آشنایی با کادر Footnote Options در Adobe InDesign CS3

قسمت اول: سربرگ Numbering and Formatting
تنظیمات این کادر مربوط به پاورقی می باشد و برای دیدن آن به Type < Document Footnote Options بروید.
بعد از نمایش کادر دو سربرگ می بینید
1- سربرگ (Tab) Numbering and Formatting
2- سربرگ (Tab) Layout

سربرگ Numbering and Formatting :
قسمت Numbering:
گزینه Style: این گزینه اعداد شماره گذاری شده شما را در سند تعیین می کند که به چه زبان و شکلی باشد.
Hebrew Biblical Decimal… : این گزینه شماره های پاورقی و شماره های ارجاع شما در متن (شماره هایی که بعد از کلمه مورد نظر در متن وارد شده است) را به صورت ارقام زبان عبری (زبان قوم یهود) در می آورد که فقط در همان زبان کاربرد دارد.
Hebrew Biblical Standard…: این گزینه هم از لحاظ ظاهری فرقی با گزینه بالا ندارد و چون کاربرد در کتاب یا مجلات فارسی و انگلیسی زبان ندارد اطلاعی ندارم که چه تفاوتهایی با هم دارند.
Arabic Abjad…: انتخاب این گزینه شماره های شما را به حروف ابجد عربی تبدیل می کند.
Arabic Alf Ba Tah…: این گزینه شماره های شما را به ترتیب حروف الفبای عربی تبدیل می کند.
*,**,***: این گزینه بجای شماره ستاره ایجاد می کند و با جلو رفتن شماره ها ستاره ها افزایش پیدا می کند یعنی اگر پاورقی 5 را درست کنید پنج ستاره در بالای کلمه مورد نظر در متن و پنج ستاره در پاورقی صفحه درست می کند.
a, b, c, d…: این گزینه شماره های پاورقی را به حروف کوچک زبان انگلیسی تبدیل می کند.
A, B, C, D…: این گزینه شماره های پاورقی را به حروف بزرگ زبان انگلیسی تبدیل می کند.
گزینه بعدی پنج علامت را نشان می دهد که با زیاد شدن شماره های پاورقی این علامت با شکل دیگر تکرار می شود یعنی شماره 6 پاورقی را که وارد کنید علامت اول که یک ستاره است بصورت دو ستاره ای نمایش داده می شود و همینطور که جلو بروید شماره های بعدی از همان پنج علامت اول و اصلی پیروی می کنند ولی شکل آنها با کمی تغییر از شکل اولیه نشان داده می شود.
i, ii, iii, iv,…: این گزینه اعداد را به شکل حروف کوچک لاتین قدیم (ارقام زبان لاتین که در روم باستان استفاده می شده است و ریشه بسیاری از لغات زبان انگلیسی از این زبان مشتق شده است) در می آورد.
I, II, III, IV,…: مانند بالا فقط با حروف بزرگ.
نکته حاشیه ای: مفهوم این اعداد را با دانستن این شش عدد متوجه خواهید شد که معادل چه ارقامی می باشند و با کنار هم گذاشتن و کمی دقت می توانید اعداد بزرگ را به لاتین بسازید:

