راه‌هایی برای داشتن بدنی خوشبو
تا حالا عرق از سر، صورت و دست‌تان چكیده است؟ آنقدر كه كلافه شده‌اید و حتی گاهی نیز در مقابل دیگران خجالت هم كشیده‌اید؟ احتمالا بسیاری از ما در فصل تابستان این مورد را تجربه كرده‌ایم. تعریق زیاد، ناراحتی شایعی است كه در بسیاری از افراد معمولی هم دیده میشود، تنها بعضی از افراد بیشتر از دیگران عرق می‌كنند و بعضی‌ها غدد عرق شان با كمترین تحریك، فعال میشود.
چنین تعریقی بیشتر در جوانان و افراد میانسال دیده میشود، در واقع وقتی دمای بدن افزایش می‌یابد، این عرق كردن نوعی مكانیسم دفاعی بدن است، بنابراین اینگونه جا افتاده‌است كه تعریق بیشتر در فصول گرم است اما بعضی از افراد حتی در فصول سرد سال نیز تعریق زیادی دارند. دكتر امیرهوشنگ احسانی، متخصص پوست و مو هر آنچه لازم است درباره تعریق و راه‌های درمان آن بدانید در این مطلب به شما می‌گوید.
عرق بدن انسان بو ندارد و بدبو نیست ولی تعریق در مناطق خاصی از جمله زیر بغل و كشاله ران بوی بد می‌گیرد و این بهدلیل میكروب‌های خاصی است كه در چین‌های پوست یعنی زیر بغل و كشاله ران وجود دارد و عرق را تجزیه می‌كنند و تجزیه عرق باعث به‌وجود آمدن یك بوی بد میشود و در نتیجه فرد احساس ناخوشایندی پیدا می‌كند.برای افرادی كه به شكل بدبویی تعریق پیش می‌آید باید داروهایی تجویز شود كه هم میزان عرق را كم كند و هم میزان میكروب‌های سطح پوست را كاهش دهد تا تجزیه عرق پیش نیاید و بویش آزاردهنده نشود. البته در كنار این درمان‌ها شست‌وشوهای مكرر و استفاده از صابون‌های آنتیباكتریال هم موثر است.
چه زمانی برای تعرق به پزشك مراجعه كنید؟
بعضی افراد تقریبا در بیشتر سال دچار تعریق می‌شوند اگر در این حالت تمام بدن به‌طور مداوم عرق كند، بهتر است كه بررسی‌های پزشكی انجام شود، یعنی باید به لحاظ مسائل داخلی مورد معاینه قرار بگیرند. مهم‌ترین تست در این حالت تست‌های تیروئیدی است به‌خصوص از نظر پركاری عملكرد تیروئید.
ولی تعریق بعضی از افراد به‌طور منطقه‌ای است یعنی مناطق خاصی از بدن‌شان است كه به‌طور مداوم عرق می‌كند، بعضی كف دست‌های‌شان، زیر بغل، كف پاهای‌شان و بعضی دیگر پیشانی‌شان. این افراد به‌طور بیمار گونه‌ای حتی زمانی كه هوا چندان هم گرم نیست عرق می‌كنند و خیلی اوقات این تعریق آنقدر شدید میشود كه آزاردهنده میشود و در فعالیت‌های اجتماعی روزانه نیز اختلال به‌وجود می‌آورد. در این حالت اعصاب سمپاتیك فعالیت‌شان افزایش می‌یابد كه باعث تحریك بیشتر فعالیت غدد عرق میشود و در نتیجه فرد دچار تعرق زیاد میشود و پزشك می‌تواند راه‌حل‌هایی را به این افراد پیشنهاد كند.
