روش کار با نرم‌افزار Illustrator (قسمت اول)
روش کار با نرم‌افزار Illustrator
http://www.shabakeh-mag.com/Data/1001148_b.jpg
فرض مي‌كنيم كه شما مفاهيم ابتدايي كار با نرمافزارهاي گرافيكي را مي‌دانيد. مطالبي درباره‌ي نرم‌افزار ايلاستريتور شنيده‌ايد و مي‌دانيد كه "چيزي شبيه به كورل دراو يا فري‌هند" است كه با آن طراحي مي‌كنند. همچنين تنها كتاب موجود در بازار را (هرچند ناقص) تهيه كرده و براي فراگيري آن دوره كرده‌ايد و اكنون مي‌توانيد درباره‌ي "منحني‌هاي بزيه " كه كاربرد بسياري در گرافيك رايانه‌اي دارند به خوبي صحبت كنيد(به صورت تئوري). و در نهايت اينطور تصور مي‌كنيم كه به دليل آشنايي با نرم‌افزار قدرتمند فوتوشاپ كه معمولا همه گرافيست‌ها با آن آشنايي دارند ترجيح ميدهيد از ايلاستريتور تنها به عنوان يك برنامه‌ي طراحي كمكي در كنار فوتوشاپ (كه ذاتا يك برنامه‌ي نقشه‌بيتي مخصوص ويرايش عكس است) استفاده كنيد.
اما هنوز هم يك‌جاي كار ايراد دارد. نمي‌دانيد چگونه مي‌توان از اين نرم‌افزار به صورت عملي استفاده كرد و هنوز به قدري كند هستيد كه تر جيح ميدهيد با فوتوشاپ و يا كورل‌دراو طراحي كنيد اما وقت خودتان را صرف سروكله زدن با ايلاستريتور نكنيد. ايلاستريتور هنوز هم برايتان يك غول است. اما باور كنيد يك غول چراغ زيباست كه همه خواسته‌هاي شما را برآورده مي‌سازد.
نه اشتباه نكنيد. يادگيري طريقه‌ي استفاده از ابزارها و به‌كار بردن فيلتر‌ها و قابليت‌هاي ساده‌اي مثل نوشتن متن روي يك مسير همه‌ي ايلاستريتور نيست. در حقيقت همه‌ي قدرت شما در نوع نگاه و تفكر شما از نرم‌افزاري است كه يكي از معتبرترين نرمافزارهاي جهان در زمينه‌ي گرافيك برداريست كه متاسفانه در كشور ما (به دليلي كه اصلا مشخص نيست) كاربرد محدودي دارد. شخصا معتقدم اگر شركت ادوبي تنها چند‌سال زودتر اقدام به ارائه‌ي سوييت گرافيكي خود كه دربردارنده‌ي محصولات مورد نياز انواع طراحي‌هاي گرافيكي مي‌باشد ارائه داده بود امروزه بدون شك قدرت بلامنازع در گرافيك رايانه‌اي به شمار مي‌رفت و احتمالا اسم فري‌هند و كورل‌دراو همان‌قدر به گوشمان مي‌خورد كه زدبراش(Z-Brush)!
در اين مقاله استفاده قابليت‌هاي ايلاستريتور را تا حدي كه مربوط به نقاط ضعف فوتوشاپ مي‌شود و در حقيقت كامل‌كننده‌ي اين نرم‌افزار نقشه‌بيتي است بررسي خواهيم كرد و نه بيشتر. مسايلي مربوط به نحوه‌ي ايجاد اشكال ساده و درك مباني طراحي در اين نرم‌افزار كه به صورت كاملا ساده و گام‌به‌گام توضيح داده مي‌شود و مي‌توانيد به صورت يك خود‌اموز از آن براي يك پروژه‌ي ساده استفاده كنيد.در حقيقت بزرگترين مشكل فوتوشاپ دقيقا مرتبط با بزرگترين قردت آن است. فوتوشاپ نقشه بيتي است و نمي‌توان به عنوان يك برنامه‌ي "طراحي" به آن پرداخت. اما مي‌توان از ايلاستريتور در كنار آن پرقدرترين‌ترين سوييت گرافيكي را داشت.
