-
پروپرانولول
موارد مصرف: پروپرانولول در درمان‌آنژين صدري مزمن، پيشگيري و درمان‌آريتمي قلبي، كنترل زيادي فشارخون،درمان كارديوميوپاتي هيپرتروفيك وپيشگيري از انفاركتوس مجدد ميوكارد، دردرمان كمكي فئوكروموسيتوم و پيشگيري‌از سردردهاي عروقي مصرف مي‌شود.
فارماكوكينتيك: حدود 90 درصد دارو ازمجراي گوارش جذب مي‌شود. پيوند داروبا پروتئين‌هاي پلاسما خيلي زياد است.متابوليسم دارو كبدي بوده نيمه عمر آن
3 ـ 2 ساعت است. زمان لازم براي رسيدن‌به اوج اثر 1/5 ـ 1 ساعت است. دفع داروكليوي است.
موارد منع مصرف: اين دارو در شوك قلبي،نارسايي آشكار قلب، بلوك درجه دو يا سه‌دهليزي ـ بطني، برادي كاردي سينوسي وكاهش فشار خون سيستوليك به كمتر از100 ميلي‌متر جيوه (براي پيشگيري ازانفاركتوس مجدد ميوكارد) نبايد مصرف‌شود.
هشدارها: 1 ـ مصرف اين دارو در مواردزير بايد با احتياط صورت گيرد:
آسم نايژه‌اي، آمفيزم يا برونشيت غيرآلرژيك، نارسايي احتقاني قلب، ديابت،پركاري تيروئيد، افسردگي رواني يا سابقه‌ابتلاء به آن.
2 ـ مقدار مصرف اين دارو در سالمندان‌بايد بر اساس پاسخ بيمار تعيين شود، زيرااز يك طرف به علت كاهش حساسيت اين‌بيماران به اثر دارو ممكن است افزايش‌مقدار مصرف لازم باشد و از طرف ديگر به‌علت كاهش توانايي متابوليسم و دفع‌داروها، كاهش مقدار مصرف ممكن است‌ضرورت يابد.
3 ـ در بيماران مبتلا به عيب كار كبد،مقادير مصرف اين دارو بايد كاهش يابد.
4 ـ در صورت بروز افسردگي ناشي از اين‌دارو، مصرف آن بايد قطع شود.
5 ـ اگر بعد از يك دوره درمان طولاني بااين دارو قطع مصرف آن ضرورت پيداكند، بايد مصرف اين دارو بتدريج و حداقل‌طي سه روز تا دو هفته قطع شود. در طول‌اين مدت، بيمار بايد از فعاليتهاي شديدبدني پرهيز كند تا خطر بروز انفاركتوس‌ميوكارد يا آريتمي به حداقل برسد. اگر پس‌از قطع مصرف دارو، علايم قطع مصرف‌بروز كرد، بايد مصرف دارو را به‌طورموقت از سر گرفت ولي به دنبال بهبودبيمار، آن را با احتياط قطع كرد.
عوارض جانبي: برادي كاردي، نارسايي‌قلب، اختلال در هدايت قلب، اسپاسم‌برونش، انقباض عروق محيطي، اختلالات‌گوارشي، خستگي، اشكال در بخواب رفتن،بثورات جلدي، اشكال در تنفس يا خس‌خس كردن، سردي دستها و پاها، اغتشاش‌شعور بخصوص در سالمندان، توهم،افسردگي رواني، ورم مچ و ساق پا،ضربان آهسته و غير عادي قلب، يبوست،اضطراب يا نگراني، كاهش توانايي جنسي،اسهال، خواب آلودگي خفيف، سردرد،بيحسي يا گزگز كردن انگشتان دست و پا وخستگي يا ضعف غير عادي با مصرف اين‌دارو گزارش شده است.
تداخل‌هاي دارويي: مقدار مصرف انسولين‌و داروهاي خوراكي پايين آورنده قندخون، هنگام مصرف همزمان با اين داروبايد تنظيم گردد تا از كاهش بيش از حد قندخون جلوگيري شود. در صورت مصرف‌همزمان داروهاي مسدودكننده گيرنده بتا ـآدرنرژيك با داروهاي مسدود كننده‌كانالهاي كلسيمي يا كلونيدين، اثرات كاهش‌فشارخون ممكن است تشديد شود.مصرف همزمان داروهاي مهار كننده‌مونوآمين اكسيداز با اين دارو، به علت‌امكان افزايش شديد فشار خون، توصيه‌نمي‌شود. در صورت مصرف همزمان اين‌دارو با آمين‌هاي مقلد سمپاتيك كه داراي‌فعاليت بتا ـ آدرنرژيك هستند، ممكن است‌اثرات هر دو دسته دارو كاهش يابند.گزانتين‌ها در صورت مصرف همزمان بااين دارو ممكن است موجب مهار اثرات‌درماني هر دو دسته دارو شوند. همچنين،كليرانس تئوفيلين افزايش مي‌يابد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ هيچيك از نوبتهاي‌مصرف اين دارو نبايد فراموش شود،بخصوص اگر روزي يك‌بار مصرف‌مي‌شود.
