پرسشهای مهم (faq)

آیا اشعه ایکس مضر است ؟
پرتوهای x انرژی بالای یونیزاسیون دارند و باعث تغییر در ترکیبات شیمیایی می شود . در تصویربرداری تشخیصی مقدار دوز اشعه پائین است و فقط محدود به منطقه مورد نظر می شود . اما فوایدی که در تشخیص بیماری عاید شخص می شود بسیار بیشتر است از مضراتی که ممکن است پرتو x برای بدن داشته باشد .
- آیا در هنگام عکسبرداری با اشعه x می توانیم از جواهرآلات استفاده کنیم ؟
باید ساعت ، طلا و جواهراتی که در منطقه تصویربرداری از بدن هستند را خارج کرد .
- چرا بعد از تصویربرداری ابتدایی نیاز به کلیشه های تکمیلی و اضافی می باشد ؟
گاهی پزشک رادیولوژیست می خواهد جهت وضوح بیشتر نتیجه عکسبرداری ، از نماهای دیگر نیز کلیشه تهیه شود . گاهی نیز کلیشه های تکمیلی در اثر مشکلات تکمیلی ( مانند حرکت کردن بیمار ، مقدار پرتودهی و وضعیت بیمار ) نیاز می باشد . -
آیا افراد دیگر اجازه دارند در اطاق رادیولوژی باقی بمانند ؟
برای عکسبرداری از کودکان وجود همراه نیاز می باشد و پوشیدن روپوش سربی توسط همراه بیمار در چنین شرایطی پیشنهاد می شود . - چرا پوشیدن لباس مخصوص ( گان ) هنگام تصویربرداری نیاز است ؟
وسایل فلزی برروی لباس ( مانند زیب ، دگمه ، سگک کمربند ، گیره و ... ) باعث ایجاد آرتیفکت برروی کلیشه می شود و اطلاعات تصویر را مخدوش و مبهم می کند .
- چرا در برخی از عکسبرداریها نباید نفس کشید ؟
حرکات من جمله نفس کشیدن باعث تاری تصویر می شود . برای عکسبرداری از ریه ، تصویر با اطلاعات بیشتری بدست می آید اگر بیمار نفس عمیقی بکشد .
- کنتراست اشعه ایکس چیست و چگونه کنتراست تزریقی از بدن خارج می شود؟
کنتراست I.V به داخل جریان خون تزریق می شود ،‌ در طول آزمون Intravenous pyelogram ) IVP ( جهت تصویربرداری از کلیه ها . این ماده کنتراست بی رنگ و شامل مواد یونی می باشد . چند ساعت بعد از تزریق ، ماده کنتراست بدون تغییر توسط کلیه ها تصفیه می شود و چند ساعت بعد از تزریق در مثانه دیده می شود .
- آیا شیر دادن به نوزاد بعد از تزریق ماده کنتراست بی خطر است ؟
تا کنون دیده نشده است که ماده کنتراست بر شیر سینه اثرات مضری داشته باشد ، اگر چه احتیاطاً ترجیح داده می شود تا 24 ساعت بعد از تزریق از شیر دادن خودداری شود .
فلورسکوپی Fluoroscopic Screening - آیا باریم مضر است ؟
باریم استفاده شده در رادیولوژی توسط روده جذب نمی شود و بدون ضرر است آلرژی به باریم بندرت دیده می شود . - چرا باریم مزه بدی دارد ؟ همه مردم طعم نامطلوبی در باریم نیافته اند . شرکتهای مختلف از طعم های مختلفی برای بهتر کردن مزه باریم استفاده کرده اند . - چرا باریم خیلی سنگین و غلیظ است ؟ سولفات باریم برای ایجاد کنتراست در تصویر استفاده می شود و بعلت غلظتی که دارد در کلیشه ها دیده می شود . چگالی باریم باعث سنگین شدن آن می شود و غلظت بالای آن باعث پوشاندن تمام سطوح دستگاه گوارشی می گردد . -
باریم چگونه از بدن خارج می شود ؟
باریمی که وارد بدن شده است ( به صورت خوراکی و یا بصورت تنقیه ) ، بدون جذب و تغییر از روده ها گذشته و دفع می شود .

- آیا می توان از یک تشک بر روی تخت رادیولوژی استفاده کرد ؟
نیاز هست که تخت رادیولوژی در برابر فشارهای قابل توجه و نسبتاً‌ زیاد مقاومت کند بنابراین باید ساختار سختی داشته باشد . استفاده از تشک فوم نازک می تواند کارکردن را راحتتر کند .
سنجش تراکم استخوان Bone Densitometry - آیا این روش زیان آور است ؟ مقدار اشعه ایکس در این روش خیلی کم است و هیچ علامتی دیده نشده است . - آیا همراهان بیمار اجازه دارند داخل اطاق بمانند ؟ پرتوهای پراکنده در این روش بسیار جزئی و ناچیز است و همراهان می توانند در طول آزمون در داخل اطاق اسکن باقی بمانند .