I = 1
V = 5
X = 10
L = 50
C = 100
D = 500
M = 1000

1, 2, 3, 4…: و آخرین گزینه شماره های استاندارد می باشد که با توجه به زبان مورد استفاده در سند ایندیزاین شما یا به زبان انگلیسی یا به زبان عربی و فارسی قابل تغییر است. و پرکاربردترین گزینه برای درج شماره های پاورقی در هر دو زبان انگلیسی و زبانهای خاورمیانه در نسخه ME همین گزینه است و گزینه قبلی را که گفتم در سندهای خاص استفاده می شود. البته شماره گذاری به سبک لاتین نیز جالب است و می توان بعد از این سبک شماره گذاری سبک لاتین را در رده دوم استفاده قرار داد.
فیلد Star at: اگر بخواهید شماره های سند شما غیر از عدد 1 که شروع کار را نشان می دهد آغاز گردد یک عدد را در این فیلد وارد کنید. مثلا عدد 8 را وارد می کنید و اولین عدد در اولین پاورقی شما عدد 8 می باشد و همینطور که شماره های بعدی را وارد می کنید به 9 – 10 و بالاتر می رود. این قسمت را می توانید زمانی بکار ببرید که سندی دیگر درست کرده اید یا کسی در حال تهیه آن است و شما با اطلاع از آخرین شماره پاورقی در آن سند می خواهید این شماره ها به صورت پشت سرهم قرار گیرد.
Restart Numbering Every: این گزینه بطور پیش فرض خاموش است و اگر آن را روشن کنید منوی کرکره ای روبروی آن فعال می شود و شما می توانید برای برنامه تعریف کنید که شماره گذاری پاورقی را به چه مدلی بسازد. اگر می خواهید شماره در هر صفحه از نو شروع شود گزینه Page را انتخاب کنید. یعنی اینکه اگر 4 پاورقی در صفحه 10 دارید وقتی به صفحه 11 رفتید و شماره ای جدید ساختید از عدد 1 شروع می شود نه از عدد 5.
شماره گذاری برای هر Spread ( دو صفحه در کنار هم یا صفحه گسترده) . وقتی شما یک فایل New در ایندیزاین باز می کنید صفحه اول تک است ولی وقتی صفحه بیشتری داشته باشید می بینید که صفحه 2 و 3 در کنار هم. صفحه 4 و 5 و همینطور جلو بروید. هر کدام از این دو صفحات که در کنار هم قرار دارند یک Spread می باشند. و اگر آخرین صفحه سند شما مانند صفحه اول تک باشد دیگر Spread به حساب نمی آید. پس در این سبک شماره گذاری شماره ها از صفحه اول Spread تا آخر صفحه دوم Spread کناری به حساب می آید و وقتی شما به Spread بعدی بروید شماره از 1 شروع می شود. مثال: اگر 10 پاورقی در صفحات 2 و 3 (Spread 1) داشته باشید وقتی به صفحه 4 و 5 (Spread 2) بروید و در اینجا هم 5 پاورقی بسازید. این پنج پاورقی از 1 تا 5 شماره گذاری می شود.
و اگر بخواهید شماره گذاری برای هر فصل اختصاص یابد گزینه Section را فعال کنید. یعنی اگر 4 پاورقی در فصل 1 است بصورت یک تا چهار درج می شود و وقتی به فصل 2 بروید شماره های پاورقی از 1 آغاز می شود.
Show Prefix/Suffix in: این گزینه نیز بطور پیش فرض خاموش است و وقتی روشن و فعال کنید به شما این امکان و اجازه را می دهد تا یک کاراکتر به قبل و بعد از اعداد در متن یا اعداد در پاورقی و یا در هر دو بوجود آورید.
وقتی این گزینه را روشن کردید منوی کرکره ای جلوی آن را باز کنید که به ترتیب عبارتنداز :
Footnote Reference: که علامتهای قبل و بعد را فقط در اعداد متن قرار می دهد.
Footnote Text: که علامتهای قبل و بعد را فقط برای اعداد پاورقی قرار می دهد.
Both Reference and Text: که علامتهای قبل و بعد را هم در متن و هم در پاورقی قرار می دهد.

فیلد Prefix : در جلوی آن یک دکمه قرار دارد که وقتی فشار دهید دو علامت پرانتز و کروشه را می بینید که می توانید از آنها برای در بین گرفتن اعداد استفاده کنید. همچنین می توانید از علامتها و اعداد روی صفحه کلید استفاده کنید و آنها را وارد نمائید و باز می توانید این علامتها را از فیلدی به فیلد دیگر کپی کنید. گزینه Hair Space یک فاصله خیلی کم بین عدد و علامت وارد می کند و اگر چند بار از این علامت استفاده کنید این مقدار بیشتر و بیشتر می شود. و اگر می خواهید یک جا فاصله بیشتری بین علامت قبل و بعد از عدد ایجاد کنید گزینه Thin Hair را استفاده کنید که فاصله بیشتری را برایتان می سازد.
توجه : شما حتی می توانید اسم خودتان را تایپ کنید و اعداد را بین آنها قرار دهید. (این را گفتم که بدانید امکان تایپ هم هست نه اینکه این کار را بکنید که خیلی زشت است)


