کشور اوگاندا

جمهوری اوگاندا ( Republic of Uganda ) واقع است در شرق آفریقا ، غرب کنیا ، شرق جمهوری دموکراتیک کنگو ، جنوب سودان و شمال تانزانیا و روآندا . پایتخت اوگاندا ، شهر کامپالا ( Kampala ) با 1 میلیون و 245 هزار نفر جمعیت می باشد . مساحت اوگاندا 236.040 کیلومتر مربع و جمعیت آن 30 میلیون و 262 هزار نفر است . از مهمترین شهرهای اوگاندا می توان به گولو 114 هزار نفر ، لیرا 90 هزار نفر ، جینجا 87 هزار نفر و امبالی 70 هزار نفر اشاره کرد . کشور اوگاندا یک کشور استوایی محسوب می شود ، این کشور از نظر اقلیمی به چهار بخش تقسیم می شود ، یکی سرزمین های پست باتلاقی که قسمت های غربی ای کشور را در بر می گیرد ، دومی فلات و دشت های حاصلخیز می باشد که جنوب اوگاندا را شامل می شود ، سومی تپه های پردرخت و جنگل های بارانی هستند که در مرکز و شرق کشور گسترده اند و اما چهارمین اقیلم اوگاندا مناطق کویری و غیر قابل کشت است که در شمال و شمال شرق این کشور هم مرز با سودان قرار گرفته است ، همچنین دریاچه ها و رودهای زیادی در اوگاندا وجود دارد ، از مهمترین دریاچه ها که بزرگترین دریاچه ی آفریقا نیز محسوب می شود ، دریاچه ی ویکتوریا ( Lake Victoria ) است که یک دریاچه ی مرزی است و اوگاندا با تانزانیا در مالکیت این دریاچه سیهم است ، دو دریاچه ی مهم مرزی دیگر اوگاندا به ترتیب وسعت دریاچه ی آلبرت ( Lake Albert ) و دریاچه ی ادوارد ( Lake Edward ) نام دارند که در مرز غربی اوگاندا با جمهوری دموکراتیک کنگو واقع شده اند . از دریاچه های داخلی اوگاندا می توان به سه دریاچه ی کیوگا ( Lake Kyoga ) ، دریاچه ی کوآنیا ( Lake Kwania ) و دریاچه ی جورج ( Lake George ) اشاره کرد ، همچنین رود نیل ( Nile River ) نیز در اوگاندا جریان دارد ، همچنین بلندترین قله ی اوگاندا ، قله ی مارگاریتا ( Margharita Peak ) نام دارد که دارای 5110 متر ارتفاع است که در کوه مونت استنلی ( Mount Stanley ) در ناحیه ی مرزی با جمهوری دموکراتیک کنگو واقع شده است . حدود 500 سال پیش ار میلاد قبایل بانتو ( Bantu ) به اوگاندای فعلی مهاجرت نمودند . در قرن 14 میلادی سه پادشاهی معظم بر مرکز و شرق آفریقا حکمرانی می کردند ، این پادشاهی ها بوگاندا ( Bruganda ) ، بونیارو ( Bunyaro ) و آنکوله ( Ankole ) نام داشتند . پای بیگانگان به اوگاندا در سال 1844 توسط آلمانی ها همچنین بازرگانان عرب باز شد ، در سال 1890 یک قرارداد بین بریتانیا و آلمان منعقد شد که به موجب آن مالکیت این منطقه به شرکت شرق آفریقای پادشاهی بریتانیا ( Imperial British East Africa Company ) واگذار شد ، در سال 1894 ، اوگاندا به صورت تحت الحمایه ی بریتانیا درآمد . پس از آن تعدادی اروپایی به منظور اقامت دائمی در اوگاندا به این منطقه مهاجرت کردند ، همچنین از آن پس به بعد مهاجرت هندی ها نیز به وسیله ی بریتانیا به اوگاندا آغاز شد ، هندیان نقش مهمی در تجارت اوگاندا بازی می کردند . اوگاندا در 9 اکتبر 1962 از بریتانیا اعلام استقلال کرد . سر ادوارد موتسا ( Sir Edward Mutesa ) ، پادشاه بوگاندا که در زمان پادشاهی موتسای دوم ( Mutesa II ) نام داشت به عنوان اولین رئیس جمهور اوگاندا انتخاب شد ، همچنین میلتون اوبوته ( Milton Obote ) نیز اولین نخست وزیر اوگاندا لقب گرفت . چندی بعد اوبوته با کمک یک افسر ارتش به نام " سرهنگ ایدی امین " ( Colonel. Idi Amin ) جانشین موتسا در مقام ریاست جمهوری شد . در 25 ژانویه ی 1971 ایدی امین علیه ی رئیس جمهور اوبوته کودتا کرد و وی را از سلطنت خلع و به تانزانیا تبعید کرد . امین کلیه ی سکنه ی آسیایی اوگاندا را از کشور اخراج نمود و یک جو دیکتاتوری و آکنده از ترور ، خفقان و وحشت برای مخالفان ایجاد نمود ، این امر کشتار و شکنجه ی دهها هزار تن از مخالفان را در پی داشت . او در سال 1976 خود را " رئیس جمهور ابدی " اوگاندا معرفی کرد . در سال 1977 عفو بین الملل ( Amnesty