لواشك در واقع نوعی عصاره تغلیظ و خشك‌شده میوه‌جات است كه اغلب از انواع میوه‌های درجه 2 كه بازار پسندی كمتری دارند یا میوه‌های مازاد بر مصرف بازار تهیه می‌شود...
اما سوال اینجاست لواشك‌های صنعتی از چه موادی تشكیل می‌شوند؟ آیا این محصولات خاصیتی هم دارند؟ چه فرقی میان لواشك‌های خانگی و صنعتی وجود دارد؟ آیا لواشك‌های بی‌نام و نشان بیماری‌زا هستند؟
لواشك از چه موادی تشكیل شده؟
معمولا برای تهیه لواشك از یك، دو یا چند نوع میوه با درجه رسیدگی نسبی كه عطر، طعم، رنگ و خواص تغذیه‌ای و درمانی آنها ظاهر شده ولی كمی ترش‌مزه باشند، استفاده می‌شود. انواع آلوها، سیب، گلابی، زرشك، لیمو، زغال‌اخته و انار از جمله این میوه‌ها هستند كه بر اثر تركیب آنها با هم رنگ و طعم لواشك ایجاد می‌شود. معمولا در لواشك‌های صنعتی علاوه بر میوه از پكتین (ژلاتین گیاهی) برای ایجاد قوام، از اسیدهای آلی و نمك برای ایجاد طعم ترش و شور آن و افزایش ماندگاری و از شكر (گلوكزو ساكاروز) برای تعدیل طعم ترش و شیرین شدن و در برخی لواشك‌هایی كه از میوه‌های خشك تهیه می‌شوند، از آب و دی‌اكسیدگوگرد استفاده می‌شود.
لواشك خاصیت دارد؟
اگرپایه لواشك‌ها میوه باشد، خواص تغذیه‌ای و درمانی آنها را باید با توجه به نوع میوه آنها شناخت. به طورمعمول همه لواشك‌ها حاوی فیبر و ملین و مسهل بوده و محرك حركات روده‌اند. رنگدانه‌های آنتی‌اكسیدانی آنها تا حدودی به دفع رادیكال‌های مضر و سمی بدن كمك می‌كند و حاوی درصد اندكی ازریزمغذی‌هاست. معمولا جوشاندن، تغلیظ و خشك كردن مقدار زیادی از ریز مغذی‌ها بویژه ویتامین c لواشك را كاهش می دهد.
فرق میان لواشك خانگی با صنعتی چیست؟
لواشك‌ها اگر به صورت بهداشتی و خانگی تهیه شوند، به دلیل آن كه نسبت به لواشك‌های صنعتی از نمك، شكر، اسید و مواد نگهدارنده تهیه نمی‌شوند، خواص تغذیه‌ای و درمانی موثرتری داشته و مصرف مرتب آنها می‌تواند تا حدود زیادی برای سلامت مفید باشند. ولی عاملی كه موجب شده تا كمتر به فواید لواشك‌های خانگی پرداخته شود، آن است كه برای خشك كردن این نوع لواشك‌ها از فضای آزاد استفاده می‌شود. وجود حشرات موذی آلوده، گردو غبار خاك، میكروب‌های هوازی، ذرات سرب معلق درهوای شهری و فضولات پرندگان و چارپایان درمناطق روستایی همگی از جمله عواملی هستند كه توجه ما را به مصرف لواشك‌های صنعتی معطوف می‌كند. مهم‌ترین ویژگی لواشك‌های صنعتی معتبر آن است كه به وسیله دستگاه‌های مجهز و بر اساس قوانین بهداشتی زیر نظر متخصصان این امردر مدت زمان مشخصی تهیه و خشك می‌شوند.
لواشك بی‌نام و نشان بیماری‌زاست ؟
لواشك‌های فله‌ای و بی‌نام ونشان یا نامعتبری كه طعم‌های غیرواقعی و رنگ‌های جذاب دارند، به دلیل آن كه پایه اصلی آنها میوه نیست، طعم و رنگ طبیعی ندارند و حاوی طعم‌دهنده‌ها و رنگ‌های شیمیایی غیرمجاز با دوز مصرف بالا هستند. اكثر حجم این محصولات را آرد، نشاسته، اسید، مواد رنگی یا در صورت استفاده، میوه‌های له شده و كپك زده تشكیل می‌دهد. این محصولات اكثرا ظاهرسالم و خوش آب و رنگی دارند و اغلب مصرف‌كنندگان آن، دانش‌آموزان هستند كه در راه مدرسه، آنها را خریداری و مصرف می‌كنند. متاسفانه افزودنی‌های غیرمجاز این نوع محصولات، شیمیایی و سمی است و مقدار اندكی از آن می‌تواند به بروز مسمومیت‌ها و حساسیت‌های شدید بخصوص در كودكان در حال رشد منجر شود.
توصیه‌ها
1 ـ لواشك‌های صنعتی حاوی اسیدیته بالایی هستند. مكیدن آنها به مدت طولانی باعث فرسایش سطح مینای دندان و پوسیدگی زود هنگام می‌شود. از طرفی، مصرف مكرر این خوراكی می‌تواند باعث افزایش ترشح اسید معده و سوزش معده شود.
2ـ لواشك‌های صنعتی كالری زیادی دارند. در تهیه این محصولات از شكر یا خرمای تغلیظ شده به مقدار زیاد استفاده می‌شود. مصرف این محصول برای مبتلایان به دیابت و اضافه وزن توصیه نمی‌شود.
3 ـ بر خلاف تصور عامه، لواشك كسی را لاغر نمی‌كند بلكه لواشك‌ها با افزایش ترشح بزاق و اسید معده، غذا و چربی موجود درآن را زودتر هضم می‌كند و به گرسنگی زود هنگام و افزایش اشتها و چاقی منجر می‌شود.
4 ـ لواشك‌های صنعتی به دلیل نمك زیاد برای مبتلایان به فشار خون بالا، بیماران كلیوی و قلبی ـ عروقی محدودیت مصرف دارد و اصلا توصیه نمی‌شود.
توجه
هنگام خرید این فرآورده به تاریخ مصرف، شماره پروانه بهداشت، نام ونشان سازنده و مواد به كار رفته در آن توجه كنید. لواشك‌هایی كه از لفاف نایلونی خود جدا نمی‌شوند و طعم و مزه تركیبات موجود در نایلون را به خود گرفته‌اند، سالم و بهداشتی نیستند. لواشك باید به رنگ طبیعی میوه به كار رود یا كمی تیره‌تر از آن باشد و بو و مزه طبیعی میوه را بدهد.
برخی لواشك‌ها در بازار تحت عناوین مختلف با پروانه بهداشت و تاریخ مصرف تقلبی عرضه می‌شوند. براین اساس، ازخرید لواشك‌های نامعتبر خودداری و این محصول را در خانه تهیه كنید. یكی از راه‌های شناخت لواشك‌های تقلبی عطر و طعم قوی و رنگ غیر طبیعی آنهاست.
