استقلال كودك و ايجاد انگيزه در كودكان

استقلال كودك

حس اضطراب جدايي از والدين در روند رشد كودك طبيعي است. زماني كه كودكان بخشي از روز را با كودكان ديگر يا با افراد ديگري مثل دوست، فاميل يا پرستار كودك سپري مي كنند، اگر به رفتار آنها توجه كنيد بعد از گذشت دقايق و ساعاتي متوجه حس تعلق كودك بر والدين خود، مي شويد.
از 2 سالگي به بعد كه مادر براي نگهداري از فرزند خود به پرستار كودك يا مهد كودك نياز پيدا مي كند، حتي زماني كه مادر در منزل است و براي آماده سازي نهار يا تماشاي تلويزيون از ديد كودك كنار مي رود حس اضطراب از جدايي در كودك ايجاد استرس مي كند.
هر ساله ميليون ها والديني كه در بيرون منزل كار مي كنند و در خانه بچه كوچك دارند، در هنگام خروج از خانه با صحنه هايي مانند گريه و زاري و بي قراري كودك مواجه مي شوند و دوست ندارند بدون مادر يا پدر در منزل بمانند. البته گريه اغلب بچه ها بعد از 5 دقيقه دوري از والدين قطع مي شود ولي همين صحنه جدايي از نظر والدين جهنمي است و در اين باره واقعاً احساس گناه مي كنند.
علت اضطراب از جدايي به طور قطعي مشخص نيست، اما راههايي براي تغيير اين شرايط و به حداقل رساندن استرس و ناراحتي وجود دارد. برخي بچه ها از اين كه با شادي و خنده، سينه خيز روي زمين دنبالشان كرده و بچرخند و در طرف ديگر مادرشان را ببينند لذت مي برند و به اين روش مادر مي تواند با دور شدن از منطقه ديد كودك، منزل را ترك كند و بقيه بازي توسط پرستار كودك دنبال شود. اما برخي از بچه ها سمتي كه والدين هستند را رها نمي كنند.
برخي بچه ها به محيط اقوام و خويشان عادت مي كنند، اجباراً نزد شخص ديگري غير از والدين و با شرايط جديد عادت مي كنند. در واقع كودكي كه بيشتر در جمع حضور دارد مشكلات اضطراب از جدايي كمتري دارد.
والديني كه براي رفتن بچه ها به تختخواب يا گهواره خودشان مصر هستند، به اهميت استقلال كودك در آرام كردن خود پي برده اند. (البته زماني كه گرسنه نباشد، خيس نكرده باشد يا دچار درد دندان در آوردن نباشد.) بچه ها مي توانند بدون ترس يا عصبانيتي تنها باشند. شما مي توانيد به روشهاي خود تسكيني كودكان خود گوش دهيد مثل آواز خواندن يا آهسته سخن زمزمه كردن، بنابراين خود را در تنهايي اتاق يا تختخواب شان سرگرم مي كنند. اين تنهايي پايه و اساس استقلال اوليه را بنا مي كند كه كودك را از اينكه كاملاً متكي به حضور والدين باشد، حفظ مي كند.
برخي بچه ها ناگزير دچار اضطراب از جدايي مي شوند. آنها در نبود والدين به دلايلي همچون فوت، متاركه، طلاق، گريه مي كنند و فقدانشان را حس مي كنند. احساس ناامني از جانب خود والدين اضطراب از جدايي را ايجاد مي كند!
براي به حداقل رساندن اضطراب از جدايي بچه ها اين 5 مرحله را بخوانيد و تا رسيدن به استقلال كودك به آن عمل كنيد:
1ــ كودك را در همان مراحل اوليه زندگي، اجتماعي بار آوريد. بازيهاي مدت دار زيادي با او انجام دهيد. اگر حوصله بازي و سرگرمي با كودكان را نداريد همراه پرستار كودك يا مادربزرگ يا هر زن مورد اعتماد ديگر، او را هر چند وقت براي نهار و بازي و گردش به بيرون از منزل بفرستيد.
2ــ كودك را تشويق كنيد و اجازه دهيد با خانواده، دوستان و همسايه ها رفت و آمد داشته باشد.
3ــ اتاق امني براي كودك مهيا كنيد و اجازه دهيد در اتاق خود سينه خيز رود، بازي كند و كتاب بخواند، به بيرون منزل براي پياده روي رفته دوباره نزد شما بازگردد به او بگوييد كه شما در همين دور و بر هستيد حتي اگر امكان دارد آناً در دسترس كودك نباشيد.
4ــ اجازه ندهيد دلواپسي و اضطراب شما در جدايي از كودك به او اثر كند چرا كه او براي رشد و نمو خود نياز به استقلال دارد.
5ــ بگذاريد كودك خودش غذا بخورد والدين براي خواب نيمروز بايستي كودك را بخوابانند، سپس جاي خواب او را تغيير دهيد. هر چه كودك در بين افراد خانواده و فاميل خصوصاً اقوام مادري بيشتر باشد اضطراب از جدايي او كمتر مي شود.


