سندرم تونل کارپال (Carpal tunnel syndrome)
از درد مچ دست کلافه شده‌اید؟
سندرم تونل کارپال (Carpal tunnel syndrome)
علایم سندرم تونل کارپال زمانی بروز می‌کند که کانال عصبی که در ناحیه مچ دست قرار دارد، تنگ می‌شود و باعث ایجاد فشار بر روی عصب مدیان (median) مچ دست می‌شود.
این بیماری از شایع‌ترین نمونه‌های فشار بر روی اعصاب محیطی بدن است.
شیوع این بیماری در خانم‌های خانه‌دار ، کاربران کامپیوتر، نجاران، تصویرگران، کارگران، قصاب‌ها و مکانیک‌های خودرو و رانندگان ماشین‌های سنگین بیشتر است.
اعصاب دست از داخل تونل یا کانالی منتهی به مچ دست رد می‌شوند. حال اگر به هر دلیلی حجم این تونل کم شود و فشار روی رگ‌های منتهی به عصب زیاد شود، زمینه ابتلا به این بیماری شروع می‌شود.
با تحت فشار قرار گرفتن رگ‌ها، خون کافی به عصب نمی رسد و به مرور زمان عصب کوچک شده و بیماری ظاهر می‌شود.
اگر فشار وارده به دست به دلایل مختلفی مثل بانداژ محکم، جابجایی استخوان‌های شکسته و گچ گرفتگی محکم، موقتی باشد و پس از مدتی فشار برداشته شود، عصب به حالت قبلی بازگشته و کار خود را انجام می‌دهد.
اما اگر این فشار طولانی مدت باشد و خون برای مدت طولانی به عصب نرسد، عصب وظیفه خود یعنی انتقال حس و حرکت و عکس العمل نسبت به عوامل محیطی را انجام نمی‌دهد و علائم بیماری ظاهر می‌گردند.
علل
- این بیماری ممکن است در اثر تغییرات هورمونی و به هم خوردن تعادل مایعات بدن نیز اتفاق بیفتد.
- باریک بودن مادرزادی عصب میانی مچ دست
- چاقی بیش از اندازه، که باعث وارد آمدن فشار به اعصاب دست می‌شود.
- این اختلال متعاقب بعضی از بیماری‌ها به واسطه التهاب و ورمی که ایجاد می‌شود، نیز مشاهده می‌گردد، از جمله این بیماری‌ها می‌توان به دیابت، کم‌کاری تیروئید، روماتیسم مفصلی، حاملگی، نارسایی کلیه، شکستگی‌ها و تولید بیش از اندازه پروتئین در سلول‌های مغز استخوان اشاره کرد.
علائم
- درد در انگشت شست، نشانه و میانی دست که به سمت ساعد و بازو هم کشیده می‌شود. این درد شب‌ها افزایش می‌یابد. درد با استفاده زیاد از دست مثل زمان رانندگی یا خواندن روزنامه افزایش می‌یابد و با تکان دادن و فشار به کف دست کاهش می‌یابد.
- بی حسی و گزگز انگشت شست، نشانه و میانی دست که به سمت ساعد و بازو کشیده می‌شود.
- احساس فشار در یک یا هر دو دست که گاهی این علایم در ساعد نیز می‌شود. در موارد شدیدتر حتی شانه‌ها هم درگیر می‌شوند.
- فلج انگشتان شست، اشاره، میانی و نصف انگشت چهارم دست در بعضی موارد
- عدم توانایی در گرفتن اشیا و افتادن اشیا از دست
- تغییر شکل ناخن‌ها و خشکی پوست دست و انگشتان
- حساسیت به سرما
راه‌های تشخیص
- گرفتن تاریخچه بیماری
- انجام معاینات بدنی توسط پزشک
- گرفتن نوار عصبی
- در مواردی که بیمار علایم بالینی واضح نداشته باشد، از MRI جهت تشخیص بیماری استفاده می‌شود.
- اگر مچ هر دو دست را در حالت کاملا خم شده از پشت به هم وصل کنیم و به مدت حداکثر 60 ثانیه نگه داریم، چنانچه در انگشتان شست و اشاره و میانی دست، حالت گزگز، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی ایجاد شود، تست مثبت می‌باشد.
- اگر به وسیله نوک انگشت اشاره روی تونل مچ دست بیمار ضربات ملایمی وارد کنیم و در محدوده انگشتان عصب مدیان (انگشتان شست و اشاره و میانی دست) علائم گزگز یا سوزن سوزن شدن یا احساس برق گرفتگی به وجود آید، تست مثبت تلقی می‌شود.
- چنانچه به مدت حداکثر 60 ثانیه روی تونل مچ دست، فشار ملایمی وارد کنیم و علائم گزگز یا بی حسی در انگشتان مربوط به عصب مدیان ایجاد شود، تست مثبت است.
عوارض
- خطر التهاب تاندون‌ها در افرادی که با وجود درد مچ و بروز علایم این سندرم، به همان فعالیت سابق ادامه می‌دهند، وجود دارد.
- افزایش فشار روی تونل کارپال (یعنی ادامه دادن کار بدون درمان) و نرسیدن خون به این ناحیه، موجب از دست دادن تحرک مچ دست و صدمات عصبی جدی و دائمی می‌شود.
پیشگیری
در صورتی که شما به کاری مشغول هستید که مکررا با دست انجام می‌شود مثل تایپ کردن مطالب، مطمئن شوید که مچ دست شما در زمان کار در وضعیت راحتی قرار گرفته است و در طول کار، استراحت کنید و پشت سر هم کار نکنید.
