ادبیات ژاپن

ادبیات ژاپن غافلگیر کننده است. به سادگی و با ظرافتی فریبنده آغاز می‌شود، به آرامی با آن پیش می‌روی و آن‌گاه ناگهان خود را در ژرفنای دریایی از مفاهیم عمیق می یابی. بی گمان آشنایی با ادبیات معاصر ژاپن و دل‌مشغولی به آن یکی از بهترین رویدادهای زندگی‌ام بوده است؛ و در این میان دلبستگی ام به هاروکی موراکامی داستان دیگری است.

موراکامی، نویسنده‌ای است مجذوب دنیای موسیقی جاز و می گوید، «...هر چه درباره ی نوشتن می دانستم از موسیقی یاد گرفتم. ممکن است گفتن این حرف تناقض آمیز باشد، ولی اگر آنقدر ذهنم مشغول موسیقی نبود، ممکن بود رمان نویس نشوم.» گرچه اشتیاقش به خواندن، به دوران کودکی‌اش باز می‌گردد، ولی نوشتن را در 29 سالگی آغاز می کند. «...ناگهان بی هیچ مقدمه‌ای حس کردم می خواهم یک رمان بنویسم- که می توانم بنویسم. البته هیچ چیز قابل مقایسه‌ای با داستایوسکی و بالزاک نمی توانستم بنویسم، ولی به خودم گفتم مهم نیست. لازم نیست یک غول ادبی بشوم.» و اگرچه او خود را یک غول ادبی نمی داند اما خوانندگان بسیاری که ترجمه‌های کتاب‌های او را به زبان‌های خودشان خوانده‌اند، شیفته آثارش شده اند.

من هم وقتی شرح حال پرنده کوکی موراکامی را خواندم؛ درجا شیفته‌اش شدم و با خود گفتم باید یکی از کارهای او را به فارسی برگردانم. تصمیم گرفتم، مجموعه‌ای از داستان های کوتاه او را انتخاب و ترجمه کنم که نماینده دنیای داستانی موراکامی باشد. خوشبختانه ناشر مشتاقی هم برای چاپ این مجموعه پیدا شد. تنها تاسفم این است که کارها را از انگلیسی برگرداندم و با زبان اسرار آمیز ژاپنی هیچ آشنایی ندارم.

نام مجموعه داستان را «پای عسلی» گذاشتم که نام یکی از داستان های بی نظیر اوست، داستانی که قهرمانش به گمان من بسیار شبیه به خودش است. برای این مجموعه، تعدادی داستان از مجموعه «فیل ناپدید می‌شود»، تعدادی از مجموعه «بعد از زلزله» و یک داستان هم از مجله «نیویورکر» انتخاب کردم. داستان‌های انتخاب شده کمابیش با یکدیگر مرتبطند: این ارتباط در فضا و نمادپردازی و استعاره های داستان ها است؛ علاوه بر این، میزان جذابیت هر یک از آن‌ها برای خودم و شور و شوقی که خواندن آنها برایم ایجاد کرده بود در انتخابم دخیل بوده است. دوست داشتم این مجموعه، مجموعه‌ای اعجاب انگیز و غافلگیر کننده از انزوا و عشق و گریز و جستجوهای موراکامی باشد.

چیزی که او می‌نویسد متعلق به دنیای امروز ماست، دنیای وامانده بین فرهنگ‌ها. به همین خاطر می‌توان چنان با قهرمان‌های داستان‌هایش همزاد پنداری کرد که انگار از سرزمین اسرارآمیزی آمده‌اند که همه ما مدتی در آن زیسته‌ایم!

مجموعه حاضر شامل 10 داستان کوتاه، گاه شمار نویسنده و مقاله‌ای به نقل از نیویورک تایمز به قلم موراکامی است که در آن به ماجرای انتخاب نویسندگی به عنوان حرفه اصلی‌اش، پرداخته.