هميشه قبل از شروع طراحي يك تصوير بايد حداقل بتوانيد برخي از احتمالات را براي آن تصوير حدس بزنيد. نكته‌ي كليدي طراحي با نرم‌افزار ايلاستريتور اين است كه اين موضوع را درك كنيد كه قدرت و محبوبيت اين نرم‌افزار نه به‌خاطر ابزارها و قابليت‌هاي بسيار زياد بلكه به دليل انعطاف پذيري و دادن امكانات چندجانبه براي رسيدن به يك هدف واحد است و شما به عنوان يك گرافيست بايد بتوانيد بهترين و كوتاهترين راه را حدس بزنيد. همانطور كه يك نويسنده قبل از يادگيري مباني نوشتن متن با Word بايد ابتدا روند كلي داستان مورد نظرش را تجسم كند!
در ابتدا سعي مي‌كنيم امكانات ساده از قبيل روش‌هاي انتخاب و تغيير شكل اشكال ساده را ياد بگيريم و در مرحله‌ي بعدي پس از اين‌كه روش تجسم كردن اشيا را ياد گرفتيم سعي مي‌كنيم يك پروژه‌ي بسيار ساده را از ابتدا تا انتها بررسي كنيم.
در مرحله‌ي بعدي ياد مي‌گيريم كه چطور بين چيزي كه لمس مي‌كنيم و چيزي كه مي‌بينيم هماهنگي ايجاد كنيم. يك نوازنده‌ي خوب كسي است كه همزمان كه چشم در چشم تماشاچيان مي‌دوزد مكان نت‌هاي ساز را با تبحر لمس كند و موسيقي‌اش را با چشم‌هاي بسته نيز اجرا كند. اين نكته در ايلاستريتور بدين معناست كه ابزارها و فرامين را بدون نياز به كليك كردن و تنها با استفاده از دكمه‌هاي روي كيبورد انتخاب و اجرا كنيم. با قرار داشتن يك دست روي موس. يك دست روي كيبورد و چشم‌ها رو به مونيتور مي‌توان سرعت كار را تا چندين برابر حالت عادي افزايش داد و اين نكته مي‌تواند شما را به صورت يك حرفه‌اي جلوه دهد.
هنگامي كه بتوانيد چندين راه مختلف براي رسيدن به يك نتيجه را تصور كنيد بدون شك مي‌توانيد نكته‌ها و ترفند‌هاي زيادي را نيز براي سريعتر شدن كار استفاده كنيد. تبحر در برخي از نرم‌افزارها همانند نواختن يك نوس ساز است. سعي كنيد نوازنده‌ي خوبي شويد.
كشيدن يك خانه
http://www.shabakeh-mag.com/Data/Gal...ator_p1_01.jpg
(خلاصه‌ي بخش : تمرين برداشت‌هاي مختلف از نحوه‌ي اجراي يك شكل ساده به منظور فراگيري مباني استفاده از ابزارهاي اصلي شكل‌دهي در ايلاستريتور)
در اين قسمت از مقاله سعي مي‌كنيم براي رسم يك شكل واحد راه‌هاي مختلفي را امتحان كنيم. براي كشيدن يك "خانه". منظور ما از اين تمرين كشف انعطاف‌پذيري ابزارهاي ترسيم شكل در ايلاستريتور است. از آنجا كه نتيجه كار در هر حال يكي است ممكن است احساس كنيد كه برخي از آنها به اندازه‌ي كافي آموزنده نيستند. اما نگران نباشيد. هر نكته در جاي خودش كاربرد دارد.
در اولين مرحله وارد تنظيمات ايلاستريتور مي‌شويم و همه مقياس‌ها را به ميلي‌متر تبديل مي‌كنيم. براي اين كار از مسير Edit> Preferences> Units & Display Performance پنجره‌ي تنظيمات را باز كرده و از ميان مقياس‌هاي داده شده Milimeter را انتخاب مي‌كنيم. از حالا به بعد همه اندازه‌ها مطابق اندازه‌هاي استاندارد ما يعني ميلي‌متر در‌مي‌ايد.
نكته‌ي ديگري كه بايد قبل از كار به آن توجه كنيد اين است كه كار كردن در حالت Outline يعني نمايش اشيا بدون رنگ به اين دليل كه تنها از خطوط بيروني آنها براي نمايش استفاده مي كند موجب مي‌شود كه سرعت كار را بالا برده و كمتر دچار اشتباه بشويد. بنابراين بهتر است قبل از شروع به كار از منوي View گزينه‌ي Outline را انتخاب كنيد يا دكمه‌هاي Ctrl + Y را فشار دهيد.
