-
كبد با كسي شوخي ندارد
«كبد با كسي شوخي ندارد!» اين را فوق تخصص گوارش و كبدي مي‌گويد كه قصد دارد به شما هشدار بدهد بيماري‌هاي كبد را جدي بگيريد و براي درمان شان اقدام كنيد تا به سيروز كبدي تبديل نشوند.
بر عكس خيلي‌ها كه با كوچك‌ترين نشانه‌هاي بيماري، زمين و آسمان را به هم مي‌دوزند، بعضي‌ها هم به هيچ وجه توجهي به وضعيت سلامتي‌شان ندارند و حتي بيماري‌هاي اثبات شده‌شان را هم درمان نمي‌كنند و جدي نمي‌گيرند. از ميان اين دو گروه، گروه دوم بيشتر متضرر مي‌شوند چون به‌دليل سهل‌انگاري بيماري‌شان جدي مي‌شود و كار دست خودشان مي‌دهد يكي از آن اعضايي كه بي‌توجهي به‌نارسايي‌اش به احتمال زياد پيشيمان‌تان مي‌كند، كبد است.
مي‌دانيد كبدتان دقيقا كجا قرار گرفته است؟ درست پشت دنده‌هاي تحتاني سمت راست بدن‌تان. اين عضو يك كيلو و نيمي پادشاه بدن شماست كه وقتي گرفتار عفونت مزمن شود و از آن آسيب ببيند، متخصصان مي‌گويند صاحبش دچار سيروز كبدي شده است. براي درك اهميت كبد كافي است بدانيد كه كبد مسوول اصلي تصفيه خون است و وقتي دچار اختلال در عملكردش مي‌شود سموم خون افزايش پيدا مي‌كنند.
سيروز كبدي از كجا مي‌آيد؟
دكتر ستار جعفري، فوق‌تخصص بيماري‌هاي كبد و گوارش در گفت‌وگو با «جام‌جم»، با اشاره به اين كه ابتلا به سيروز كبدي، سن مشخصي ندارد، توضيح مي‌دهد: سيروز كبدي يك بيماري نيست بلكه نتيجه بيماري‌هاي مزمن كبدي مانند هپاتيت بي، سي، هپاتيت ناشي از الكل، چربي كبد، ويلسون وهموكروماتوز به سيروز آن ختم مي‌شود. در اين حالت سلول‌هاي كبدي، ديگر به وظايف شان عمل نمي‌كنند و كبد دچار التهاب مداوم مي‌شود. به گفته دكتر جعفري هرچند در برخي كشورها يكي از اصلي ترين دلايل سيروز كبدي مصرف زياد الكل است اما در ايران مصرف الكل شايع نيست و دليل اصلي آن پيشرفته شدن همان بيماري‌هاي كبدي است. او درباره نشانه‌هاي اختلالات كبدي خطرناك مي‌گويد: زردي صورت، خستگي، كبودي‌هاي پوستي، خونريزي‌هاي ناشي از واريس‌هاي مري، استفراغ خون، مدفوع سياه رنگ (نشانه خونريزي داخلي)، اختلالات انعقادي، آب آوردن شكم و پاها و بزرگ شدگي طحال از جمله نشانه‌هاي سيروز كبدي در مراحل مختلف بيماري محسوب مي‌شوند.
مشكل اينجاست كه معمولا علائم سيروز كبد در شرايط بسيار بحراني ظاهر مي‌شوند و در اواسط بيماري ممكن است نشانه‌اي از سيروز كبدي در علائم ظاهري بيمار وجود نداشته باشد. به همين دليل دكتر جعفري مي‌گويد: از ديدگاه ما، پيشگيري از درمان مهمتر است و اگر بيماران با مراجعه به پزشك و استفاده از دارو بيماري‌هاي كبدي را كنترل كنند ديگر به سيروز كبدي دچار نخواهند شد. علاوه بر اين پژوهش‌هاي علمي نشان مي‌دهند اختلال در كبد، فراواني سموم در خون و در نتيجه اختلال در عملكرد مغز را در پي دارد و به همين دليل كساني كه دچار سيروز كبد مي‌شوند از نظر خلقي نيز تغيير مي‌كنند براي مثال ممكن است دچار ناتواني در تمركز، خواب آلودگي، نامنظم شدن ساعات خواب و.... شوند.
اگر سيروز داريد
دكتر جعفري با اشاره به اين كه پزشكان براي سيروز كبدي از درمان نگهدارنده استفاده مي‌كنند به كساني كه از اين نوع بيماري رنج مي‌برند، هشدار مي‌دهد: اين بيماران بايد نمك را از برنامه غذايي‌شان حذف و ميوه‌هاي فيبردار و سبزي مصرف كنند. او درباره دليل اين پيشنهاد مي‌گويد: اين بيماران نبايد به يبوست دچار شوند چرا كه وقتي كبد مشكل دارد سموم بدن دفع نمي‌شوند و يبوست باعث مي‌شود سموم بيشتري وارد خون شوند و از آنجا كه ميوه‌ها و سبزيجات از يبوست جلوگيري مي‌كنند مصرف آنها بخصوص براي اين نوع بيماران توصيه مي‌شود. به گفته اين فوق تخصص، بيماران مبتلا به سيروز كبدي معمولا در جذب ويتامين‌هاي a، d، k و e مشكل دارند و به همين دليل بايد به آنها ويتامين تزريق شود.
او تاكيد مي‌كند كه مبتلايان به سيروز به هيچ وجه نبايد از قرص‌هاي خواب‌آور استفاده كنند چون امكان دارد در آنها علائم مسموميت با دارو ظاهر شود. همچنين بنابر گزارشي كه مركز تحقيقات گوارش و كبد دانشگاه علوم پزشكي تهران منتشر كرده بهتر است اين بيماران از مسواك‌هايي با پرزهاي نرم استفاده كنند، از تخليه شديد و محكم بيني خودداري كنند، هيچ دارويي را سرخود نخورند، ناخن‌هاي شان را مرتب كوتاه كنند،علاوه بر خواب شبانه، روزانه 4 الي 6 ساعت استراحت داشته باشند و در صورت بروز تب، سوزش ادرار، تهوع و درد شكم يا هر نوع نشانه‌اي از عفونت در بدن بلافاصله به پزشك مراجعه كنند.