- هر چند وقت یکبار باید این آزمون تکرار شود ؟
در اکثر موارد ،‌ هر دو سال یکبار باید تکرار شود . در بعضی از بیماران نیاز هست سالانه اسکن شوند . این مدت زمان توسط پزشک معالج تشخیص و پیشنهاد داده می شود .
ماموگرافی Mammography -
آیا ماموگرافی دردناک است ؟
کمپرس و فشار در طول ماموگرافی برای پخش کردن بافت سینه بکارمی رود تا وضوح تصاویر تشخیصی را افزایش دهد . کمپرس کردن باعث ناراحتی می شود اما زمان آن بسیار کوتاه می باشد .
- آیا یک کلیشه ماموگرافی نرمال ،‌ وجود سرطان سینه را رد می کند ؟
خیر ، همه انواع سرطانها در کلیشه دیده نمی شود . به سختی می توان با جزئیات مواجه شد اگر سینه شامل بافت بزرگی باشد . اگر کلیشه های ماموگرافی قبلی نیز در دسترس باشد ،‌ دقت بالا می رود .
- آیا همه باید ماموگرافی انجام دهند ؟
ماموگرافی تشخیصی توسط پزشک بدنبال دیده شدن ابنورمالیهای بالینی و جهت تشخیص این ابنورمالیها پیشنهاد می شود و در کسانیکه سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان سینه دارند ، بیشتر انجام می شود .
- چه وقت باید ماموگرافی انجام شود ؟
انجام ماموگرافی برای ارزیابی کردن ابنورمالیهای بالینی توسط پزشک درخواست داده می شود . ماموگرافی از حدود سن 40 سالگی در زنان انجام می شود و هر یک یا دو سال یکبار باید تکرار شود ( تا سن 50 سالگی ) و بعد از آن هر دوسال یکبار باید تکرار شود . زنانی که سابقه تومور سینه دارند باید سالانه چک آپ شوند . www.qdixray.com: مرجع

MR Imaging: برای تصویربرداری از بافتهای پستان و implant و برای چک کردن شرایط implant ، MR بسیار مفید است .
MR Imaging متد تصویربرداری برای چک کردن خود implant ( از نظر شکستگی و غیره) است در حالیکه ماموگرافی بهترین روش برای بررسی بافتهای پستان است . ماموگرافی باعث ایجاد نقص یا شکستگی در implant نمی شود .
اشعه X استفاده شده برای ماموگرافی نمی تواند به خوبی از سیلیکون و saline روی لایه ای یا زیر لایه ای بکار برده شده در پستان بگذرد . بنابراین قسمتی از بافتهای پستان در ماموگرام دیده نمی شوند ، چونکه با implant پوشانده شده اند . برای به تصویر کشیدن هر چه بهتر بافتهای پستان خانمها با پستانهای implant شده باید 4 نمای تکمیلی در ماموگرافی تشخیصی انجام شود.
این تصاویر تکمیلی با اشعه X : ماموگرافی displacement implant ( ID )خوانده می شود. قسمت implant به سمت عقب به طرف دیواره قفسه سینه هل داده می شود و بافت پستان به سمت جلو کشیده می شود . در این حالت بخش اعظم قسمت جلویی پستان تصویربرداری می شود . نمای displacement implantبرای خانمهایی که implant آنها شکسته یا یک Scare سخت اطراف implant خود دارند موفقیت آمیز نیست . نمای ID آسانترین روش برای خانمهایی است که implant آنها در زیر عضلات قفسه سینه کار گذاشته شده است .
آیا اشعه ماموگرافی می تواند باعث کانسر شود ؟
ماموگرافی های مدرن حداقل دز اشعه X را دارند . مطالعات علمی نشان می دهد که دزی که 1000 – 100 برابر بیشتر از دز ماموگرافی لازم است تا منجر به افزایش آماری کانسر پستان شود. ماموگرافی نقش مهمی در آسیب زدن به بافتهای پستان ندارد و اثرات منفی بالقوه در مقابل فواید ماموگرافی منظم بسیار ناچیزند .
( Mammography Quality standards Act ) MQSA توسط کالج رادیولوژی آمریکا ( ACR ) طرح ریزی شد و توسط کنگره نیز تصویب شد : که دقت و حفاظت (Safty) در طی ماموگرافی الزامی است . به بیماران باید اطمینان داد که سیستم ماموگرافی مدرن بکار برده شده بر طبق کیفیت و استاندارد ACR می باشد .
هر چند وقت یکبار باید ماموگرافی انجام داد ؟
انستیتو ملی کانسر برای خانمهای بالای 40 سال هر سال یا هر دوسال یکبار ماموگرافی معمولی را توصیه می کند . با شروع 50 سالگی ماموگرافی باید هر ساله انجام شود . زنان High risk و یا کسانی که آزمایش مثبت ژن BRCA1 یا BRCA2 دارند باید با پزشک خود صحبت کرده و ماموگرافی های سالانه را از سن 25 سالگی شروع کنند .
