اطلاعات سنجش از دور براي gis

تحويل و ارائه اطلاعات ده سال تجربه تجاري به فروشنده هاي تصاوير آموخته است كه بخش فضايي فقط نيمي از اطلاعات قابل دسترس را تأمين مي كند و بخش زميني است كه ، ماهواره ها را به مصرف كننده مرتبط مي نمايد . براي فروشنده همواره بهبود ارتباط با مصرف كننده اطلاعات در اولويت بوده استhttp://gisement.net/fa/uploads/1177606143_gis.jpg . در سال 1994 ، EOSAT و Telepazio از يك ايستگاه زميني قابل حمل ( gps) پرده پردازي نمود . اين ايستگاه قادر است تصاوير موجود ماهواره هاي لندست ، اسپات ، ERS1-1 و IRS-1 را براي مناطقي از زمين ايجاد نمايد كه بطور معمول تـــوسط ايستگاههاي دريافت ماهواره اي قابـــل سرويس دهي نمي باشند . بررسي جديدي از بازارهاي فروش GIS و سنجش از دور مشخص نموده است كه موجوديت و قابليت دسترسي اطلاعات بزرگترين عامل موثر در استفاده از تصاوير سنجش از دور مي باشد. اگر چه بيشتر پايگاههاي اطلاعات جغرافيايي قادرند از اطلاعات ماهواره اي بهره گيرند ولي در حال حاضر تنها كمتر از 20 % كاربران GIS مزيت استفاده از اين منبع را پذيرفته اند .
بيشتر آنها براي ايجاد GIS بر مبناي تصاوير ماهواره اي مرددند زيرا بيم دارند كه بطور مستمر اطلاعات در دسترس آنها نباشند .
مقالـه حاضر در مورد حجم اطلاعات سنجش از دور تجاري موجود همراه با طرحهاي متنوع براي سيستم هاي ماهواره اي در آينده كه براي مداومت دادن به اطلاعات آتي طراحي گرديده اند مطالبي را بطور مختصر شرح مي دهد .
با توجه به گسترش وسيع استفاده از تصاوير ماهواره اي توسط كاربران سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي (GIS) سرعت فروش تصاوير ماهواره اي رشدي قابل ملاحظه پيدا نموده است .
هر ساله كاربران بيشتري در مي يابند كه تصاويـر ماهواره اي از نظر هزينه قابل استفاده است و از آن مي توان نقشه هاي مبنايي دقيق با توجه به ديگر لايه هاي اطلاعاتي ايجاد نمود. كاربران پي برده اند كه مي توانند بطور معقول و ارزان بيشتر لايه هاي پايگاه اطلاعاتي را با داده هاي سنجش از دور پردازش شده پر كرده و عوارض پوششي زمين را مشخص و طبقه بندي نمايند.
اگر چه خيلي از پايگاههاي اطلاعات جغرافيايي مي توانند از داده هاي تصويري ماهواره ها استفاده نموده و سود ببرند ولي در حال حاضر فقط كمتر از 20% از كاربران سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي مزيت استفاده از اطلاعات تصويري ماهواره ها را پذيرفته اند . سؤالي كه در اينجا مطرح مي شود اينستكه : چرا بيشتر كاربران GIS اطلاعات سنجش از دور را خريداري نمي كنند در حاليكه اين تصاوير از مزايايي از قبيل مخارج كمتر و نتايج به هنگام را همراه دارند؟
اخيرا (Lanham , Maryland, USA) مطالعه وسيعي از فروش اطلاعات سنجش از دور و GIS را هدايت و رهبري كرده و دريافته است كه بزرگترين عامل موثر در استفاده ازتصاوير سنجش از دور قابليت دسترسي و موجوديت اينگونه اطلاعات است.
بيشتر كاربران GIS واقعا در مورد خيلي از منابع تصاويرماهواره اي موجود تجاري و چگونگي به دست آوردن آسان اين تصاوير آگاه و با اطلاع نيستند. ديگر كاربران نيز براي ساختن يك GIS بر مبناي اطلاعات ماهواره اي مردد و بي ميل اند زيرا از غير قابل دسترس شدن اطلاعات در آينده اي نزديك بيم دارند ترسي كه به نظر ميرسد از گم شدن ماهواره لندست 6 نشات گرفته شده باشد. در واقع حقيقت امر كاملا مخالف مطلب فوق مي باشد. در حال حاضر بيشتر تصاوير ماهواره اي بيش از سابق در بازار تجاري موجودند و غالب سيستم هاي موجود نيز از ماهواره هاي تحت ساخت پيروي مي كنند.
ماهواره هاي آزمايشي كه قابليتها و تواناييهاي متنوعي را ارائه مي دهند در حال ايجاد تحولي در امر توزيع و پخش اطلاعات تجاري اند . بيش از يك دوجين از كمپانيها كشور ها و آژانس هاي دولتي و كنسرسيوم ها در حال ساخت و يا طراحي سيستم هاي ماهواره اي جديدي هستند كه پرتاپ آنها براي قبل از سال 2000 برنامه ريزي شده است .
