اسرار پنج عنصر کونگ فو

منشأ پنج عنصر را می توان شاخه مستقیم فنون فلسفی مکتب یین ویانگ ، که یکی از اشکال ابتدایی اندیشه در چین باستان است، دانست.اصل زیر بنایی آن کشمکش بر متعادل ساختن آسمان ،انسان و زمین بود .این مفهوم را اومانیسم( انسان دوستی) نامیدند. که درآن یین و یانگ نقش اساسی ایفا می نمودند.
نقش اومانیسم (انسان دوستی) خود به اندازه تاریخ تمدن چین قدمت دارد .این مکتب اندیشه عمیقآ در دل وجان مردم و فرهنگ آن رسوخ کرده است.ایده های اومانیستی درست پس از سقوط سلسله شانگ رونق گرفت . اماحاکم "چو" برتعالیم اومانیسم و کنفوسیونیسم تأکید واین امر منجر شد تا نوعی انتقال فرهنگی در آن دوران صورت گیرد.
مفهوم اومانیست از همان آغازبیانگر تمدن چینی، به خصوص از همان دوران قبیله نشینی تا جامعه فئودال بوده است. سرنوشت انسان گرایی دیگر وابسته به قدرت فضیلت انسان ها شده بود.
فضیلت، اساس دیدگاه جدید فلسفی شد وبعدها سنگ بستر بنیان اخلاقی کونگ فو شد. هدف اصلی فلسفه انسان گرائی کاربرد فضل و خرد در تمام امور انسانی بود. این امر ماهیت انسانی و چگونگی شناخت بهتر وکنترل آن را زیر سوال برد.
نظریه "هانگ" یا پنج عنصر را می توان پیامد یا ادامه مفهوم یین ویانگ دانست. پنج عنصر یا انرژی، متفاوت از چیزهایی است که می توان جنبه های گوناگونی از زندگی بشر باشد.پنج عنصر عبارتند از: فلز ، چوب ،آب ، آتش ، خاک.همگی این عناصر واکنشی است به بسیاری از چیزها که باید جهت تعادل و هماهنگی تنظیم گردد.این پنج عنصر ضمن این که نمادهای مفهومی عام است، می تواند بیانگر چیزهای مختلفی در فعالیتهای گوناگون باشد.در اصطلاح فلسفی این پنج عنصربیانگر پنج فعالیت انسانی یعنی تفکر، تکلم ، استماع ،بینایی و ظاهر می باشد.
ظاهر انسان باید قابل احترام ، اندیشه اش پاک ، نگاهش تیز، شنوایی اش واضح و بینایی اش مطابق دلیل وحقیقت باشد . این موارد در کونگ فو هم صدق می کند. این پنج عنصربر مبنای نفوذ و تاثیر خود بر کونگ فو افراد را دچار تحول و تغییر می کند. همانطور که دانش پنج عنصرشاگردان رشد پیدا کند، می تواند هر یک از فنون اش را با یکدیگر متبادل کرده و بفهمد که چطور یکی بر دیگری غلبه می کند.

وضعیت دست ها :
دست به خصوص مشت سلاح اصلی است که در فرم پنج عنصر به کار می رود.هر عنصر شکل خاص مشت خود را دارد که مستقیمآ با ماهیت عنصر تطابق می یابد و فنون مختلف نفوذی و دفاعی را تعریف می کند و تمام آنها نیازمند تمرین و اعمال صحیح هستند.
تمرینات مشت ابتدا با شناخت خوب از درست مشت گرفتن آغاز می شود.این امر ممکن است ساده به نظر برسد، اما اگر درست انجام نشود،شدیدآ به استخوان ها و تاندون های دست آسیب میرساند.فنون مختلفی در فرم عناصر پنج گانه استفاده می شود که از کل دست استفاده می شود.یعنی از نوک انگشت تا شانه در دفاع ،قفل کردن و ضربه زدن دخالت دارند.
این حرکات می توانند کوتاه یا بلند، نفوذی یا دفاعی،مستقیم یا غیر مستقیم و سخت یا نرم باشند که تمام این ها به شرایط بستگی دارد. شاگردان بایدفنون پایه مشت را با دقت و منظم تمرین کنند تااز کارایی و مهارت کافی آن مطمن شوند.سطح مطلوب مهارت این است که فنون حالت طبیعی و عادی پیدا کنندو شاگردان به هنگام اجرای آنها تصور ذهنی مناسب از آنها داشته باشند تا کاربرد صحیح آن تقویت شود.

فنون عناصرپنجگانه:
در مدرسه جنوبی کونگ فوی شائولین ، عناصر پنجگانه با انواع خاص فنون همخوانی دارد که هر یک بر ویژگی های آن عنصر خاص تأکید دارد.

فلز : بیانگر ضربات سنگین پشت دست به حالت مشت می با شد که با تمام نیرو حمله حیف را می شکافد، این عمل شبیه عمل پتک است.

چوب : نماینگر حمله و دفاع همزمان است . این فن، ضربات حریف را رد می کند و گارد او را برای یک ضد حمله باز می کند.

آب :نماینگر جریان مشت های بلند دست به حالت چرخشی است که شبیه چرخش امواج درامتداد
ساحل است . این مشت موجی، حمله حریف را در هم می شکند، اعم ازاین که حمله با پا یا دست باشد واز حرکت چرخشی برای هدایت مجدد استفاده می نماید.

آتش :نماینگر حملات در خط مستقیم می باشد که باید مستقیم و صحیح انجام شود و چنان سریع اجرا می شود که اجازه نفس کشیدن به حریف نمی دهد.

خاک : نماینگر ضربات مخربی است که مثل سنگ از بالای کوهی جاری می شود .مشت خاک یکی از فنون قدرتمند است که می تواند حتی حریف را ناک اوت کند.این ضربه به طور ناگهانی از بالا برسر حریف فرود می آید.


(منبع :شماره 35 ماهنامه ورزشی قهرمان - سال چهارم - اردیبهشت 1386)