چرا سونوگرافی ، MRI یا دیگر آزمایشات برای تشخیص کانسر پستان به کار نمی رود ؟
اخیراً ، ماموگرافی تنها آزمایشی است که توسط سازمان FDA آمریکا برای کمک به تشخیص کانسر پستان در زنانی که هیچ علامتی ( مثل توده ) ندارند توصیه می شود . ماموگرافی به تشخیص حداکثر 85% از کانسرهای پستان کمک می کند و باعث کاهش 2% از مرگ و میرهای ناشی از سرطان پستان در 10 سال گذشته شده است . سونوگرافی ، MRI و دیگر آزمایشات وقتی مفیدند که ابتدا آبنرمالی توسط ماموگرافی یا معاینات فیزیکی تشخیص داده شود .
این آزمایشات بخاطر محدودیتهایی که در لیست زیر آورده شده است توسط FDA به عنوان اولین آزمایش توصیه نمی شود .
آزمایش نقاط مثبت نقاط منفی
سونوگرافی کنتراست خوب ، برای تشخیص کیستهای غیر کانسری و mass عالی است. فقدان رزولوشن کافی ، بستگی به فرد انجام دهنده دارد . نمی تواند کلسیفیکاسیونها را نشان دهد ( که ممکن است نشان دهنده کانسر باشد) .
MRI پستان برای به تصویر کشیدن پستانهای سفت dense ، implant ها یا زخمهای کوچک ، کمک بهstaging کانسر طولانی و پرهزینه ، به سختی بافت کانسری و غیر کانسری را متمایز می کند . کلسیفیکاسیونها را مشخص نمی کند .


چرا تشخیص ماموگرافی صددرصد نیست ؟
روی هم رفته ماموگرافی حداکثر 90- 85% از کل کانسرها را می تواند تشخیص دهد . در حالیکه اکثر قریب به اتفاق آبنرمالیها با ماموگرافی قابل تشخیص است ، قسمت کوچکی از آبنرمالیها قابل تشخیص نیستند . بعضی مواقع یک بافت غیر طیبعی قابل تشخیص نیست زیرا دانسیته آن با دانسیته بافت اطرافش یکی است .
هدف ماموگرافی سعی در تشخیص کانسر پستان در خانمها است، بدون توجه به علائم آن. اگر بیمار توده یا یک تغییر دیگری در پستان دارد و جواب ماموگرافی منفی است ( کانسر یا بافت مشکوک ندارد ) بیمار باید قانع شود که پیگیری های بیشتر باید توسط پزشکش انجام شود . در موارد شبیه به این که توده ( Lump ) مشکوک نیست ممکن است مسئله با معاینات بالینی پستان یا ماموگرافی مجدد بعد از 6 ماه درخواست شود .
گزارش ماموگرافی منفی ( Negative ) نباید این طور معنی شود که هیچ احتمالی برای کانسر وجود ندارد ، و همچنین به این معنی نیست که پستان نرمال است .
بیشتر ( ونه اکثر ) آبنرمالیها تغییراتی مثل کلسیفیکاسیون یا mass دارند . فقط وقتی که آن ناحیه تغییر مهمی نسبت به ماموگرافی بیماران دیگر داشته باشد آبنرمالی گزارش می شود و این دلیلی برای ضرورت ماموگرافی های منظم و مقایسه آنها با فیلمهای قبلی است .
سرطان پستان از چند سلول بدخیم شروع می شود و معمولاً سالها طول می کشد تا رشد کرده و قابل رویت شود .
اغلب ، رادیولوژیست ها ممکن است ناحیه تغییر یافته را برای سالها ببینند و برای تشخیص بهتر ناحیه مشکوک ، بیوپسی درخواست کنند . برای به یقین رسیدن و تشخیص قطعی هر ناحیه مشکوک و کانسری ، بیوپسی های بیشتری توصیه می شود . بیوپسی های متعدد باعث نگرانی ، استرس و اعتراض خانمهای فراوانی می شود که کانسر پستان ندارند ، در حالیکه فقط تعداد اندکی از آنان کانسر داشته اند .
اگر پستان توده ای ( Lumpy ) باشد ، هنوز باید آنها را معاینه کرد ؟
بله ، اگر چه انجام معاینات در پستانهای lumpy یا پستانهایی که تعداد زیادی mass یا کیست دارند خیلی دشوار است . معاینات ماهانه توسط خود فردBreast self examination (BSE) هنوز الزامی است .
حتی اگر خانمی تعداد زیادی توده ( Lump ) در پستان دارد او می تواند طرح و شکل lump های طبیعی را یاد گرفته و در مورد lump های غیر طبیعی و جدید پزشک خود را مطلع کند . در واقع ، بدون راهنمایی های علمی بیمار ، برای پزشک غیر ممکن است که lump های جدید را از قبلی تشخیص دهد .
چطور می توانم ریسک سرطان پستان را کاهش دهم ؟
ریسک فاکتورهای زیادی وجود دارند که قابل کنترل نیستند مثل ژنتیک ، سابقه فامیلی و یائسگی زودرس . بقیه فاکتورها مثل تغذیه ، زودبچه دار شدن و کنترل وزن می تواند به کاهش ریسک کانسر پستان کمک کنند .
Frequently asked questions about Mammography and breast cancer .
منبع : Prin.ir