سيستم هـاي جـاري و آتـي
طي ده سال گذشته دو سيستم ماهواره اي يكي لندست آمريكايي و ديگري اسپات فرانسوي بر سنجش از دور تجاري تسلط داشته اند . هر دو سيستم با استفاده از سنجنده هـايي تصـاوير رقـومي را بدست مي آورند كه انرژي الكترو مغناطيسي بازتابشي از سطح زمين را اندازه گيري مي كنند. لندست و اسپات در تواناييها و قابليتها متفاوت مي باشند و انتخاب و ترجيح مجموعه اطلاعات يكي بر ديگري مخصوصا براي استفاده در GIS بستگي به كاربردهاي مورد نظر دارد .
Landsat
شبكه فروش جهاني EOSAT ، اطلاعات لندست 4 و لندست 5 را توزيع مي نمايد . هر ماهواره به هر دو سنجنده TM,MSS مجهز ميباشند . اطلاعات لندست 4 بطور قسمت – قسمت مورد استفاده است ولي لندست 5 رئزانه بطور ممتد اطلاعات را جمع آوري مي نمايد .
اطلاعات سنجنده TM عموما" براي آن دسته از كاربردهاي GIS كه مستلزم تمييز دادن عوارض پوششي زمين است ، برگزيده ميشود . تصاوير TM در هفت باند طيفي بدست مي آيد كه در تشخيص و طبقه بندي عوارض مصنوعي و طبيعي كه شامل اختلافات ناچيزي در پوشش گياهي باشند ، مطلوب است .
SPOT
اطلاعات بدست آمده از ماهواره اسپات خلاء موجود در ميان كاربران GIS را پر مي كند . مهمترين آنها در پروژه هايي است كه داراي عوارض فيزيكي متنوع و كوچك مي باشند . سه ماهواره فعال فرانسوي تصاوير پانكروماتيك با قدرت تفكيك ده متري ، مناسب براي تهيه نقشه از مناطق شهري بدست مي دهد. سيستم تصويري Side-to-Side اسپات ، تصوير بر جسته بدست مي دهد كه در ايجاد مدلهاي رقومي – ارتفاعي ( DEM ) براي ساختن مدل سه بعدي سودمند مي باشد .
ERS-1
در سال 1991 ، آژانس فضايي اروپا نوع متفاوتي از سنجنده تصويري ( غير از دو سنجنده لندست و اسپات ) به فضا پرتاب نمود . ERS-1 يك رادار روزنه اي تركيبي (SAR ) به همراه دارد كه تصاويري را بدست ميدهد كه از امواج راداري كه از ماهواره ارسال ميشود و از سطح زمين بازتاب مي يابد و مجددا" به سنجنده بر مي گردد ، حاصل شده است . مزيت ERS-1 بر لندست و اسپات اين است كه مي تواند تصاوير راداري را از ميان ابر ، مه ، ناصافي و آلودگي هوا و تاريكي بدست آورد . در نتيجه ، كاربران GIS اين تصاوير را مي توانند براي مناطقي كه مكررا پوشيده از ابر مي باشد انتخاب نمايند .
JERS-1-
تحقق بخش فوايد تصوير راداري در تمام شرايط آب و هوايي ، ERS-1 زاپني است . JERS-1 در سال 1992 به فضا پرتاب شده و با هر دو باند L از SAR و سيستم تصويري نوري كار مي كند . سنجنده هاي نوري هر چند انتظارت ژاپني ها برآورده است ولي هنوز در بازارهاي تجاري قابل دسترس نمي باشد . باند L از SAR بطور اخص براي تهيه نقشه هاي پوشش گياهي مـــورد استفاده قـــرار مي گيرد . اطلاعات راداري را در حال حاضر مي توان از (Tokyo , Japan ) ERSDAC خريداري نمود .
توسعه بازار فروش تجاري در جهان
اطلاعات مربوط به رشد و افزايش كاربران EOSAT را متقاعد نموده كه فروش اطلاعات سنجش از دور را نمي توان تنها بر اطلاعات لندست و اسپات متكي ساخت . اكثر كاربران اطلاعاتي ، احتياج به مجموعه داده هاي جديد و متنوع دارند تا بر كاربردهايشان تطبيق دهند . از سال 1992 ، EOSAT شروع به يك رشته عمليات براي كمك به متصديان ماهواره هاي غير تجاري براي انتقال اطلاعات به متصديان تجاري كرده است . اين تلاش از اكتبر 1993 ، بعد از ناپديد شدن لندست 6 شتاب بيشتري گرفته است .
IRS-1
از جمله جديدترين ايجاد كننده اين تغيير وضعيت كشور هندوستان بود كه ماهواره هاي IRS-1 آن به دو دليل ويژه زير براي جامعه GIS ارزشمند بود : اول آنكه اطلاعات IRS-1 شبيه به داده هاي لندست مي باشد و آن را مي توان بعنوان كامل كننده لندست 5 مورد استفاده قرار داد و يا اينكه بعنوان جانشين لندست 5 ، تا زمان از كاتر افتادن آن و قبل از پرتاب لندست 7 بكار برد . دوم اينكه پرتاب سال بعد IRS1-C به ميزان قابل توجهي اطلاعات سودمند ارائه مي دهد كه خود مي تواند دري به روي بيشتر كاربردهاي جديد GIS بگشايد .
