسبت به انسان دارد و آن اینكه می‌تواند به هر شكلی كه می‌خواهد اعم از انسان و حیوان دربیاید، ولی به شكل پیامبران، ائمه معصومین و شیعیان واقعی ظاهر نمی‌شود. طول قد جن بسته به سن او، بین سی تا هشتاد سانتیمتر است. جن دارای دو جنس مذكر و مؤنث است و تولید مثل می‌كند. نطفه جن بر خلاف انسان از جنس و ماهیت شبیه هوا میباشد. برخی معتقدند كه انسان و جن می‌توانند با همدیگر ازدواج نموده، حتی تولید مثل نمایند. دستگاه گوارش جن با انسان تفاوت دارد، جن از پس مانده غذای انسان بصورت بو كشیدن و یا مزه مزه كردن استفاده می‌كنند. بطور معمول جن انسان را می‌بیند ولی برای انسان قابل رؤیت نمی‌باشد.
جن مانند انسان دارای علم، ادراك، قدرت تشخیص، مسئولیت و تكلیف است. پیغمبر گرامی اسلام بر جن‌ها نیز مبعوث شدند و در بین جن‌ها نیز دین و مذهب و فرقه وجود دارد. جان به دو گروه مسلمان و غیرمسلمان تقسیم شده و مسلمانان آنها نیز در دو گروه اهل تشیع و اهل تسنن قرار می‌گیرند. رهبر جن‌های شیعه«سعفر ابن زعفر»میباشد و لوحی مزیّن به جملة مبارك«یا ابا عبد الله الحسین»برگردن دارد. پدر زعفر در صدر اسلام توسط حضرت علی(علیه‌السلام) كشته شد و خود نیز به دست آن حضرت مسلمان گردید. زعفر و لشكریانش در واقعه كربلا به یاری حضرت امام حسین(علیه‌السلام) شتافتند ولی آن امام بزرگوار اجازه نفرمودند. در منابع مختلف از جمله قرآن كریم، تفاسیر، احادیث و كتب علمی از جن یاد شده است. دانشمندان غربی از جن به عنوان ارواح صدادار یاد می‌كنند. پیامبر گرامی اسلام كه درود خدا بر او باد می‌فرمایند:«خداوند جن را در پنج صنف آفرید: باد، مار، عقرب، حشرات و انسان.»برخی از انسانها جن را می‌پرستند، علّامه طباطبائی(رضوان‌الله‌تعال الیه) می‌فرمایند:«مشركان سه دسته می‌شوند، اول آنهاییكه جن می‌پرستند، دوم آنهاییكه ملائكه می‌پرستند و سوم آنهاییكه مقدّسینی از بشر را پرستش می‌كنند.» ابلیس از طوایف جن است و در قرآن صراحتاً به این مطلب اشاره شده است. ابلیس شش هزار سال عبادت كرد و همین امر باعث شد از زمین به آسمان برود و در رده ملائك قرار بگیرد و به
درجه‌ای رسید كه مرتبة استادی برخی از ملائك را داشت. برخی از جن‌ها علاقمند به داشتن ارتباط با انسان می‌باشند، بعضی انسانها نیز به ایجاد رابطه با جن‌تمایل دارند، ایجاد این ارتباط امكان پذیر است ولی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود و نهی شده است، برخی از علما نیز آن را مجاز نمی‌دانند. دانشمند فرزانه حضرت آیت‌‌الله العظمی مكارم شیرازی ارتباط با ارواح و جن را برای كشف امور پنهانی جایز ندانستـه‌انـد.
ارتبـاط با جن و تسخیر جن نه تنها هیچ سودی برای انسان ندارد بلكه مضر نیز میباشد، اگر انسانی با جن ارتباط گرفت، دیگر نمی‌تواند آنرا قطع كند و یا حداقل قطع این ارتباط دارای عواقب خطرناكی است. قابل ذكر است كه جن در مقابل ارتباط با انسان و بعضاً خدماتی كه ارائه می‌كند، چیزهایی از انسان می‌گیرد كه جبران آن بسیار سخت بوده، یا غیرقابل جبران است. در صورتیكه جن از طرف انسان احساس خطر كند و یا آسیب ببیند، اقدام به تلافی خواهد كرد و به شخص مورد نظر یا بستگان نزدیك، از جمله همسر و فرزندان او آسیب می‌زند و یا آزار و اذیّت می‌رساند، پس بهتر است در مورد جن به همین مقدار اطلاعات رسیده از منابع دینی و بزرگان اكتفا نموده، جن را بهانه‌ای برای تفكّر و تدبّر در عظمت خالق آن قرار دهیم. براستی كه اگر انسان تمام عمر خویش را نیز صرف اندیشیدن در بزرگی و عظمت حق تعالی نماید، بسیار اندك خواهد بود. (و هو العلی العظیم)