قسمت Formatting:
Footnote Reference Number in Text
تغییرات این قسمت فقط برای اعداد در متن می باشد.
منوی کرکره ای Position: این منوی سه گزینه دارد که موقعیت عدد شما را در متن (نه در پاورقی) در بالای کلمه مورد نظر تعیین می کند. گزینه اول بطور پیش فرض Apply Superscript است که حالت رایج آن در کتاب و مجلات فارسی و انگلیسی زبان می باشد و عدد را بصورت کوچک بالاتر از خط Baseline (خط پایه که حروف روی آن هستند یا همان خطهایی که در دفتر مشق وقتی کلاس اول بودیم می گفتند حروف را روی آنها بنویسید نه بالاتر نه پایین تر) و کلمه قرار می دهد. گزینه Apply Subscript عدد را به پایین خط Baseline و کلمه می برد. و گزینه Apply Normal عدد را بصورت بزرگتر از دو حالت قبلی و عادی در روی خط Baseline و جلوی کلمه مورد نظر قرار می دهد که اصلا زیبا نیست.
منوی کرکره ای Character Style: اگر قالبها و استایلها (شیوه خاصی که یک فونت و کاراکتر از لحاظ اندازه، رنگ و شکل و چیزهای دیگر دارد) را در سند ساخته باشید می توانید از آن برای تغییر اعداد استفاده کنید.

Footnote Formatting:
تغییرات این قسمت فقط برای اعداد در پاورقی می باشد.
گزینه Paragraph Style: اگر قالب و شیوه ای را در پالت قدرتمند پاراگراف و با استفاده از ابزارهای این پالت انجام داده اید و یک استایل درست کرده اید. می توانید آن شیوه را برای اعداد و متن جلوی آنها بکار ببرید. که بسیار می تواند نوشته های شما را زیبا و در خور توجه نماید. فقط به یاد داشته باشید که با انتخاب یک استایل کل متن و اعداد پاورقی ها تغییر می کند چون شما یک قالب از نوع پاراگراف بکار برده اید. نه یک قالب از نوع کاراکتر برخلاف قسمت قبلی.
گزینه Separator: همانطور که از اسمش معلوم است کار این گزینه جدا کردن و ایجاد فضا و فاصله بین عدد (که شامل علامتهای Prefix و Suffix نیز می باشد که در بخش Numbering توضیح آن را دادم) و نوشته شما در پاورقی می باشد. که باز مانند دو فیلد Prefix و Suffix گزینه هایی دارد که با فشار و کلیک روی دکمه مثلثی روبروی آن در دسترس شماست و عبارتند از :
Tab: انتخاب این گزینه مقدار فاصله را بر اساس اندازه ای که شما در پالت پاراگراف استایل در قسمت Tab تعیین کرده اید منظور می کند.
مثال: به پالت پاراگراف استایل بروید، از قسمت سمت چپ ششمین گزینه نوشته Tab . کلیک کنید. خط کش و چند فیلد مشاهده می کنید. در فیلد X یک عدد وارد کنید. مثلا 20 mm (من اندازه میلیمتر در ایندیزاین تعریف کردم و به واحد اندازه گیری که برای برنامه تعریف کردید توجه کنید) و در فیلد Leader یک علامت برای جدا کردن انتخاب کنید (مثلا علامت نقطه روی صفحه کلید) Ok کنید و به Type < Document Footnote Option بروید و دکمه جلوی Separator را کلیک و Tab را بزنید. می بینید که فاصله 20 mm بین اعدد (که شامل Prefix و Suffix نیز می شود) و متن جلوی هر عدد بوجود می آید.
Em Space: یک فاصله نسبتا زیاد ایجاد می کند.
En Space: یک فاصله نسبتا کم تر از Em Space ایجاد می کند.
دو گزینه Hair Space و Thin Space را در قسمت قبلی توضیح دادم. ضمنا شما می توانید در این فیلدها تایپ کنید و نوشته ای را برای جدا سازی بین اعداد و نوشته روبروی آنها درست کنید.
گزینه Preview: که در اکثر پنجره های ایندیزاین و دیگر محصولات ادوبی دیده اید تا هر تغییری ایجاد کرده اید بدون زدن و تایید کلید Ok آن تغییرات را به شما در همان لحظه نشان دهد.
http://i35.tinypic.com/2ibcjo6.jpg