انگيزه در كودكان

چگونه كودكان خود را (بدون اينكه آنها را تحت فشار قرار دهيد) تشويق به كاري مي كنيد؟ اين پرسش از معمول ترين و درد سر سازترين سؤالاتي است كه هر پدر يا مادري ممكن است بپرسد. خوشبختانه يك راه حل ساده براي آن وجود دارد.
فقط تعداد محدودي مرحله وجود دارد كه با انجام آن مي توانيد فرزند خود را چنان هيجان زده كنيد كه با انگيزه دروني كار خود انجام دهند.

آنها چه مي خواهند؟
شايد پرسيدن از كودكان كاري بديهي به نظر برسد اما اگر صادقانه برخورد كنيم متوجه مي شويم فرزندان خود را در گروهها و فعاليت هاي ورزشي، تقويتي و ... بسياري وارد كرده ايم بدون اينكه از قبل موضوع را با آنها در ميان بگذاريم. اين كار سبب مي شود كودكان احساس درماندگي و عدم كنترل داشته باشند و اين همان فرايندي است كه انگيزه آنها را از بين خواهد برد.
براي گذشتن از اولين مرحله بايد وقت بيشتري با كودكان بگذرانيد تا بفهميد آنها چه كارهايي را دوست دارند. درباره علايق و تمايلاتشان از آنها بپرسيد بگذاريد صحبت كنند و از ميان صحبت هاي آنها مي توانيد به آنچه آنها را هيجان زده مي كند پي ببريد.
به اين ترتيب نه تنها اولين قطعه پازل براي ايجاد انگيزه در فرزند خود را در جاي مناسب قرار مي دهيد بلكه درباره فرزند خود بيشتر خواهيد دانست به اين ترتيب هر دوي شما در موقعيت برد - برد قرار خواهيد گرفت.

چرا آن را مي خواهند؟
هميشه فعاليت هاي ورزشي تفريحي يا كارهايي كه فرزندان شما هنگام اوقات فراغت انجام مي دهند باعث ايجاد انگيزه نمي شود و به همين دليل است كه بايد مرحله بعد را انجام دهيد تا در فرزند خود انگيزه دروني قوي ايجاد كنيد.
منشا انگيزه يك دليل است. وقتي كه كاري را انجام مي دهيد براي آن دليلي داريد. و شدت اراده و ميزان پايداري شما در انجام هر كاري به كيفيت آن دليل بستگي دارد. اگر كسي را تهديد به انجام كاري بكنيد دليل او براي انجام كار جلوگيري از تنبيه شدن است و در حالي كه اين روش ممكن است جواب بدهد اما دوام نخواهد داشت.
راز راهنمايي كودكان به كاري اين است كه دليل بهتري براي انجامش به آنها نشان دهيد. به جاي اينكه دليل انجام وظايف كودك ترس باشد بهتر است درباره آنچه مي خواهند با آنها صحبت كنيد و راه رسيدن به موفقيت را به آنها نشان دهيد و به آنها بگوييد چه كارهايي بايد انجام دهند تا موفق باشند و به خواسته هاي خود برسند. با قلب خود به حرف فرزندان خود گوش دهيد و مانند مرشدي كه مي داند چگونه با جلب توجه آنها به دلايلي كه تا به حال به آن توجه نكرده اند آتش درون آنها را روشن كنيد.
چرا آنها نمي خواهند كاري را انجام دهند؟ همانقدر كه دليل انجام كار مهم است و بايد واضح و روشن شود به همان ميزان مشخص كردن موانع موجود هم مهم است. هدف آنها تكاليف درسي، بردن در يك مسابقه ورزشي، آموختن موسيقي يا هر چه كه باشد هميشه عواملي وجود دارند كه بين آنها و هدف قرار مي گيرند و باعث ضعيف شدن شدت انگيزه آنها خواهد شد.
بيشتر والدين يا اين موانع را ناديده مي گيرند و به آن اهميت نمي دهند يا آنكه به آن موانع به چشم بن بست مي نگرند و عملكرد درستي ندارند. ولي هيچكدام از اين دو ديدگاه درست نيست و راه به جايي نمي برند. در عوض بايد براي فرزندان وقت بيشتر بگذاريم و با آنها درباره مشكلاتي كه بايد شخصاً با آن برخورد كنند صحبت كنيم طوري كه انگيزه و شور رسيدن به هدف در آنها فروكش نكند. وقتي با آنها صحبت مي كنيد خواهيد فهميد در مغز آنها چه مي گذرد و با چه مشكلاتي دست به گريبان هستند آنگاه مي توانيد راه حل هاي مناسب را در برابر آنها قرار دهيد تا خود بهترين راه حل را انتخاب كنند.
انگيزه واقعي و بلند مدت برخواسته از درون انسانهاست كاملاً واضح است كه نمي توانيد با اجبار و زور ايجاد انگيزه كنيد. دفعه بعد كه خواستيد فرزندتان كاري انجام دهد اين را به خاطر داشته باشيد. و به جاي استفاده از روش عامه براي واداركردن كودك به انجام كاري از روش خاص خود استفاده كنيد روشي كه شور و شوق فرزند شما برانگيخته مي شود و وظايف خود را با لذت بيشتري انجام مي دهد.