International ) ضمن محکومیت اقدامات ناقض حقوق بشر امین ، اعلام کرد بیش از 300 هزار تن از مخالفان و مردم اوگاندا توسط دولت این کشور کشته شده اند . در عرضه ی روابط خارجی نیز مانورهای متعدد نظامی امین در کنار مرز با تانزانیا در سال 1978 موجب خشم جولیوس نیرره ( Julius Nyerere ) رئیس جمهور تانزانیا شد ، در اواخر سال 1978 میلادی تانزانیا به اوگاندا حمله نموده و ضمن اشغال این کشور رئیس جمهور تبعیدی پیشین این کشور ، میلتون اوبوته را در مسند قدرت نشاند ، همچنین ایدی امین دیکتاتور سابق نیز به عربستان سعودی تبعید گشت . در سال 1980 رهبری حزب کنگره خلق را بر عهده گرفت و در همین سال در انتخاباتی که مخالفین ادعای صورت گرفتن تقلب در آن را داشتند پیروز شد . در 27 جولای 1985 نیروهای ارتش با انجام کودتایی حکوم اوبوته را ساقط کردند ، پس از کودتا اوبوته از کشور فرار کرد . رهبری این کودتا را " ژنرال تیتو اوکلو ( Gen. Tito Okello ) بر عهده داشت که پس از کودتا نیز اداره ی کشور را در دست گرفت . در همین حال ارتش مقاومت ملی (National Resistance Army ) که یک گروه ضد اوبوته بوده و نقش مهمی در سقوط دولت اوبوته داشت ، به رهبری " یووری موسیونی " ( Yoweri Museveni ) اظهار موجودیت کرد . در 29 ژانویه ی 1986 ، موسیونی با تصرف کامپالا ، پایتخت ، ادعای رئیس جمهوری کرد . موسیونی وعده ی معجزه ی اقتصادی را داد و به مردم قول داد وضع معیشتی آنان را سامان دهد ، کشورهای غربی نیز از او حمایت کردند . با این حال مشکلات اقتصادی مردم اوگاندا ریشه ای تر از آن بود که با وعده و وعید های رئیس جمهور حل شود و همچنان اوگاندا از فقیرترین کشورهای آفریقایی باقی ماند . در سال 1996 موسیونی منع فعالیت احزاب را باطل و فعالیت احزاب سیاسی را آزاد اعلام کرد ، در همین سال او با کسب 72 % آرا در سمت خود ابقا شد ، البته یکی از دلایل محبوبیت او بهبود نسبی وضعیت اقتصاد کشور بود . موسوینی در مارچ 2001 بار دیگر با کسب 71 % آرا رئیس جمهور باقی ماند . در جولای 2005 پارلمان اوگاندا با اصلاح قانون اساسی به نا محدود شدن دوران ریاست جمهوری موسیونی رای داد . در فوریه ی 2006 موسیونی با کسب 59 % آرا دوباره رئیس جمهور اوگاندا باقی ماند . در عرصه ی داخلی 18 سال جنگ نیروهای دولتی با گروه وحشی " ارتش مقاومت لرد " ( Lord's Resistance Army ) که یک گروه افراطی می باشد که پایگاه آن در سودان است ، ادامه دارد . در آگوست 2006 این گروه شورشی با دولت اعلام آتش بس نمود ولی دو ماه بعد با نقض آتش بس ، بیش از 8 تا 10 هزار کودک را ربود ، رهبر این گروه ، فردی به نام " جوزف کُنی " ( Joseph Kony ) است که خود را پیامبر می خواند ادعا می کند از طرف عیسی مسیح به او وحی نازل شده است . این گروه تندرو کاتولیک از پسران به عنوان سرباز و از دختران به عنوان برده ی جنسی استفاده می کند . بیش از یک و نیم میلیون نفر از ساکنان شمال اوگاندا از ترس دزدیده شدن فرزندانشان توسط اعضای این گروه خانه و کاشانه ی خود را ترک گفته اند و به نقاط دیگر مهاجرت کرده اند . جوزف کُنی و چهار گروه دیگر وابسته به او توسط دادگاه بین المللی جنایی به علت ارتکاب جنایت جنگی تحت تعقیب قرار دارند . نژاد 17 % اوگاندایی ها ، باگاندا ، 10 % بانیاکوله ، 8 % بوسوگا ، 7 % باکیگا ، 6 % ایتسو ، 6 % لانگی ، 4 % آچولی ، 4 % باگیسو ، 4 % لوگبارا و 2 % نیز بونیورو هستند . همچنین دین 42 % مردم اوگاندا پروتستان ( شامل : 35 % انگلیکان ، 4 % پنتکُستال و 3 % ادونتیست روز هفتم ) ، 41 % کاتولیک و 12 % مسلمان می باشد . زبانهای انگلیسی و سواحلی ، زبانهای رسمی اوگاندا به شمار می روند . واحد پول اوگاندا ، شیلینگ با واحد جزء ( سنت ) نام دارد . قهوه مهم ترین صادرات اوگاندا است ، از دیگر صادرات این کشور می توان به ماهی ، چای ، پنبه ، گل و طلا اشاره کرد . اوگاندا از اعضای کشورهای مشترک المنافع و اتحادیه ی آفریقاست .