قسمت دوم : سربرگ Layout

توجه: در ابتدا دکمه Preview را در گوشه پایین سمت چپ روشن کنید.

قسمت Spacing Options:
در این قسمت دو فیلد وجود دارد که عبارتند از :
Minimum space before first Footnote: یعنی حداقل فضا و فاصله قبل از شروع اولین خط Footnote شما تا آخرین خط متن در بالا پاورقی. مثال: متن شما تا شروع خط اول پاورقی که (بطور عادی شماره 1 می باشد) 4 سانت فاصله دارد و این فاصله خالی (سفید) از متن است. اگر شما در این فیلد برای نمونه عدد 20 میلیمتر (این واحد در ایندیزاین من است و ممکن است برای شما واحد دیگری باشد بنابراین دقت کنید) یعنی می گوئید که 2 سانت فضا بین آخرین خط در متن و اولین خط شروع پاورقی باشد. اگر این فضا 4 سانت باشد و شما عدد 4.5 سانتیمتر را وارد کنید پاورقی های سند بخاطر کمبود جا پایین تر از حد معمول می رود و می توانید علامت + (جمع) قرمز رنگ را در گوشه پایین سمت راست کادر متن یا Text Frame خود ببینید که نشان دهنده این است که متن خارج شده و به اصطلاح سرریز یا Overflow گشته است.
Space between Footnotes: با وارد کردن عددی در این فیلد می توانید فاصله ای بین هر شماره از پاورقی ها ایجاد کنید.

First Baseline:
گزینه Offset شامل 5 زیر مجموعه است که از منوی کرکره ای می توانید به آنها دسترسی داشته باشید. این قسمت موقعیت پاورقی را نسبت به خط Baseline (خطی که نوشته ها روی آن سوار هستند ودر واقع یک خط فرضی است ولی اگر بخواهید آن را ببینید به View < Grids & Guides < Show baseline Grid بروید). Offset شامل این موارد است:
Ascent: با انتخاب این گزینه تقریبا حالت معمولی و یک فضای عادی را بین پاورقی ها دارید و البته می توانید با افزایش مقدار عددی در فیلد روی Offset فاصله را به سمت بالا افزایش دهید. اگر برای مثال: عدد 10 mm را در فیلد Min (روبروی گزینه Offset) وارد کنید. این مقدار یعنی 1 سانت فاصله بین قسمت پایین حروف در پاورقی اول تا بالای حروف در پاورقی دوم.
Cap Height: اینجا ارتفاع بر اساس حروف بزرگ یا Capital (Uppercase) است و فکر می کنم فاصله حروف بزرگ بین دو خط Baseline در پایین و بالای یک حرف باشد.
نکته: ( برای درک بهتر گزینه Show baseline را طبق مسیری که چند خط بالاتر گفتم روشن کنید و موقعیت حروف را نسبت به خط Baseline ببینید)
Leading: یعنی فاصله عمودی از Baseline پایینی تا Baseline بالایی برای هر خط در متن. این گزینه اسم دیگری بنام Linespacing نیز دارد که باز همان فضای بین خطی می توان معنی کرد.
x-height : این گزینه متضاد Cap height است و ارتفاع بر اساس حروف کوچک یا lowercase می باشد.
نکته: ( برای درک بهتر گزینه Show baseline را طبق مسیری که چند خط بالاتر گفتم روشن کنید و موقعیت حروف را نسبت به خط Baseline ببینید)
Fixed: این گزینه را که بزنید خط Baseline بالا و پایین دو نوشته پاورقی در بالا و پایین یکدیگر را به هم می چسباند.
Min: فیلدی است که شما فقط می توانید اعداد مثبت را در آن وارد کنید و موقعیت Baseline برای هر پاورقی را به سمت بالا یا ارتفاع- Leading – و فاصله عمودی را بالا و پایین ببرید.
نکته: این گزینه فراتر از مطالب کم و ناقصی است که من نوشتم و احتیاج به کمی دانش در مورد فونت و ساختار فونت ها دارد که من بی بهره ام و اگر دوستانی در این زمینه های اطلاعاتی داشتند امیدوارم مطالبی برای عرضه داشته باشند.