صد شعر از صد شاعر ژاپني فوجيو ارا نو سادايي (تِيي كا) چهارشنبه, ۲۷ خرداد ۱۳۸۸ ساعت ۱۲:۳۷ http://www.kanoonweb.com/images/stor...ks/100sher.jpgصد شعر از صد شاعر ژاپني
اوگوراهياكونين ايششو
نويسنده: فوجيو ارا نو سادايي (تِيي كا)
مترجم: عليرضا سعادت
چاپ اول : 1385
اوگوراهياكونين ايششو
مجموعه اي است شامل صد شعر از صد شاعر ژاپني كه در قالب واكا سروده شده است. امروزه به اين قالب شعري تانكا مي گويند.
واكا شعري است پنج خطي كه سي و يك هجا دارد اين سي و يك هجا (سيلاب) به ترتيب 7 ـ 7 ـ 5 ـ 7 ـ 5 نظم دهي شده اند . اشعاري كه در اين مجموعه گردآوري شده است غالبا از انواع شعر عاشقانه مي باشد و مربوط به آغازين دوره هاي سرايش شعر در ژاپن تا حدود قرن هفدهم است.
اين اشعار به دست شاعر مشهور و منتقد ادبي قرن هفدهم در ژاپن فوجيوارانو سادايي (تِيي كا) جمع آوري شده است. سادايي مجموعه ي ديگري از واكا نيز گردآوري نموده كه به نام هياكونين شوكا (بهترين شعرهاي دوران ) منتشر شده است . البته در اين مجموعه بسياري از اشعار موجود در هياكونين ايششو تكرار شده است.
هياكونين ايششو محبوبيت بسياري در ميان مردم ژاپن دارد به گفته ي دونالد كيين اين مجموعه در بردارنده ي نمونه هايي از اساسي ترين گونه هاي شعر ژاپن است و برگزيده اي از مقبولترين اشعار از دوران توكوگاوا به شمار مي رود. ، تي كا (فوجيوارانو سادايي ) به حق به عنوان داوري آگاه عمل نموده و با انتخابي دقيق و خردمندانه اين مجموعه را گردآوري كرده است كه مورد توجه بسياري از مردم ژاپن از دوران گذشته تا دوران معاصر مي باشد.
دوره ي اِدو يا تُكوگاوا : بخشي از تاريخ ژاپن است كه از سال 1603 شروع شده و تا 1867 ميلادي ادامه مي يابد كه به نام پايه گذار آن اِدو يا تُكوگاوا شُگونات نام گذاري شده شده است . اين دوران با شروع دگرگوني "مي جي" پايان مي يابد و در همين دوره است كه دوران مدرن ژاپن تشكيل و آغاز مي شود. تأثير هياكونين ايششو در بين مردم ژاپن تا جايي است كه گونه اي از بازي با كارت را با اين اشعار ابداع نموده اند كه اوتاكارتا (كارتهاي شعر) ناميده مي شود. اين بازي به ويژه در سالهاي اخير طرفداران بسياري در ژاپن پيدا كرده است.

نمونه هايي از اشعار اين مجموعه :

خانم هُريكاوا تايكِن مُيين نُ

هميشه اينگونه خواهد بود ؟
كه تمامي روياها و آن چه در قلبم است
در دستان باد
چون گيسوان سياهم
گيج و سرگردان بماند



او اِنو چي سا تو

به ماه كه نگاه مي كنم
هزاران خاطره بر ذهنم مي گذرد
محزون و آرام مي شوم
و اين احساس غريب برايِ من تنها نيست
آي پاييز ، پاييز از راه رسيده اي انگار



فوجي وارا نو مُ تُ تُشي

از آن گونه كه شبنم پيمان مي بندد
بر حياتي دوباره دادن به گياه
(تو پيمان بستي با من)
سالي دوباره گذشته است
و اكنون پاييز كه باز بر درگاه ايستاده است



ساگامي

وقتي از من بيزار مي شوي
آستين لباسم به اشك مي نشيند
در اين دردمنديِ سرد
دردآلوده تر از اين ويراني عشق
خوشنامي از دست رفته ي من است


گون چو ناگون سادايي

مثل علف هاي دريايي
كه در ساحلِ دور ماتسوو
در آرامش غروبي مي سوزند و فرو مي ريزند
همه جانم شعله مي كشد
جامانده و چشم انتظار او كه هيچوقت نيامد.