سولفات روی یا زینک سولفات
نیاز فرد بالغ به روی در روز ۱۶ میلی گرم است ولی در افراد بیمار روزانه باید ۲۲۰ میلی گرم سولفات روی تجویز شود. در ترمیم زخم پوست، بدن نیاز مبرم به روی دارد. تجویز پمادهای روی در بهبود زخم موثر است. امروزه به جای کپسول سولفات روی از سیترات و گلوکو نات روی استفاده می شود که مزیت بیشتری نسبت به کپسول سولفات روی دارد.
روی نقش بسیار ضروری در مراحل تولید مثل دارد. شیر مادران تنها منبع روی برای شیرخواران است. اگر چه به تدریج غلظت این عنصر در شیر مادر کمتر می شود. ولی این امر نباید باعث پیدایش کمبود روی در طفل شود.
زینک سولفات – ZINC SULFATE
نام فارسى زینک سولفات
نام انگلیسى ZINC SULFATE
نام تجارى دارو Zinc 220
گروه دارویى تأمین‌کننده روى
اشکال دارویی سولفات روی:
Capsule: 220 mg
مکانیسم اثر براى ترمیم کافى و تکامل استخوانى و مفصل (روى %۲۳) مورد نیاز است.
مکانیسم اثر سولفات روی:
روی برای حفظ ساختمان‌اسیدهای نوکلئیک، پروتئین‌ها و غشاهای‌سلولی ضروری است. به‌علاوه، رشدطبیعی و تقسیم سلولی، ترمیم بافتی، بلوغ‌جنسی و دستگاه تولید مثل، عادت به‌تاریکی و دید در شب، التیام زخمها، دفاع‌ایمنی بدن، ادراک چشایی و احتمالا بویایی‌از اعمال فیزیولوژیک وابسته به روی‌می‌باشند.
فارماکوکینتیک سولفات روی:
جذب نمکهای روی ازمجرای گوارش ناچیز می‌باشد. تقریبا۲۰-۳۰ درصد از روی موجود در رژیم‌غذایی از طریق دوازدهه و ایلئوم جذب‌می‌شود. این عنصر اساسا در گلبولهای‌قرمز و سفید و همچنین در عضلات،استخوان‌ها، پوست، کلیه‌ها، کبد،لوزالمعده، شبکیه و پروستات ذخیره‌می‌شود. راه اصلی دفع روی (تقریبا ۹۰درصد) از طریق مدفوع است و میزان کمی‌نیز از راه ادرار و عرق دفع می‌شود.
موارد مصرف:
موارد مصرف جلوگیرى از کمبود روی، آرتریت روماتوئید، آکنه آکرودرماتیت آنتروپاتیکا، ویلسون . سولفات روی به‌عنوان‌مکمل در پیشگیری و درمان کمبود روی‌مصرف می‌شود.
نیاز به این ماده معدنی‌در حالاتی از قبیل سوختگی‌ها، سیروزکبدی، دیابت، بی‌اشتهایی، گاسترکتومی،اختلالات ژنتیکی، نوزادان نارس،عفونت‌های مزمن، بیماریهای روده،بیماری لوزالمعده، بیماری کلیوی،اختلالات پوستی، استرس و ضربه ممکن‌است افزایش یابد.
میزان مصرف مکمل غذائی، آکرودرماتیت آنتروپاتیکا:
بالغین: خوراکى ۲۲۰ـ۲۰۰ mg سه بار در روز.
کودکان: خوراکى ۳/۰ mg/kg/day
ویلسون:
بالغین: ۲۰۰ـ۱۰۰ mg روزانه خوراکی.
توضیحات دارو عوارض جانبی:
گوارشی: تهوع، استفراغ، دل‌پیچه، سوزش سردل، تشکیل زخم.
مقدار مصرف بیش از حد: اسهال، راش، دهیدراتاسیون، بیقراری.
احتیاطات:
در حاملگى (در گروه A قرار دارد) بااحتیاط مصرف شود.
ملاحظات پرستاری:
پیگیرى آزمایشگاهی:
ـ سطح روى در طى درمان.
توصیه‌ها:
ـ براى کاهش دل‌آشوبه دارو را با غذا مصرف کنید. از مصرف لبنیات خوددارى کنید.
ارزیابى بالینی:
پاسخ‌درمانی: از بین رفتن کمبود روی.
آموزش به بیمار و خانواده:
ـ براى اینکه دارو مؤثر باشد باید به مدت دو ماه داده شود.
ـ در صورت رخ دادن تهوع، استفراغ، راش، استفراغ شدید و بی‌قرارى فوراً گزارش دهید.
هشدارها:
۱ ـ در صورتی که بیمار دچارکمبود مس باشد، مصرف روی ممکن است‌کمبود مس را تشدید کرده یا سطح سرمی‌آن را کاهش دهد.
عوارض جانبی سولفات روی: مصرف مقادیر زیاد داروندرتا ممکن است باعث بروز مشکلات‌گوارشی به‌ویژه اشکال در هضم و درداپی‌گاستریک، تهوع و مشکلات‌هماتولوژیک شود.
تداخل‌های دارویی سولفات روی: مقادیر زیاد روی ممکن‌است جذب مس از طریق روده را مختل‌نماید. نمکهای روی ممکن است جذب‌تتراسیکلین‌ها را از طریق ایجاد شلاتهای‌غیرمحلول کاهش دهند. از اینرو فاصله‌زمانی حداقل ۲ ساعت بین تجویزمکمل‌های روی و تتراسیکلین‌ها ضروری‌می‌باشد.
نکات قابل توصیه: ۱ ـ دارو حداقل یکساعت‌قبل یا دو ساعت پس از غذا (مگر درصورت تحریک گوارشی) مصرف شود.
۲ ـ در صورت لزوم می‌توان محتویات‌کپسول را روی غذای سرد ریخته ومصرف کرد.
۳ ـ از مصرف غذاهای حاوی کلسیم، فسفرو فیتات با این دارو باید خودداری گردد.
۴ ـ در صورت ایجاد تهوع، اسهال، بثورات‌پوستی، استفراغ شدید، از دست رفتن آب‌بدن و بیقراری، مقدار مصرف دارو بایدکاهش یافته یا تا کنترل علایم فوق مصرف‌نشود.
* مقدار مصرف سولفات روی:
به‌عنوان مکمل غذایی روزانه۲۵-۵۰ میلی‌گرم روی (۱۱۰-۲۲۰میلی‌گرم سولفات روی) مصرف می‌شود.در درمان کمبود روی ابتدا تا mg/day 75روی (درمان کوتاه مدت) تجویز می‌شود وسپس‌برحسب پاسخ بیمار مقدار مصرف‌دارو کاهش می‌یابد منبع دانشجو