برای كاهش عرق صورت چه كنید؟
درمان تعریق بیش از حد صورت از همه سخت‌تر است و یكی از جاهای بسیار مشكل برای درمان است چون نمی‌توان از دستگاه یونوتوفورزیس استفاده كرد و آمپول بوتاكس نیز در این منطقه كاربردی ندارد و باید فقط با محلول‌های ضدعرق تا حدی تعریق را كنترل كرد. از طرف دیگر، شستن مداوم صورت تا حدی تعریق را كم می‌كند ولی مقدارش چندان زیاد( بیش از 15تا 20درصد) و بنابراین راه‌حل مناسبی نیست. این افراد برای این‌كه ظاهر بهتری داشته باشند و مدام پوست‌شان برق نزند می‌توانند از ضد‌آفتاب‌های بسیار كم چرب استفاده كنند، ضد‌آفتاب نباید خیلی آبكی باشد كه با تعریق شسته شود، ضد‌آفتاب‌هایی كه مخصوص ورزشكارهاست می‌تواند برای این افراد خوب و موثر باشد.
بوتاكس برای درمان عرق
روش سوم برای درمان تعریق استفاده از آمپول‌های بوتاكس است. بوتاكس علاوه بر این‌كه عضله را فلج می‌كند و در درمان چین و چروك‌ها تاثیر دارد برای درمان تعرق زیاد نیز كاربرد دارد. این دارو روی گیرنده‌های تحریك‌كننده عرق قرار می‌گیرند و مانع از تحریك این غده توسط محرك‌های عرقی می‌شوند. این روش درمانی درصورتی‌كه در محل مناسب تزریق شود، كاملا بی‌خطر است و باید حتما تحت نظر پزشك با تجربه باید انجام شود. البته اثر این دارو موقتی است و بعد از مدتی غدد عرق حدودا 5 تا 6 ماه به حالت قبلی خود برمی‌گردند و لازم است تزریق تكرار شود. البته در ناحیه زیر بغل. چون این ناحیه تكنیك ساده‌ای دارد و درد چندانی هم ندارد اما استفاده از این روش در كف دست و پا با مشكلاتی همراه است. از آنجا كه مقدار مصرف این سم در دست و پا زیاد است تزریق در این نواحی معمولا با درد شدید و حتی غیرقابل تحملی همراه است. بنابراین بهتر است قبل از تزریق، این نواحی كاملا بی‌حس شوند تا تحمل آن ساده‌تر شود.
كاهش تعریق ضرر ندارد؟
تمام درمان‌ها در كم كردن تعریق خلاصه میشود و برای بسیاری این سوال پیش می‌آید كه آیا تعریق كم ضرر ندارد؟ اول باید بگویم كه ضرری ندارد و نكته دیگر این‌كه این كم كردن تعریق در سطح وسیع نیست یعنی وقتی تعریق كف دست یا پای فرد كم شود این به این معنا نیست كه تعریق جاهای دیگرش نیز كم میشود.
جاهای دیگر بدن تعریق می‌كند و آن مقدار عرقی كه باید از بدن خارج شود از مناطق دیگر می‌رود بنابراین هیچ عارضه‌ای وجود ندارد.
چگونه عرق بدون بو میشود؟
وقتی پزشكی برای فرد داروهای آنتیباكتریال خوراكی و موضعی تجویز می‌كند در واقع می‌خواهد میكروب‌ها را از بین ببرد و در نتیجه فرد عرق می‌كند ولی بوی بد عرقش كم میشود.
بوتاكس در حركت دست‌ها اختلال ایجاد می‌كند؟
از آن جا كه بوتاكس خیلی سطحی تزریق میشود هیچ اختلالی در حركات فرد به‌وجود نمی‌آید البته ممكن است در همان روزهای اول فرد نتواند اجسام ظریف را با دستش بگیرد یا در بستن دكمه و زیپ شلوار مشكل پیدا كند اما بعد از 2 یا 3 هفته كاملا بهبود می‌یابد.تزریق بوتاكس در كم كردن تعریق كف دست حدود 80درصد موثر است و در كم‌كردن تعریق زیر بغل تا 90درصد می‌تواند بهبوددهنده باشد.
