-
ضد هیستامین ها
وارض جانبي ضد هيستامينها:
عارضه شايع: گيجي و خواب‌آلودگي، خشكي دهان حلق و بيني، حالت تهوع
درصورت بروز چه بايد كرد؟
ادامه مصرف دارو، اما درميان گذاشتن با پزشك در ويزيت بعدي
عارضه غيرشايع: تغييرات بينايي، بثورات جلدي
درصورت بروز چه بايد كرد؟
قطع مصرف دارو و تماس فوري با پزشك
عارضه غيرشايع: عدم تحمل لنزهاي تماسي
درصورت بروز چه بايد كرد؟
ادامه مصرفدارو، اما مشاوره با پزشك در اولين فرصت
عارضه غيرشايع: سختي و اشكال در دفع ادرار
درصورت بروز چه بايد كرد؟
ادامه مصرفدارو، اما مشاوره با پزشك در اولين فرصت
عارضه غيرشايع: كاهش اشتها
درصورت بروز چه بايد كرد؟
ادامه مصرف دارو، اما در ميان گذاشتن با پزشك در ويزيت بعدي
عارضه نادر: كابوس شبانه، اضطراب، تحريك‌‌پذيري گلودرد، تب، طپش قلب، خونريزي و كبودي غيرمعمول، خستگي ضعف، سرگيجه درصورت بروز چه بايد كرد؟
قطع مصرف دارو و تماس فوري با پزشك
*توجه : احتمال بروز اغتشاش شعور- سرگيجه- خشكي ترشحات و اشكال در دفع ادرار در بزرگسالان و خصوصاً افراد مسن بيشتر بوده و احتمال وقوع رعشه، تحريك پذيري و بي قراري در اطفال به مراتب بيشتر ميباشد.
عوارض مصرف بيش از حد دارو:
تشنج- برافروختگي صورت وافزايش دماي بدن- تنگي نفس- توهم و از حال رفتن.
*توجه : در صورت بروز چنين حالاتي بايد فوراً با مراكز اورژانس و يا پزشك تماس گرفت.
مصرف در بارداري: فقط با تجويز پزشك
* كلرافنيرامين مالئات در اين دوران بر بقيه ضد هيستامينها ارجحيت دارد.
مصرف در شيردهي: به دليل ترشح دارو در شير و امكان بروز تحريك پذيري و تشنج در نوزاد و نيز مهار ترشح شير، توصيه نميشود.
نكات قابل توجه قبل از مصرف دارو:
- تأكيد ميشود كه در هنگان مصرف اين داروها از رانندگي و كارهايي كه نياز به هوشياري كامل دارند بپرهيزيد.
- از مصرف همزمان اين داروها با ساير داروها كه اثر تسكين و خواب‌آوري دارند و نيز الكل، جداً خودداري فرمائيد.
- در صورتي كه مصرف كننده آسپرين و مشتقات آن ميباشيد، قبل از مصرف ضدهيستامينها حتماً با پزشك مشورت كنيد زيرا اين داروها ميتوانند سميت شنوايي ناشي از مصرف مشتقات آسپرين را بپوشانند.
- برا كاهش تحريكات گوارشي، دارو را همراه با غذا، آب و يا شير مصرف كنيد.
- درصورت بروز خشكي بيني، ميتوان از محلولهاي شستشو دهنده‌اي نظير قطره كلريد‌سديم و يا سرم شستشو (رجوع به تك نگار اين دارو) بهره گرفت. براي برطرف كردن خشكي دهان و گلو، مكيدن آب نبات و يا يخ و نيز جويدن آدامس ميتواند مؤثر باشد.
در صورت فراموشي مصرف يك نوبت دارو، اگر دارو را بصورت منظم مصرف مي‌كنيد، به محض بيادآوردن آنرا مصرف نمائيد ولي اگر تقريباً زمان مصرف نوبت بعدي است، از مصرف آن خودداري كرده، مقدار مصرف بعدي را نيز دو برابر نكنيد
در هنگام بروز يك واكنش حساسيتي (آلرژيك)، ماده شيميايي بنام هيستامين در بدن آزاد ميشود. مقادير افزايش يافته هيستامين منجر به پاسخ التهابي ميشود. اين واكنش بيشتر در بيني بروز ميكند چرا كه تراكم عروق در اين ناحيه بيش از ساير نقاط است. در سرماخوردگي نيز ويروس طي مراحلي منجر به ترشح هستامين مي‌گردد.
ضد هيستامينها با مهار آزاد سازي هستامين، ترشحات بيني را كاهش داده، منجر به بهبود آبريزش بيني مي‌گردند. اما عمده‌ترين و پردردسرترين عارضه جانبي اين داروها، خواب آلودگي است. برخي مردم نسبت به اين عارضه حساسيت بيشتري از خود نشان ميدهند، در صورتي كه خواب آلودگي بصورت جدي و غير قابل تحمل درآيد حتماً بايد با پزشك در ميان گذاشت. چه بسا داروهاي ضد هيستامين نسخه‌اي موجود باشند كه عاري از اين عارضه ميباشند.
معمولاً يك هشدار مهم روي برچسب كليه فرآورده‌هاي ضد هيستامين وجود دارد كه « اين دارو ممكن است باعث خواب آلودگي شود لذا ضمن درمان از رانندگي و كار با آلاتي كه نياز به هشياري كامل دارند، خودداري شود».
ميزان خواب آلودگي ناشي از ضد هيستامينها تا حد زيادي به نوع آنها وابسته است. خواب آورترين آنها، ديفن هيدرامين ميباشد. و كمترين اثر خواب آوري از آن كلرفنيرآمين است. هر چه اثر خواب آوري يك ضد هيستامين كمتر باشد، ساير عوارض جانبي آن نظير خشكي دهان، حلق و بيني، اشكال در دفع ادرار و يبوست نيز در طي مصرف آن از شيوع كمتري برخوردارند.
بايد توجه داشت كه اثر خواب آلودگي اين داروها در مصرف همزمان با الكل، خواب آورها، آرام بخشها، ضد افسردگيها، ضد اضطرابها و برخي مسكنها، شدت مي‌يابد.
موارد مصرف:
الف- درمان علامتي رينيت آلرژيك فصلي يا دائمي يا ساير حساسيتها.
ب- درمان علامتي خارشهاي حساسيتي خفيف و ناشي از كهير زدن.
ج- پيشگيري يا درمان تهوع و استفراغ ناشي از حركت (بيماري مسافرت)... به اين مورد در مبحث فرآورده‌هاي ضد تهوع و استفراغ اشاره خواهد شد.
د- مسكن و خواب آور (ديفن هيدرامين)... به اين مورد در مبحث فرآورده‌هاي موثر در رفع مسئله بي‌خوابي اشاره خواهد شد.
هـ- بيحس كننده موضعي در دندانپزشكي (الگزير ديفن هيدرامين بعنوان مسكن درد ناشي از آفت دهان).
و- ساير موارد...
موارد منع مصرف:
نوزادان- آسم حاد- حساسيت نسبت به خود ضد هيستامين.
موارد احتياط:
آسم- بزرگي پروستات- گلوكوم (بالا بودن غير طبيعي فشار چشم)- احتباس ادرار- ديابت (مرض قند)- پركاري تيروئيد- بيماريهاي كليوي و يا قلبي عروقي - اطفال زير شش سال
