توصیه هایی برای مبارزین تکواندو

تکواندو ورزشی است رزمی که قدمت آن به 1400 سال پیش می رسد. نقطه ی پیدایش و تکامل این ورزش در کشور کره بوده و به تدریج در بین سایر ملل توسعه و گسترش یافته است. ویژگی این ورزش (صرفنظر از جنبه های مسابقاتی، روانی و ...) در بکارگیری کلیه عضلات و مفاصل بدن، از لحظه شروع نرمش تا اجرای دشوار ترین تکنیک های زمینی و پرشی است.
بعد دیگر این ورزش در مسابقات جلوه گر می شود. در میدانی که هر فرد با شخصیتی خاص مبارزه می کند و عملکرد هر کسی در میدان مبارزه نمایانگر شخصیت ذاتی خویش است. بنابر این تکواندو کارانی که در مسابقات تکواندو موفق خواهند شد که اصول اولیه تکنیک ها (قدرت، سرعت، تعادل، ریتم و زمان صحیح اجرای تکنیک ها) را به درستی فرا گرفته باشند.
برای این گروه، یعنی کسانیکه تکنیک های تکواندو را به درستی آموخته اند و به مرحله حساس مبارزه آن هم از نوع مسابقاتی آن رسیده اند، موارد ذیل توصیه می شود که مطمئناً در صورت رعایت این توصیه ها میزان موفقیت آنها در هر مسابقه ای تا حد زیادی افزایش خواهد یافت؛ مضافاً به اینکه یک مبارز ابتدا باید پله تسلط بر رقص پاها و جابجائی ها را بپیماید و سپس پله تسلط بر اجرای ضربات پا در حال حرکت و جابجائی را به درستی و موفقیت طی کرده و آنگاه وارد مقوله مبارزه شود:
1. یک مبارز تکواندو بایستی قوانین مسابقه را دقیقاً بداند، بسیاری از مبارزین که از نقطه نظر تکنیکی بسیار بالا بوده اند ولی از قوانین مسابقاتی (به علت عدم اطلاع کافی) متابعت نکرده اند مسابقه را باخته اند. دانستن قوانین و رعایت کامل آنه نشانگر نظم و انضباط فکری و تمرکز و شخصیت فرد مبارز می باشد.
2. قبل از هر مسابقه دقایقی را صرف تمرکز و پاک کردن ذهن خود از مطالب متفرقه و متمرکز شدن روی هدف های مسابقه ای که در پیش دارید نمائید.
3. عامل ترس، واکنش های طبیعی انسان در مقابل ناشناخته هایش است و در هر انسانی وجود دارد؛ در شرایطی که دو مبارز از یکدیگر شناخت کافی و یا قبلی ندارند کوشش خواهند کرد که همدیگر را ارزیابی نمایند، (حریف را بترسانند).
اگر شما هم ترسیده اید به هیچ وجه ترس خود را آشکار نسازید و قیافه ای آرام به خود بگیرید، بیاد داشته باشید اگر حریفتان هم ترسیده باشد سعی خواهد کرد آن را از شما پنهان سازد.
4. تمرکز خوب و اعتماد به نفس یک مبارز در نتیجه انجام تمرینات علمی و عملی منظم، شرایط خوب بدنی و فکر سالم است. اگر شما آمادگی لازم را چه از نظر روحی و چه از لحاظ جسمی برای مسابقه داشته باشید امکان کمی وجود دارد که در مسابقه پیروز نشوید.
5. هرگز در مورد درجه کمربند حریفتان فکر نکینید. درجه و رنگ کمربند فقط نشانگر کوشش هر روز در تمرینات تکواندو و مسابقات وی است؛ درجه کمربند هرگز متضمن قدرت توانایی و شهامت رزمی نبوده و نخواهد بود. در واقع برتری صرف درجه رزمی در مسابقات کاملاً بی معنی است. بنابر این شما بایستی با شامه ای بسیار قوی تمام سعی خود را در طول مسابقات بکار ببندید.
6. همیشه در وضعیت (گارد) سبک ولی مؤثر و قوی مستقر شوید. یک دست بایستی همیشه از صورت و دست دیگر از پرده دیافراگم و پایین تنه محافظت نماید. پاها باید به اندازه شانه ها از یکدیگر فاصله داشته باشند.
7. فاصله شما و حریفانتان نباید زیاد یا کم باشد بلکه باید به حدی باشد که در هر شرایطی ضربه های خود را به وی برسانید و یا از وی دور شوید.
8. قبل از شروع مسابقه حتماً نرمش های کششی و گرم کردن (warm-up) ساده را انجام دهید. بعد از هر مسابقه هم نرمش های کششی و سرد کردن (cool-down) بدن را که از اهمیت بیشتر برخوردار است حتماً انجام دهید.
9. همواره باید شگرد های اختصاصی خود را توسعه دهید و روی یک یا چند تکنیک خاص مهارت پیدا کنید به طوریکه هر وقت و در هر شرایط بتوانید از آن بهره بگیرید. اگر حتی در اجرای یک تکنیک ساده و مؤثر اعتماد به نفس پیدا کنید، خیلی بهتر از تکنیک های متعددی است که دیگران نصفه نیمه انجام می دهند و شما به حد کافی در آنها تمرین ندارید.
10. برای کسب تبحر و تخصص در هر تکنیک فقط باید با جدیت تمرین کنید تا در بلند مدت شگرد خاص کسب گردد.
11. هدف را به دقت نشانه بگیرید و دقیقاً هدف زنی کنید، ولی هرگز به نقطه ای که قرار است ضربه بزنید، خیره نشوید و یا کاری نکنید تا حریف از قصد شما آگاه شود و آمادگی لازم را برای دفاع و یا ضد حمله پیدا نماید.
12. در شروع هر مسابقه شما باید با اجرای تکنیک های فنی و یا ترفند های مختلف، برتری ذهنی و تکنیکی خود را به اثبات برسانید.
13. به هیچ وجه به غیر از راهنمایی های کوچ خود به اطرافیان توجه نکنید و تمام حواستان را متوجه حریفتان کنید.
14. همیشه ابتکار عمل را در دست بگیرید و امتیاز اول را کسب نمائید (زودتر از حریف امتیاز بگیرید).
15. اگر در گرفتن ابتکار عمل از حریف موفق نشوید روی گارد دفاعی محکم و استوار خود را حفظ کنید. همیشه آماده باشید تا از روزنه های حمله های حریف (که رفته – رفته توسعه هم خواهند یافت) بیشترین و بهترین استفاده را ببرید.