Placement Options:
دو گزینه و سوئیچ دارد که عبارتند از:
Place End of Story Footnote at Bottom of Text : وقتی این گزینه فعال باشد هر جا که متن شما در فریم متن تمام شود پاورقی شروع می شود. و دیگر محل پاورقی در پایین صفحه نیست و بعد از پایان متن در صفحه پاورقی ها با خط جدا کننده آغاز می شوند.
Allow split Footnote: این گزینه می گوید اگر متن شما در دو ستون یا بیشتر قرار بگیرد هنگامی که دیگر جایی برای درج پاورقی نباشد با فعال کردن این گزینه پاورقی شما را به زیر ستون دوم متن می برد. که من امتحان کردم ولی چیزی ندیدم اگر کسی متوجه این قسمت شد یک توضیحی بدهد. در واقع کار این قسمت شکستن نوشته پاورقی است تا سرریز نشود و بتوان متن را در همان صفحه دید و آن را به زیر ستون بعدی می برد.

Rule above:
تنظیمات این قسمت مربوط به خط جدا کننده بالای پاورقی می باشد. اگر می خواهید هیچ خط نباشد مربع Rule on را بدون تیک کنید. و اگر می خواهید خط قرار بگیرد تیک این مربع را بزنید.
First Footnote in Column: ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
Continued Footnote: ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
(هر کار کردم نتوانستم متوجه این قسمت شوم به راهنما هم سرزدم ولی نتوانستم تشخیص دهم برای چیست. هر زمان که کارکرد این قسمتها را فهمیدم برایتان می نویسم.)
Weight : ضخامت این خط را تعیین می کند.
Type: نوع و شکل خط را تعیین می کند.
Color: رنگی را می توانید به خط بدهید.
Tint: یک ته رنگ برای رنگی که به خط خود اختصاص داده اید تعیین می کند. و در واقع هر چقدر این مقدار کمتر باشد رنگ خط جدا کننده کم رنگ تر می شود.
Overprint Stroke: این گزینه مربوط به چاپ می شود (دقیقا نمی دانم چه کار می کند اگر کسی خوب وظیفه این گزینه را می داند توضیح دهد)
Gap Color: اگر شما خطی را انتخاب کنید که از دو قسمت تشکیل شده باشد و یک تیکه نباشد، یعنی یک فضای خالی بین خط شما باشد این قسمت روشن و فعال است و می توانید یک رنگ را برای همان فضای خالی و مابین دو خط جدا کننده خود در نظر بگیرید.
Gap Tint: یک ته رنگ از همان رنگ انتخابی که به فضای مابین یک خط جدا کننده انتخاب کرده اید اختصاص می دهد.
Overprint Gap: این گزینه مربوط به چاپ می شود (دقیقا نمی دانم چه کار می کند اگر کسی خوب وظیفه این گزینه را می داند توضیح دهد)
Left Indent: فاصله خط جدا کننده را از لبه فریم متن شما از سمت چپ تعیین می کند.
Offset: با افزایش مقدار این فیلد موقعیت خط جدا کننده را نسبت به Baseline خط بالا می برد و اگر عدد منفی وارد کنید (مثلا -10) موقعیت خط را نسبت به Baseline پایین تر می برد.
Width: اگر می خواهید طول خط بزرگتر شود مقدار این فیلد را زیاد کنید. (با تایپ کردن).