2 ـ اين دارو، زيادي فشارخون را درمان‌نمي‌كند، بلكه آن را كنترل مي‌نمايد. مصرف‌اين دارو ممكن است تا پايان عمر ضروري‌باشد.
3 ـ مصرف دارو، حتي در صورت‌احساس بهبودي، بايد ادامه يابد.
4 ـ اگر يك نوبت مصرف دارو فراموش‌شود، به محض بيادآوردن آن نوبت بايدمصرف شود، ولي اگر تا زمان مصرف‌نوبت بعدي 4 ساعت باقيمانده باشد، ازمصرف آن نوبت بايد خودداري شده ومقدار مصرف بعدي نيز دو برابر نگردد.
5 ـ در بيماران مبتلا به ديابت، با مصرف اين‌دارو علايم كمي قند خون ممكن است تخفيف‌يابد يا گاهي غلظت قند خون افزايش يابد.
6 ـ از مصرف ساير داروها، به‌ويژه‌داروهاي مقلد سمپاتيك كه نياز به نسخه‌پزشك ندارند، بايد خودداري گردد.
مقدار مصرف:
خوراكي
بزرگسالان: در درمان آنژين صدري، مقدار20 ـ 10 ميلي‌گرم 3 يا 4 بار در روز مصرف‌مي‌شود كه اين مقدار در صورت لزوم هر
7 ـ 3 روز بتدريج تا حداكثر 320
mg/day
افزايش مي‌يابد. به‌عنوان ضد آريتمي،
30 ـ 10 ميلي‌گرم 3 يا 4 بار در روز مصرف‌مي‌شود كه اين مقدار بر اساس نياز و تحمل‌بيمار تنظيم مي‌گردد. به‌عنوان پايين آورنده‌فشارخون، مقدار 40 ميلي‌گرم 2 بار در روزمصرف مي‌شود كه اين مقدار بر اساس نيازو تحمل بيمار بتدريج تا حداكثر
mg/day 640
افزايش مي‌يابد. در پيشگيري از انفاركتوس‌مجدد ميوكارد
mg/day 240
ـ 180 در مقاديرمنقسم و در درمان كمكي كارديوميوپاتي‌هيپرتروفيك ��، مقدار 40 ـ 20 ميلي‌گرم 3 يا 4بار در روز مصرف مي‌شود كه اين مقدار براساس نياز و تحمل بيمار تنظيم مي‌گردد. دردرمان كمكي فئوكروموسيتوم، مقدار 20ميلي‌گرم 3 بار در روز تا 40 ميلي‌گرم 3 يا 4بار در روز، سه روز قبل از جراحي مصرف‌مي‌شود. براي پيشگيري از سردردهاي‌عروقي ابتدا، 20 ميلي‌گرم 4 بار در روزمصرف مي‌شود كه اين مقدار بر اساس نيازو تحمل بيمار، بتدريج تا حداكثر240
mg/day
افزايش مي‌يابد.
كودكان: به‌عنوان ضد آريتمي و كاهنده‌فشارخون، ابتدا
mg/kg/day 1
ـ 0/5 در 4 ـ 2مقدار منقسم مصرف مي‌شود. در صورت‌نياز، مقدار مصرف اين دارو براي كنترل‌زيادي فشارخون و پيشگيري از بروزتاكي كاردي فوق بطني بايد تنظيم شود. به‌عنوان مقدار نگهدارنده،
mg/kg/day 4
ـ 2در 2 مقدار منقسم مصرف مي‌شود.
تزريقي
بزرگسالان: به‌عنوان ضد آريتمي، 3 ـ 1ميلي‌گرم با سرعت حداكثر
mg/min 1
تزريق وريدي مي‌شود. در صورت نياز،اين مقدار پس از 4 ساعت، تكرار مي‌شود.
كودكان: به‌عنوان ضد آريتمي،0/1
mg/kg
ـ0/01 (تا حداكثر 1 ميلي‌گرم در هرنوبت مصرف) كه هر 8 ـ 6 ساعت در صورت‌نياز تكرار مي‌شود، مصرف مي‌گردد.
اشكال دارويي:
Tablet : 10 mg, 40 mg, 80 mg
Injection : 1 mg/ml