16. اگر از لحاظ امتیاز از حریف عقب افتادید، باید سعی کنید تا ابتکار عمل را دوباره بدست بگیرید. توجه داشته باشید که با این عمل چیزی را از دست نخواهید داد زیرا به هر حال از حریف عقب هستید و باید جبران کنید.
17. همیشه سعی کنید در آخرین دقایق و لحظه های مبارزه (مخصوصاً وقتی که هر دو خسته هستید) یک بار دیگر کسب امتیاز کنید. در چنین موقعیت هایی همواره مبارزی پیروز شده که موقعیت سنج خوبی باشد. ممکن است در همان لحظات آخر امتیازی را کسب کنید که جبرانش برای حریف بسیار مشکل باشد پس هرگز نا امید و تسلیم نشوید.
18. چگونگی استقرار (نشست های) حریف را چک کنید و نقاط ضعف او را بیابید. برای خود نشستی برگزینید که بتوانید از آن نشست تمام ضد حمله ها را بر علیه حریفتان تدارک ببینید.
19. هیچوقت بطور بسته و محدود مبارزه نکنید همیشه حریف را زیر نظر داشته باشید تا در مقابل حمله و یا هر حرکت وی بتوانید عکس العمل شایسته را نشان دهید.
20. هر از چند گاه نشست خود را برای گمراه کردن و فریب دادن حریف تغییر دهید (با این عمل ضمن اینکه تعادل خود را حفظ می کنید، به عضلات خود نیز استراحت می دهید) و تمرکز فکری و برنامه ریزی حریف را بر هم می زنید و دوباره به همان نشستی که از روی آن بایستی ضد حمله ها را تدارک ببینید مستقر شوید.
21. همیشه بیاد داشته باشید که بی برنامه و بیهوده حرکت نکنید زیرا هر یک از نشست ها، عضلات مختلفی را بکار می اندازند و در نتیجه عضلات بی جهت خسته خواهند شد. سعی کنید با تغییر نشست (البته نه بطور مداوم) به عضلات خود حتماً استراحت لازم را بدهید.
22. هر تکنیک را تا به آخر اجرا کنید، هیچ وقت تکنیکی را نیمه کاره اجرا یا رها نکنید. حتی اگر از نظر کلاس تکنیکی از حریفتان پایین تر هستید، تکنیک را به حداکثر قدرت و سرعت اجرا کنید. بیاد داشته باشید که داوران همواره روحیه مبارزه ای شما را در نظر خواهند گرفت و این برای حریف شما بسیار دشوار خواهد بود که با حریفی چون شما که هرگز تسلیم نمی شوید مبارزه نماید.
23. صدای «کیهاب» شما بایستی قوی و کوتاه باشد. یک کیهاب قوی و خوب نشانگر روحیه قوی مبارزه گر بوده و در مواقع خستگی شدید به تنفس مبارز هم کمک شایانی خواهد نمود.
24. اگر احساس خستگی می کنید باید صبور باشید. به خاطر داشته باشید که حریفتان هم طبیعتاً بایستی خسته باشد. باید همیشه سعی کنید انرژی خود را حفظ کنید. بدین منظور از حرکات بیهوده و غیر ضروری جداً پرهیز کنید. اول فکر کنید و سپس حمله یا ضد حمله مؤثر را انجام دهید این به شما کمک خواهد کرد از حریفتان بیشتر دوام بیاورید. ذخیره و حفظ انرژی برای یک مبارز بسیار مهم است خصوصاً در یک دوره مسابقاتی که بایستی در چند مرحله 3 راندی برگزار شود. بنابراین باید به اهمیت حفظ انرژی برای یک مبارزه دقیقاً پی برده باشید.
25. حتی المقدور از تکرار مداوم یک تکنیک پرهیز کنید . شگرد خود را با تکنیک های دیگر ادغام کنید و سپس در فرصت مناسب آن را بکار ببرید. باید به خاطر داشته باشید که امکان موفقیت یک تکنیک آن هم بصورت تکراری نه تنها بسیار ضعیف بلکه در اکثر موارد کاملاً بی اثر است زیرا دیر یا زود حریف نسبت به تکنیک شما شناخت و آگاهی پیدا خواهد نمود ولی اگر تکنیک ها متفاوت و مختلف باشند. اولاً باعث شگفتی حریف شده و ثانیاً در روحیه اش تأثیر مستقیم می گذارد.
26. همیشه گوش به فرمان داور مسابقه و کوچ خود باشید؛ اگر زمان «گالیو» داور را در حین اجرای تکنیک شنیدید بهتر است تا تکنیک را تا آخر اجرا نکنید. با این کار ضمن جلوگیری از اخطار بی مورد، شهامت، انعطاف، مردانگی و اطاعت از قوانین خود را به همگان نشان می دهید و این لازمه کار هر تکواندو کار با شخصیت و با کلاس است.
27. در مواقع حمله حریف سعی نکنید با عقب نشینی های پی در پی از مسابقه و مبارزه طفره بروید. بهتر است با تغییر جهت مناسب موقعیت را محاسبه کنید و به ضد حمله بپردازید و بهترین نتیجه را برای خود کسب کنید.
28. ضمن اینکه کلیه حرکات حریف را به دقت زیر نظر دارید تکنیک هایی را که قبلاً (از نظر پیوستگی) یاد گرفته اید در ذهنتان مرور کنید و با شناسایی و نقاط ضعف حریف حداکثر استفاده را بکنید.
29. در پایان ، چه مسابقه را برده باشید و چه باخته باشید بایستی به حریفتان و کوچ وی تبریک بگویید. از داوران و رئیس محوطه مسابقه (منشی) تشکر کنید و از محوطه مسابقه خارج شوید. همیشه باید احترام مسئولین برگزاری مسابقات را داشته باشید که اعتراض به رای صادره داوران و یا نتیجه اعلام شده از وظایف شما نیست و شما به هیچ وجه حق اعتراض لفظی به هیچ یک از مسئولین، داوران و ... را ندارید. با این رفتار شایسته و قابل احترام خود به همگان ثابت می کنید که شما دارای ظرفیت و شخصیت هستید و برد و باخت های ظاهری و زود گذر در روحیه شما تأثیری نمی گذارد. همیشه بر این باور باشید که وجود مسابقات فرصتی است برای کسب تجارب بیشتر برای حضوری قدرتمند تر در مسابقات آسیایی، جهانی، المپیک و کسب سکوی افتخار برای سربلندی کشور و ملت عزیزمان.