ساده‌ترین درمان تعرق كف پا و دست
كسانی كه كف پا یا دست‌شان تعریق بیش از حد دارد ابتدا باید با تجویز پزشك از داروهای خاصی استفاده كنند. در سر دسته این داروها محصولاتی به نام آلومینیوم كلراید با غلظت‌های 20 و 25 درصد است این نوع داروها غدد عرق را می‌بندد و باعث كم كاری غدد عرق می‌شوند، می‌توانید از اسپری‌های ضدعرق قوی كه حاوی 10 تا 15 درصد هگزاهیدرات كلرید آلومینیوم هستند، استفاده كنید و دسته دوم داروهایی هستند، از موادی مانند فرمالین با درصد بسیار كم گرفته می‌شوند این دارو نیز غدد عرق را می‌بندند و بدن دیگر عرق روش دیگر برای كم كردن عرق استفاده از دستگاه خاصی به اسم «یونوتوفورزیس» است، روش كار با این دستگاه به این طریق است كه بیمار دست و پایش را درون محلولی در دستگاه قرار می‌دهد، از این محلول جریان برق عبور می‌كند و این جریان برق باعث بسته‌شدن غدد عرقی دست و پا میشود. در واقع جریان الكتریسیته به‌طور موقت كار غدد عرق را متوقف می‌كند. اثر این دستگاه تنها تا زمانی است كه فرد از آن استفاده می‌كند و بعد از مدتی استفاده نكردن از دستگاه تعرق دوباره به حالت اول باز خواهد گشت.
اگر هیچ درمانی جواب ندهد!
روش آخر برای درمان تعرق كف پا و دست نوعی جراحی خاص است، در این روش جراح سیستم اعصاب سمپاتیك ناحیه مورد یعنی كف پا یا كف دست را تخریب می‌كند. البته این شیوه درمان حتما باید توسط پزشك جراح انجام شود نه متخصصان پوست اما مشكل این جراحی این است كه ممكن است، تعریق در نواحی دیگر افزایش یابد و این عمل فقط در مواردی توصیه میشود كه بدن به درمان‌های اولیه مثل دارو و دستگاه یونوتوفورزیس و آمپول بوتاكس جواب ندهد.
مام زیر بغل باعث خارش می شود؟
خب از آنجا كه درجه حساسیت افراد متفاوت است، امكان بروز چنین حساسیتی با هر تركیبی وجود دارد و لازمه درمان این مشكل، قطع مصرف محصول و درمان اختصاصی است. شایع‌ترین عارضه‌ای كه ممكن است ایجاد شود، درماتیت‌های (التهاب‌های) موضعی ناشی از تحریك پوستی توسط این مواد است كه این مورد بیشتر در ارتباط با نمك‌های آلومینیوم است كه در نواحی زیر بغل و گاه دست‌ها و پاها (محل‌های مصرف) ایجاد میشود. با كاهش دفعات مصرف یا استفاده از تركیبات ملایم‌تر و نیز استفاده از آن در پوست بدون عرق و به‌خصوص شب‌ها كه عرق كردن كمتر است، ضمن این‌كه موجب اثر بیشتر و عوارض كمتر میشود، آسیب كمتری نیز به البسه وارد می‌كند.
چرا باید پاها را شست؟
یكی دیگر از مشكلات پا باز هم در فصل گرم سال ایجاد زخم‌ها و التهاب‌های دردناك در بین انگشتان پاست. این مشكل هم به‌دنبال تعریق زیادی در پا ایجاد میشود. به‌طور كلی محیط مرطوب و گرم بهترین محیط برای رشد باكتری‌ها و قارچ‌هاست. بین انگشتان پا هم دقیقا همین 2 مشخصه را دارد. بنابراین رشد قارچ‌ها در این نواحی بسیار رایج و از طرفی ساده‌تر است؛ اما باز هم جای نگرانی نیست. این مشكل هم به سادگی قابل درمان است. برای مقابله با آن لازم است بعد از هربار كه پا را از كفش خارج می‌كنیم، پا شسته شود و بعد از شست و شو كاملا خشك شود. خشك كردن مرحله بسیار مهمی است كه معمولا بسیاری از ما آن را رعایت نمی‌كنیم و در حقیقت با وجود شستوشو رطوبت لازم برای رشد میكروب‌ها را فراهم می‌كنیم! بنابراین بعد از هر شستوشو لازم است بین انگشتان كاملا خشك شود.