استفاده از دكمه‌هاي تغيير وضعيت: از نكات بسيار مهم در مورد كار با نرمافزارهاي گرافيكي(و بسياري از نرمافزارهاي ديگر كه ميان‌برهاي زيادي دارند) استفاده از دكمه‌هاي كمكي Alt و Shift مي‌باشد. در پاراگراف قبل گفتم براي استفاده از ميان‌بر تغيير حالت نمايش مي‌توانيد دكمه هاي Ctrl + Y را فشار دهيد. بايد توجه داشته باشيد كه بسياري از فرامين و ابزارها در نرمافزارهاي ادوبي داراي ميان‌برهاي صفحه كليد هستند. يعني مي‌توان با فشردن ميان‌برهاي صفحه كليد بدون انتخاب آنها با موس آنها را اجرا يا انتخاب كرد. اما از آنجا كه اين دكمه‌ها محدود هستند براي ابزارها و فرامين بيشتر از دكمه‌هاي كمكي تغغير وضعيت همراه با اين دكمه‌ها استفاده مي‌شود. محصولات سوئيت جديد ادوبي نه تنها براي بيشتر فرامين دكمه‌هاي ميان‌بر تعريف شده دارد. بلكه به شما امكان مي‌دهند كه به هر شكل دلخواه و مطابق با سليقه‌ي خودتان آنها را تغيير داده و يا ميان‌برهاي جديدي تعريف كنيد. در طول تمريت هركجا با دكمه هايي برخورد كرديد كه بين آنها علامت "+" قرار داشت بدين معني است كه بايد قبل از كليك كردن دكمه‌هاي مورد اشاره را فشرده و نگه داريد.
خانه – تمرين اول : (استفاده از ابزار اضافه‌كردن نقطه‌ي لنگر )
http://www.shabakeh-mag.com/Data/Gal...ator_p1_02.jpg
• ابزار رسم چهارگوش را اتخاب كرده و يك مستطيل افقي رسم كنيد. سپس خط كش كنار پنجره را گرفته و بكشيد تا به نقطه‌ي مركزي شكل بچسبد.()اگر خط‌كش‌ها را نمي‌بينيد دكمه‌هاي Ctrl + R را فشار دهيد)
• بوسيله‌ي ابزار افزودن نقطه‌ي لنگر يك نقطه در محل تقاطع خط راهنما و وجه بالايي مستطيل ايجاد كنيد.
• ابزار انتخاب مستقيم " "A را انتخاب كنيد و نقطه‌ي جديد را ابتدا كليك كرده و سپس به سمت بالا بكشيد تا شكل مورد نظر كامل شود.
خانه – تمرين دوم : (ايجاد يك نقطه‌ي اضافي)
http://www.shabakeh-mag.com/Data/Gal...ator_p1_03.jpg
• يك مستطيل افقي ايجاد كنيد . با ابزار انتخاب مستقيم مسير وجه بالايي شي را انتخاب كرده و با فشردن دكمه‌ي Delete روي صفحه كليد ان را حذف كنيد. سپس بوسيله‌ي ابزار Pen يك نقطه در بالاي‌مركز شكل ايجاد كنيد.
• ابزار انتخاب مستقيم را انتخاب كنيد و دو نقطه‌ي بالايي سمت چپ را انتخاب كرده و فرمان Object> Path> Join را اجرا كنيد(يعني از منوي Object گزينه‌ي Path و سپس گزينه‌ي Join زا انتخاب كنيد.) اين عمل موجب اتصال اين دو نقطه مي‌شود. همين كار را براي دو نقطه‌ي آزاد سمت راست نيز انجام دهيد.
خانه – تمرين سوم : (چرخاندن و اضافه كردن)
http://www.shabakeh-mag.com/Data/Gal...ator_p1_04.jpg
• يك مستطيل افقي رسم كنيد. سپس يك مربع(براي رسم مربع كافيست در هنگام رسم چهارگوش دكمه‌ي Shift را نگه داريد) كه دقيقا ارتفاع مستطيل را داشته باشد در داخل مستطيل رسم كنيد.