نقشه برداران شهري و ديگر كابران GIS ، كه نياز به پوشش مكرر و هميشگي دارند ، مي توانند از ابزار پانكروماتيك IRS با قدرت تفكيك 10 متري و دوره بازنگري 5 روزه استفاده نمايند.
عكسهاي شناسائي روسي
عكسهاي نظارتي گرفته شده توسط ماهواره هاي روسي با قدرت تفكيك بالا ( بين 2 تا 20 متر ) اخيرا" بدست كابران تجاري رسيده است . كاربران GIS مشتاقانه منتظر اين عكسها مي باشند . بخاطر اينكه بين قدرت تفكيك فضايي آنها با عكسهاي هوايي مشابهت هايي وجود دارد و هر عكس آن مي تواند پوششي به اندازه 50000 كيلومتر مربع داشته باشد . حداقل چهار سيستم عكسبرداري روسي و آرشيو انبوه آنها ، تجاري شده اند . مجوزهاي توزيع اطلاعات به EOSAT و سرويس اطلاعاتي JEBCO واگذار شده است .
بدليل اينكه تصاوير عكسي قبل از آنكه بتوانند در GIS مورد استفاده قرار بگيرند بايد رقومي شوند ، EOSAT رقومي نمودن عكسها را در اولويت قرار داده است . EOSAT در مسكو ( روسيه ) در حال كمك به توسعه يك سيستم اسكن كردن فيلم براي برطرف نمودن اعوجاجهاي عكسي و تبديل اطلاعات به شكل سازگار با GIS مي باشد .
اما مشكل عمده در اين عكسها اين است كه سفارش هاي تصاوير آتي مستلزم صرف زمان زيادي ميباشد . زيرا بايد يك حلقه 1500 تا 3000 عددي توسط ماهواره ها بطور كامل برداشته شود و براي ارائه فروش به زمين ارسال گردد .
براي طرحهاي آتي از شركتها و ماهواره هاي ديگر نظير
Clark & Lewis . ,RADARSAT ,Worldview Space imaging Eyeglass , Seastar
مي توان نام برد .
تحويل و ارائه اطلاعات
ده سال تجربه تجاري به فروشنده هاي تصاوير آموخته است كه بخش فضايي فقط نيمي از اطلاعات قابل دسترس را تأمين مي كند و بخش زميني است كه ، ماهواره ها را به مصرف كننده مرتبط مي نمايد . براي فروشنده همواره بهبود ارتباط با مصرف كننده اطلاعات در اولويت بوده است . در سال 1994 ، EOSAT و Telepazio از يك ايستگاه زميني قابل حمل ( pgs ) پرده پردازي نمود . اين ايستگاه قادر است تصاوير موجود ماهواره هاي لندست ، اسپات ، ERS1-1 و IRS-1 را براي مناطقي از زمين ايجاد نمايد كه بطور معمول تـــوسط ايستگاههاي دريافت ماهواره اي قابـــل سرويس دهي نمي باشند .
در آينده نزديك نيز مشتريهاي سنجش از دور ، خريد اطلاعات را ادامه خواهند داد و اين بدان معناست كه خدمات و سرويس دهي فروشندگان به خريداران نقش اساسي را در موجوديت اطلاعات بازي خواهد كرد .
هسته مركزي تكنولوژي نرم افزار ، شبكه اي تصويري را به مشتريها معرفي نموده است كه اين سيستم بطور مستقيم و اتوماتيك به كاربر اجازه مي دهد تا بر مبناي ضوابط و معيارهاي متنوع و مختلف ، تحقيق و تفحصي بر عكسهاي موجود اسپات و لندست انجام دهد . خريداران مي توانند قبل از سفارش دهي ، تصاوير رنگي مناسب را در كامپيوترهايشان ، بازبيني نمايند .
EOSAT سيستم مشابهي بنام EON ايجاد نموده است كه به مشتريها اين اجازه را ميدهد كه تصاوير لندست ، IRS و آرشيو عكسهاي روسي را جستجو و بازبيني نمايند . مشتريها همچنين مي توانند از سرويس پژوهشي EON بعنوان محل اجتماعي براي بحث و بررسي در مورد انتشارات و جستجو و تحقيق براي حل مسائل كاربردي استفاده نمايند .
غالب تغييرات در موجوديت و قابليت دسترسي به اطلاعات تنها طي دو سال گذشته ( نسبت به 20 سال پيش ) رخ داده است . اين مرحله سريع از رشد و پيشرفت بايد اطمينا و اعتماد كاربران GIS را نسبت به اطلاعات سنجش از دور تقويت نمايد .
تصاوير داراي قدرت تفكيك بالا ، ايستگاههاي زميني قابل حمل ، جستجوي مستقيم و مسائل متنوع ديگر به اين خاطر عرضه شده اند كه كاربران ، اين سرويسها را احتياج داشته اند و مي خواهند بنابراين : انتظار ديگري هم در آينده مي توان از صنعت سنجش از دور داشت ؟!

منبع : http://gisement.net