از كدام ضدعرق استفاده كنیم ؟
در همه اسپری‌ها و ضدعرقها از صابونی گرفته تا ژلی و... تركیباتی از آلومینیوم با غلظت‌های بسیار پایین وجود دارد كه تعریق را كم می‌كنند، علاوه بر این تركیباتی از آنتی‌باكتریال‌ها دارند كه میكروب‌های ایجاد‌كننده بوی بد را از بین می‌برند. بین مدل‌های مختلف این ضدعرقها از صابونی تا رولی یا اسپری یا... تفاوت چندانی بین مواد اصلی و موثر وجود ندارد بنابراین این‌كه كدام را انتخاب كنید كاملا وابسته به سلیقه خودتان است. گاهی می‌شنویم بعضی می‌گویند این ضدعرقها باعث تحریك غدد لنفاوی و سرطان سینه و... می‌شوند، در این مورد جای هیچ‌گونه نگرانی نیست به شرط این‌كه از آن دسته دئودورانت‌ها و مام رولت‌هایی استفاده كنیم كه مجوز وزارت بهداشت دارند این مجوز نشان می‌دهد كه روی این مواد آزمایش‌های لازم انجام شده و از فیلترهای خاصی گذشته‌اند و فاقد هرگونه احتمال سرطان زایی هستند پس با انتخاب درست جای هیچ نگرانی نیست.
تعریق زیاد پوست را بهتر می‌كند؟
گاهی می‌شنویم كه می‌گویند عرق كردن زیاد باعث بهتر شدن پوست میشود یا تعریق صورت سبب به‌وجود آمدن جوش میشود ولی بین این‌ها هیچ ارتباطی وجود ندارد و تمام این حرف‌ها نادرست است.
دوش آب سرد چه تاثیراتی دارد؟
بهتر است در فصل گرم سال از دوش گرفتن با آب سرد و خنك غافل نمانیم. این دوش گرفتن‌های مكرر بدن را خنك می‌كنند و طبیعی است كه هر چه دمای بدن كمتر شود میزان تعریق هم كمتر میشود البته دوش آب سرد زمانی می‌تواند در كاهش تعریق موثر واقع شود كه تعریق ناشی از بیماری نباشد. پس قبل از هر اقدامی بهتر است به‌دنبال تعریق زیاد به متخصص پوست مراجعه كرده و از علت آن آگاه شوید. علاوه بر این‌ها باید بدانید تعریق زیاد و تجمع ترشحات عرق زمینه‌ساز بروز حساسیت‌های پوستی، بیماری‌های قارچی و... میشود، بنابراین استفاده از مام، دئودورانت، صابون، كرم و ژل‌های شستوشو به‌طور مرتب در فصل گرما توصیه میشود.
كسانی كه كف سرشان عرق می‌كند
درمان تعریق كف سر نیز بسیار مشكل است، در این منطقه نمی‌توان به راحتی دارو تجویز كرد و تنها راه این است كه فرد در محیط‌هایی قرار بگیرد كه تعریق كمتری داشته باشد. استحمام هر روزه می‌تواند تا حدی كمك‌كننده باشد ولی راه‌حل خیلی مؤثری نیست.
چرا تعریق لباس را زرد می‌كند؟
همان طور كه گفتیم روی پوست میكروب‌هایی وجود دارد و این میكروب‌ها موادی از عرق را تجزیه می‌كنند كه در بافت پارچه نفوذ می‌كند و باعث ایجاد رنگ زرد در لباس میشود، اگر از داروهای آنتیباكتریال استفاده شود این میكروب‌ها كم میشود و در نتیجه نه لباس بو می‌گیرد و نه رنگ، البته استفاده از ضدعرقها نیز بهدلیل وجود مواد آنتیباكتریال تا حدی موثر است بهترین زمان برای استفاده از مواد خوشبوكننده و ضد‌تعریق زیر بغل، بعد از استحمام است تا مجاری غدد بسته شود و با كاهش تعریق و از بین رفتن میكروب‌ها دیگر لباس شما رنگ نگیرد، البته استفاده از مواد خوشبوكننده برای بچه‌ها توصیه نمی‌شود.