رژیم غذایی ورزشکاران:
از آنجائیکه هنگام ورزش ماهیچه های بدن تحریک شده و باعث سوخت و ساز بدن یعنی متابولیسم می شود و همچنین سبب مصرف چربی قند و دیگر مواد ذخیره ای بدن می گردد، بنابر این برای جبران آن باید از پروتئین ها مانند گوشت پخته، تخم مرغ آب پز و شیر گرم استفاده گردد.
از نکات دیگر که باید در این زمینه رعایت شود این است که تعداد وعده های غذا زیاد و حجم آن کم باشد. به طوریکه مواد غذایی به تدریج مصرف شود و دستگاه گوارش فرصت کافی برای هضم و جذب آن مقدار داده شود و چون سرعت سوخت و جذب مواد قندی مانند خرما، توت خشک، انجیر خشک، عسل، آب نبات و غیره بیشتر استفاده گردد؛ زیرا خوردن این مواد در بدن گرما تولید می کند.
از دیگر نکاتی که ورزشکاران ملزم به رعایت آن هستند این است که از نوشیدن سرد به خصوص پس از مسابقه یا در حین مسابقه که در هوای سرد انجام می شود خودداری نمایند، زیرا چنین نوشابه هایی غالبا درد شدید شکم ایجاد می کند. لکن 2 الی 3 ساعت بعد از ورزش کردن، نوشیدن یک فنجان چای گرم مناسب است. غذای ورزشکاران در روز های تمرین و مسابقه باید متنوع و کاملاً متفاوت باشد و هر قدر به روز مسابقه بیشتر نزدیک می شوند از میزان مصرف مواد چربی بکاهند و بر مواد قندی بیفزایند. زیرا در روزهای تمرین فرصت کافی است که ورزشکار از مواد چربی که دیر سوز است استفاده کند، ولی در هنگام مسابقه به لحاظ سریع الجذب بودن مواد قندی که قند خون را به سرعت بالا می برد لازم است که از این مواد استفاده کنند.