• بوسيله‌ي ابزار چرخش(R) مربع را 90 درجه بچرخانيد تا قطر آن با مسير بالايي مستطيل هم‌طراز شود. گوشه‌هاي اين مربع از گوشه‌هاي مستطيل دور است. ابزار انتخاب مستقيم را انتخاب كرده و با كشيدن يك محدوده دور هر كدام از نقطه‌هاي گوشه‌اي مربع آنها را انتخاب كنيد و سپس نقطه‌ي انتخاب شده را بگيريد و روي نقطه‌ي گوشه‌اي مستطيل قرار دهيد. در مورد نقطه‌ي ديگر هم همين كار را تكرار كنيد.
• از منوي Window پالت Pathfinder را ظاهر كرده و دكمه‌ي Add to Shape Area را كليك كنيد. (شكل‌ها در حال حاضر به هم چسبيده‌اند . اگر مطمئن نيستيد حالت پيش نمايش را به حالت عادي برگردانيد!)
خانه – تمرين چهارم: (يك شش ضلعي ايجاد كنيد)
http://www.shabakeh-mag.com/Data/Gal...ator_p1_05.jpg
• بوسيله‌ي ابزار چند ضلعي يك شش ضلعي ايجاد مي‌كنيم. براي اين كار در حالتي كه اين ابزار را انتخاب كرديم روي صفحه كليك مي‌كنيد و در كادر نمايش شده براي تعداد وجه‌ها عدد 6 را وارد مي‌كنيد.
• سپس ابزار چرخش را انتخاب كرده و زاويه‌ي چرخش را 30 درجه قرار دهيد.
• با ابزار حذف نقاط لنگر نقطه‌ي پاييني را كليك كنيد تا حذف شود.
• با ابزار انتخاب مستقيم دو نقطه‌ي بالايي(و نه نقطه‌ي مركزي) شكل را انتخاب كرده و آنها را به سمت پايين بكشيد. اگر مي‌خواهيد در جهت عمود حركت كند در هنگام كشيدن دكمه‌ي Shift را نگه داريد. از آنجا كه اين دو نقطه با هم انتخاب شده‌اند بنابراين در هنگام جابجا كردن موقعيت اين دو نسبت به همديگر هيچ تغييري نخواهد كرد.
خانه – تمرين پنجم : (استفاده از ***** افزودن نقاط لنگر در وجه‌هاي يك مثلث)
http://www.shabakeh-mag.com/Data/Gal...ator_p1_06.jpg
• يك چند ضلعي سه گوش ايجاد كنيد(توجه كنيد كه ايلاستريتور هيچ ابزاري براي رسم مثلث ندارد. دليل اين مسئله اين است كه از نظر طراحان اين نرم‌افزار همه اشكال بسته به جز بيضي‌ها داراي اضلاعي هستند كه مي‌توانند با ابزار چند ضلعي ساخته شوند. چهار ضلعي‌ها هم تنها به علت كاربرد بسيار زيادشان داراي ابزار مستقيم هستند تا بتواند مستطيل را نيز ايجاد كند)
• ***** افزودن نقاط لنگر را از مسير Object> Path> Add Anchor Points را اجرا كنيد(تفاوت استفاده از اين ***** با ابزار افزودن نقاط لنگر اين است كه با اين ***** مي‌توان بين تمامي نقاط انتخاب شده به صورت يكنواخت يك نقطه‌ي لنگر اضافه كرد كه به حالت پيش فرض دقيقا در ميان دو نقطه قرار مي‌گيرد)
• دو نقطه‌ي سمت چپ را انتخاب كرده و از مسير Object> Path> Average فرمان ميانگين را اجرا كنيد. با ظاهر شدن پنجره‌اي كه نوع ميانگين مورد نظر شما را سوال مي كند گزينه‌ي Vertical يعني عمودي را انتخاب كنيد تا اين دو نقطه تنها در جها عمودي با هم در يك خط قرار بگيرند. در مورد نقطه‌هاي سمت راست نيز همين كار را تكرار كنيد.
خانه – تمرين ششم : (بريدن يك مسير و چسباندن آن به عنوان يك مسير جديد)
http://www.shabakeh-mag.com/Data/Gal...ator_p1_07.jpg
• با استفاده از ابزار چند ضلعي يك مثلث ايجاد كنيد.
• با استفاده از ابزار انتخاب مستقيم مسير پاييني را انتخاب كرده و آن را ببريد(با دكمه‌هاي Ctrl + X). سپس از مسير Edit> Paste in Front مسير را روي صفحه بچسبانيد. سپس مسير جديد را گرفته و به مكان مورد نظرتان منتقل كنيد.
