کشور زامبیا

جمهوری زامبیا ( Republic of Zambia ) کشوری است واقع در مرکز متمایل به جنوب آفریقا ، جنوب جمهوری دموکراتیک کنگو ، شمال زیمباوه و شرق آنگولا . پایتخت زامبیا شهر لوزاکا ( Lusaka ) با 1 میلیون و 265 هزار نفر جمعیت می باشد . مساحت زامبیا 752.614 کیلومتر مربع و جمعیت آن 11 میلیون و 477 هزار نفر است . از مهمترین شهرهای زامبیا می توان اندولا 374 هزار نفر ، کیتوه 363 هزار نفر ، کابوه 176 هزار نفر ، موفولیرا 175 هزار نفر ، لوانشیا 147 هزار نفر و کالولوشی 90 هزار نفر را ذکر کرد . با بررسی های باستان شناسی که از انسانهای اولیه و بقایای به جای مانده از آنها صورت گرفته است مخص شده که زندگی انسانها در این منطقه به حدود 2 میلیون سال قبل باز می گردد . در سال 1889 و در زمان حکمرانی سیسیل رودز ( Cecil Rhodes ) و پادشاهی لوانیکا ( King Lewanika ) ، سیسیل رودز موفق شد امتیاز بهره برداری از معادن را از پادشاه بگیرد ، همچنین پادشاه با فرستادن مهاجرین جدید به منطقه نیز موافقت کرد . در آن زمان این منطقه زیر نظر کمپانی آفریقای جنوبی بریتانیا ( British South Africa Company ) بود .از سال 1924 منطقه ی زامبیای فعلی به عنوان مستعمره ی بریتانیا شناخته شد . از سال 1953 تا 1964 میلادی فدراسیون رودزیای شمالی ( Northern Rhodesia ) که اکنون " زامبیا " نامیده می شود ، رودزیای جنوبی ( Southern Rhodesia ) که اکنون " زیمباوه " خوانده می شود و نیاسالند ( Nyasaland ) که اکنون " مالاوی " نام دارد ، تحت عنوان " فدراسیون رودزیا و نیاسالند " تشکیل شد . در 24 اکتبر 1964 رودزیای شمالی رسما از این فدراسیون جدا و با نام " زامبیا " از بریتانیا اعلام استقلال کرد . کنت کائوندا ( Kenneth Kaunda ) اولین رئیس جمهور زامبیا بعد از استقلال بود . در سال 1972 کائوندا فعالیت تمام احزاب مخالف دولت را ممنوع اعلام کرد . بازار جهانی مس در سال 1975 فرو ریخت ، به این دلیل که اقتصاد زامبیا متکی به مس می باشد و سومین صادرکننده مس در دنیا می باشد ضربه ی اقتصادی مهلنیققا به این کشور وارد کرد و باعث بالا آوردن بدهی های سنگین دولت از جمله به آمریکا و شوروی شد ، همچنین تورم شدید نیز بر اقتصاد زامبیا حکمفرما شد . از آن پس شورش ها در زامبیا آغاز شد که در جریان آن چندین هزار تن کشته شدند . با افزایش فشارهای داخلی ، کائوندا در ماه می 1991 از کشور فرار کرد . در 31 اکتبر 1991 انتخاباتی به صورت چند حزبی و کاملا دموکراتیک در زامبیا برگزار شد و رئیس جمهور جدید فردریک چیلوبا ( Frederick Chiluba ) انتخاب شد . چیلوبا با شعار اصلاحات اقتصادی و متحول کردن زندگی مردم به قدرت رسید . او در آغاز با سیاست های خصوصی سازی و ایجاد بازار سهام سعی در سر و سامان دادن به اقتصاد آشفته ی زامبیا را داشت که نتایج آن چندان امیدوار کننده نبود . چیلوبا ، بار دیگر در نوامبر 1996 به مدت 5 سال دیگر نیز به ریاست جمهوری انتخاب شد . کائوندا ( رئیس جمهوری سابق ) در سال 1997 قصد کودتا علیه دولت چیلوبا را داشت که کودتای او با شکست مواجه شد ، پس از این کودتای نافرجام ، کائوندا دستگیر و راهی زندان شد . در سال 1991 با رکود در بازار مس و افت شدید قیمت آن ، ضربه ی دیگری بر پیکره ی اقتصاد تک قطبی زامبیا وارد گشت . در سال 2001 و پایان دوره ی ریاست جمهوری چیلوبا ، وی قصد در تغییر در قانون اساسی را داشت که او بتواند برای یک دوره ی دیگر رئیس جمهور باقی بماند که با اعتراضات داخلی موفق به انجام این کار نشد . سپس چیلوبا از قدرت کنار رفت و معاونش ، لوی امواناواسا ( Levy Mwanawasa ) در ژانویه ی 2002 رئیس جمهور زامبیا شد . در ژوئن 2002 فساد مالی رئیس جمهور سابق ( چیلوبا ) افشا شد و او متهم شد که میلیون ها دلار از بودجه ی کشور را بالا کشیده است . چیلوبا در فوریه ی 2003 بازداشت و تبعید شد . در سال سپتامبر 2006 مجددا انتخابات ریاست جمهوری در زامبیا برگزار شد و امواناواسا تا سال 2011 در سمت خود ابقا شد . نژاد 98 % جمعیت زامیبا را سیاه آفریقایی و 1 % را نیز اروپایی تشکیل می دهند ، همچنین دین 50 تا 75 % زامیبایی ها ، مسیحی ، 24 تا 49 % مسلمان و 1 % نیز عقاید بومی دارند . زبان رسمی زامبیا ، انگلیسی است ، بیش از 70 نوع زبان و لهجه ی بومی نیز در زامبیا رایج است . واحد پول زامبیا ، کچوا با واحد جزء ( انگوه ) نام دارد . صادرات زامبیا را مس ( 80 % ) کبالت ، تنباکو و پنبه تشکیل می دهند .

* رودخانه ی زامبزی ( Zambezi River ) مهمترین رودخانه ی زامبیا محسوب می شود که با گذر از جمهوری دموکراتیک کنگو و آنگولا از سمت غرب وارد زامبیا شده و پس از حرکت در امتداد مرز با زیمباوه به موزامبیک وارد شده و به اقیانوس هند می ریزد .