خوردن و نوشیدن:

1. حتی الامکان از خوردن غذا هایی که فاقد کالری هستند همانند کیک و شیرینی و نوشابه های گازدار که فاقد هرگونه ویتامین یا مواد معدنی هستند خود داری شود.
2. از خوردن غذاهای چرب خودداری شود. زیرا مدت زمانی که لازم است که غذا جذب بدن شود طولانی تر می شود.
3. روزانه دو نوبت میوه تازه استفاده شود. هم از مرکبات و هم از گوجه فرنگی.
4. سبزیجات تازه، همراه سالاد و چغندر فراموش نشود.
5. حداقل 3 لیوان شیر در روز نوشیده شود.
6. از مصرف بیش از حد چای و قهوه خود داری شود.
7. ورزشکاران نباید بلافاصله پس از مصرف غذا بخوابند، زیرا این کار خواب را مختل می سازد.

نوع غذا قبل از مسابقه:

1. در زمان نزدیک به مسابقه باید سعی شود که معده کمترین حجم را داشته باشد، بطوریکه پرده دیافراگم بتواند نسبت به ورود هوای بیشتر به ششها کمک کند.
2. خوردن غذا های که بیش از حد تند و شور باشد جایز نیست.
3. مصرف غذا هایی مانند پیاز، حبوبات، کلم و ... پیش از شروع مسابقه که در بدن تولید گاز می کند جایز نیست.
4. از مصرف غذاهای چرب و مواد غذایی با پروتئین زیاد خودداری کرده، زیرا مواد غذایی با پروتئین زیاد در بدن حالت اسیدی ایجاد می کند و در نتیجه یک حالت نا مطلوب داخلی بوجود می آید.
5. 24 ساعت قبل از مسابقه از خوردن نوشابه گازدار پرهیز شود.