• دو نقطه‌ي سمت راست را انتخاب كرده و آنها را به هم متصل كنيد و اين كار را براي دو نقطه‌ي سمت چپ نيز تكرار كنيد.
خانه – تمرين هفت : (اتصال دادن دو شي)
http://www.shabakeh-mag.com/Data/Gal...ator_p1_11.jpg
• با ابزار چند ضلعي يك مثلث رسم كنيد. سپس زاويه ديد را كمي جلو ببريد و يك مستطيل را طوري رسم كنيد كه نقاط بالايي آن دقيقا روي نقاط پاييني مثلث قرار گيرد.
• با ابزار انتخاب مستقيم دو خط نيم‌ساز شكا را انتخاب كرده و حذف كنيد.
• نقاط بالا سمت چپ را انتخاب كرده و با فرمان ميانگين و سپس اتصال آنها را به هم متصل كنيد(تمرين‌هاي شماره‌ي 5 و شماره‌ي 6 را ببينيد)
• نقطه‌ي بالايي را انتخاب كرده و به اندازه‌ي مورد نظر به طرف پايي بكشيد.
خانه – تمرين هشت : (استفاده از ***** افزودن نقاط لنگر و سپس ميانگين گرفتن و اتصال نقاط)
http://www.shabakeh-mag.com/Data/Gal...ator_p1_08.jpg
• يك مستطيل عمودي رسم كنيد و سپس وجه بالايي آن را حذف كنيد. ***** افزودن نقاط لنگر را اجرا كنيد و سپس نقطه‌ي لنگر مركزي پايين را حذف كنيد.
• دو نقطه‌ي بالايي را با استفاده از فرمان ميانگين و سپس فرمان اتصال به هم متصل كنيد.
خانه – تمرين نه : (انعكاس يك مسير)
http://www.shabakeh-mag.com/Data/Gal...or_p1_09_s.jpg
• با استفاده از ابزار Pen يك خط عمودي و در دنبال آن يك خط با زاويه رسم كنيد(براي رسم خطوط صاف كافي است يك نقطه شروع را كليك كرده و بعد در حالي كه دكمه‌ي Shift را نگه داشته‌ايد نقطه‌ي انتهايي را كليك كنيد.)طوري كه نقطه‌ي انتهايي روي يك خط راهنماي عمودي قرار بگيرد.
• هر سه نقطه را با ابزار انتخاب مستقيم انتخاب كرده و ابزار انعكاس " O"را از نوار ابزارها نتخاب كنيد. سپس روي خط راهنما كه خط تقارن مي‌باشد Alt + Click كنيد.(دكمه‌ي Alt را نگه داشته و كليك كنيد)
• دو نقطه‌ي بالايي را به هم متصل كنيد و دو نقطه‌ي پاييني را نيز با فرمان‌هاي ميانگين و اتصال به هم متصل كنيد.
خانه تمرين ده : (استفاده از Streamline)
http://www.shabakeh-mag.com/Data/Gal...ator_p1_10.jpg
• در واقع اين راه اصلا يك راه‌حل ايلاستريتوري نيست. اما از آنجا كه خودم معمولا از اين راه استفاده مي‌كنم احساس كردم بد نيست حرفي هم از Streamline بزنيم. اين نرم‌افزار كه باز هم محصول شركت ادوبي است يك نرم‌افزار بسيار كوچك و صدالبته بسيار پركاربرد براي ايلاستريتور است. قبول كنيد كه رسم بسياري از اشكال نه تنها با ايلاستريتور بلكه با بيقه نرمافزارهاي ديگر طراحي نيز بسيار مشكل است. راه حل ادوبي براي تمام طرح‌هايي كه شما الگوي آن را در اختيار داريد اين است كه آن را در Streamlin باز كنيد تا در يك لحظه تصوير برداري آن را در اختيار ايلاستريتور قرار دهد. درباره‌ي Streamline در آينده بيشتر صحبت مي‌كنيم.
باوركردني نبود؟ درست است. شايد واقعا در نگاه اول به يك شكل اين‌چنين ساده نتوان تصور كرد كه روش‌هاي رسم آن با نرم‌افزار ايلاستريتور تا به اين اندازه متنوع است. بديهي است كه شما هم ممكن است راه‌هاي ديگري به نظرتان برسد. راه‌هايي كه تنها دليل انتخاب آنها سرعت نتيجه گيري بالاتر است