راهنمایی های تغذیه ای برای روز مسابقه:

1. دو الی سه ساعت قبل از مسابقه غذایی سبک بخورید.
2. طی مسابقه، از خوردن نوشابه های گازدار و شکر اجتناب کنید. فقط به میزان کافی آب طبیعی بنوشید تا بین مسابقات دهانتان خشک نشود.
3. یک ساعت بعد از آخرین مسابقه و حداقل دو ساعت قبل از مسابقه بعدی غذا بخورید. اگر فرصت کم بود به عنوان مکمل نان یا میوه بخورید.

بهداشت ورزشی:
هدف از بهداشت ورزشی پیشرفت، پرورش و تأمین سلامت ورزشکاران می باشد و آن سلامتی جسمی، فکری، اجتماعی و روانی است.

1. وقتی به فعالیت ورزشی می پردازیم عمل تعریق برای تنظیم درجه حرارت بدن فعال می شود. پس از اتمام ورزش و فعالیت بخشی از مواد زائد عروق بدن بر روی پوست باقی می ماند که باید از سطح پوست بدن پاک شود. بنابر این ورزشکاران باید سعی کنند بعد از فعالیت های بدنی و ورزشی برای حفظ و رعایت بهداشت پوست بدن خود را استحمام نمایند و با آب و صابون بدن خود را بشویند و خشک کنند.
2. بعد از فعالیت های ورزشی سعی شود لباسهای ورزشی را بشوییم و در زیر نور آفتاب خشک کنیم. در صورتیکه به این امر توجه نشود محیط مناسبی برای رشد قارچ خواهد بود و بعد از استفاده مجدد لباسها به بیماری پوستی و قارچی مبتلا می شویم. اگر جورابهای شما (ورزشکاران) پس از مدتی استفاده به این نوع قارچ ها آلوده شود قارچ ها به سرعت به پا و انگشتان پا منتقل می گردد، سعی کنید در هنگام ورزش از جوراب های نایلونی استفاده نگردد. استفاده از جورابهای نخی بسیار مناسب است.
3. کسانیکه ورزش می کنند باید بدانند که در بدن آنها منبع و مراکز چرکی وجود نداشته باشد زیرا در زمان فعالیت و ورزش کردن سرعت گردش خون افزایش یافته و در اثر موجود بودن منبع چرکی مانند لوزه و دندان این چرک از طریق خون به قلب منتقل شده و باعث صدمات ارگانیک می شود و در دراز مدت رماتیسم قلبی ایجاد می کند.
4. استفاده از لباسهای مناسب ورزشی از قبیل پیراهن – شورت – گرمکن – شلوار – زانوبند در بعضی مواقع ضروری است و باعث راحتی ورزش کننده در هنگام ورزش می شود. استفاده از لباس های پلاستیکی و شمعی و یا مشابه هنگام دویدن و یا ورزش های سنگین مناسب نیست زیرا پوشیدن اینگونه لباسها از تبخیر سطح پوست و در نتیجه خنک شدن جلوگیری و باعث خستگی زودرس ورزشکار می شود.
5. محل ورزش و تمرینات باید مطابق اصول بهداشتی چه از نظر نور، سرمایشی و گرمایشی باید رعایت لازم بشود، فضای مناسب از لحاظ تنفس و حضور اکسیژن رعایت شود.

تذکر:

1. هرگز با لباسهای معمولی و روزانه خود به ورزش نپردازید.
2. پس از ورزش در جریان هوای سرد قرار نگیرید، از نوشیدن آب آشامیدنی بسیار سرد و یخ بپرهیزید.
3. سعی کنید ورزش و تمرینات را با توجه به فصل انجام دهید.

نقش تغذیه در تکواندو:
در ورزش هاي رزمي مثل تکواندو، فرد با توجه به متابوليسم و تركيب بدن و مقدار انرژي مورد نياز خود، بايد تغذيه مناسبي داشته باشد. يكي از شاخص هاي متابوليسم بدن،bmr يا متابوليسم پايه است كه برابر با مقدار انرژي است كه بدن در حال استراحت مي سوزاند. با سوختن چربي هاي اضافي بدن، مي توان عضلات بدن را افزايش داد. بدون پرورش عضلات، انرژي دريافتي اضافي در بدن تبديل به چربي مي شود. هنگامي كه مي خواهيد وزن اضافي خود را كاهش دهيد ، بايد مطمئن شويد كه چربي هاي بدنتان كم مي شوند نه ماهيچه ها.
يك تکواندوكار بايد وزن سالم خود را حفظ كند و آن را تغييير ندهد، ولي تركيب بدن خود را بايد تغيير دهد ، يعني مقدار چربي بدن را نسبت به عضلات كاهش دهد. افزايش عضلات باعث افزايش قدرت، سرعت و مهارت فرد در انجام حركات ورزشي مي شود. در حاليکه كاهش عضلات بدن باعث كاهش قدرت، سرعت و مهارت در انجام حركات ورزشي مي شود.
در مردان 10 تا 15 درصد وزن بدن و در زنان 25- 20 درصد وزن بدن را چربي تشكيل مي دهد. شما بايد بدانيد در طي روز چه مقدار انرژي نياز داريد تا به طور مطلوب ورزش كنيد و وزن ايده آل خود را حفظ كنيد. به خاطر داشته باشيد كه اگر كمتر از مقدار مورد نياز خود، غذا مصرف كنيد، هم سلامتي تان به خطر مي افتد و هم اينكه بطور مؤثر نمي توانيد ورزش كنيد. اگر بيشتر از 5/0 كيلوگرم در هفته كاهش وزن داشته باشيد، نشان مي دهد در معرض كمبود انرژي و مواد مغذي هستيد.
با توجه به نوع ورزش ( استقامتي يا قدرتي ) و وضعيت بدني فرد، بايد مقدار چربي، پروتئين و كربوهيدارت مورد نياز تعيين شوند.
ورزش تکواندو، هم استقامتي و هم قدرتي است، بنابراين 25 درصد انرژي مورد نياز در طي يك روز از پروتئين،55 درصد انرژي مورد نياز از كربوهيدرات و 20 درصد انرژي مورد نياز از چربي بايد تا مين شود.


مواد مغذي مورد نياز بدن:
1- كربوهيدرات ها :
كربوهيدرات هاي ساده مثل نان سفيد، شيريني جات، آب نبات ، چيپس ، قند و شكر بايد به مقدار خيلي كم مصرف شوند و بيشتر از كربوهيدرات هاي پيچيده ( نان سبوس دار ، ماكاروني، سيب زميني ، سبزيجات، برنج و جو ) استفاده شود. زيرا كربوهيدرات هاي ساده خيلي سريع هضم مي شوند و انرژي فوري ايجاد مي كنند و انرژي حاصل از آنها براي مدت طولاني حفظ نمي شود. همچنين سريع به چربي تبديل مي شوند. بنابراين بايد در مصرف آنها دقت كنيد و بطور متعادل مصرف كنيد.
2- چربي ها :
بدن براي حفظ سلامتي خود نياز به چربي دارد و اگر مقدار چربي بدن كمتر از 10 درصد شود خطرناك است. چربي ها براي خون، سيستم عصبي، توليد هورمون ها، چرب كردن مفاصل ( نرمي مفاصل) و حفظ اندام هاي داخلي بدن از ضربات، لازم و ضروري هستند. نوع چربي كه مصرف مي كنيد، در سلامتي شما مؤثر است.
بيشتر از چربي هاي غيراشباع مثل روغن زيتون ، ساير روغن هاي گياهي و چربي هاي حاوي اسيدهاي چرب اُمگا – 3 كه در انواع ماهي ، آجيل ، كره بادام زميني و روغن گلزا ( كانولا) وجود دارد، استفاده كنيد و مصرف چربي هاي اشباع مثل روغن نباتي جامد، كره و چربي گوشت را كاهش دهيد.
3- پروتئين ها :
دريافت بيش از حد پروتئين بي فايده است. يك فرد تکواندوكار نيازي به مقادير خيلي زياد پروتئين ندارد، زيرا پروتئين براي ساخت، ترميم و رشد عضلات استفاده مي شود و به عنوان منبع انرژي مورد استفاده قرار نمي گيرد.
4- آب :
به ياد داشته باشيد كه 70 درصد وزن بدن ما را آب تشكيل مي دهد و عضلات براي كار خود به آب نياز دارند. بنابراين هميشه به مقدار كافي آب بنوشيد وهيچ وقت صبرنكنيد تا بعد ازاحساس تشنگي آب بنوشيد( يعني قبل از تشنه شدن آب بنوشيد) .