مباحث مربوط به ورزشهاي رزمي

مباحث مربوط به ورزشهاي رزمي آیکیدو به معنای وحدت و آشتی و تجسم قدرت. مو سس این ورزش رزمی ( یا هنر رزمی ) موریهه اوشیبا نام دارد وی در سال 1883 در خانواده‌ای که به جهت داشتن مردان جنگی و استاد در کار با سلاحهایجنگ معروف شده بود پا به عرصه جهان هستی گذاشت پدرش یوروکو استاد شمشیر زنی و نیزه بود که موریهه توانست زیر نظر پدرش تکنیکهای مختلف جوجوتسو - آیکی جوتسو - شمشیر زنی و کار با باتوم رابیاموزد تأثیر گذارترین مربی او سوکاکوتاکوا بود که شخصیتی محکم و با ثبات داشت او مجموعه‌ای از فنون و تکنیک را تحت عنوان رشته دایتو ریو را به او آموزش داد. اوشیبا تأثیرات مبارزه را در حین کار با تاکوا کشف کرد ولی این برای او کافی نبود چرا که او میخواست به جایگاه واقعی بشر دست پیدا کند و البته توانست این جایگاه را به لطف وجود شخصیت دیگری به نام اونیسابورو دگوچی استاد بزرگ تمرینهای سبک جدید شینتو ایست یعنی اوموتو کیو بدست آورد در کنار دگوچی وی توانست تمرینات جدید ( به کار گیری زمزمه و اصوات دعاگونه به صورت ذکر ) به نام کوتو داما را دنبال کند وقتی در سال 1924 دگوچی ژاپن را به قصد مونوگولی ترک کرد و اوشیبا به عنوان محافظ همراه وی بود اوشیبا هرآنچه که از مبارزه میدانست برای مقابله با دسته‌های راهزنان به کار می‌گرفت این تجربه بسیار عالی بود و برای اولین بار استاد بزرگ آینده مسیر ویژه خود را پیدا کرد پیش بینی در دل خطر وقتی همه تهدید شده و هراسیده‌اند او به جلوتر از خودش می‌نگرد و می‌اندیشد کدام مسیرها را باید انتخاب کرد و از کدام باید چشم پوشید در بازگشت به ژاپن اعتقاداتش به یقین رسیده بود و به جایگاه بشر در عالم هستی دست یافته بود و آن را با تمام وجود درک می‌کرد. برای ایجاد هماهنگی بین تمرینات و اعتقادات فیلسوفانه اش او هنری جدید آفرید آیکیدو به معنای:
وحدت و عشق صلح و آشتی و تجسم قدرت هر بخش از آیکیدو دارای معنایی به شرح ذیل است:
آی : هماهنگی - وحدت - همراهی - همراه شدن
کی : روح - توان - نیروی روحی - قدرت درونی
دو : روش - ساختار - راه
ریشه‌های آیکیدو نوین در آیکی جوجوتسو ژاپن قرار گرفته است. در این عهد بوجوتسو با روشهای کلاسیک تمرینات رزمی نقش برجسته‌ای در پدیدار گشتن طبقه جنگاوران در مهارتهای دفاع با دست خالی در کنار شیوه استفاده از سلاح آموزش داده می‌شد آیکی جوجوتسو تنها یکی از چند نوع شیوه‌ها و سبک‌های مبارزه بود. در تمام آنها نظرات سخت انضباطی اعمال می‌شد و اعضا موظف به حفظ کامل اسرار بودند که به تمرین این روشها و فنون به دیده احترام بنگرند.گفته‌اند که آیکی جوجوتسو توسط جنگاوری فاضل به نام شاهزاده تی جون فرزند امپراتور سیوا ابداع شده است. روش تی جون بر اساس ضربات شمشیری دست خالی که نقاط مختلف باز زره حریف را مورد هدف قرار می‌داد استوار بود. یکی از فرزندان تی جون به نام تسوته موته محدوده فنون را گسترش داد و تاکید را بر ما آی ( تشخیصفاصله بین خود و حریف) گذاشت. این توانایی برای تمام جنگاوران لازم بود زیرا که آنان بایستی خود را آماده رویارویی با سلاحهایی با طولهای مختلف می‌کردند.یوشی میتسو سردار برجسته از هنرهای رزمی آگاهی بسیاری داشت. وی فردی بود که آگاهیهای بسیاری در زمینه اطلاعات پزشکی داشت. او این اطلاعات را بر اثر علاقه به کالبدشناسی انسان کسب کرده بود. گفته می‌شود که وی این اطلاعات را از راه تشریح اجساد جنگاوران مرده به دست می‌آورده. وی با بکار بردن فنون رایج به شیوه‌های ماهرانه که وی را قادر می‌ساخت کنترل بیشتری روی حریفانش بدست آورد موجب توسعه و پیشرفت آی جوجوتسو گردید. وی دریافت که دست و مچ‌های جنگاوران چون محکم و پوشیده شده نیستند معمولاً آسیب‌پذیر هستند و بنابراین فنونی ابداع کرد که آنها را برای آسیب زدن به این نقاط به کار برد. وی این ساختار را " دایتو ریو آیکی جوجوتسو" نامید که بعد از مرگش دایتو نامیده شد.یوشی کیو پسر یوشی میتسو که خود نیز جنگاوری کارآزموده بود با اضافه کردن شیوه‌ای که جنگاوران بدون سلاح می‌توانستند از آن در مقابل شمشیرهای کوتاه و بلند استفاده کنند. تعداد فنون این روش را افزایش داد. یوشی کیو همچنین شاگردانش را وادار به تمرین در مقابل شمشیرهای کوتاه و بلند که یک نوع نیزه شکافنده بود می‌کرد. وی به خاطر تغییر محل اقامتش فامیلی خود را تغییر داد در اواخر قرن نوزدهم که ژاپن در آستانه بیرون آمدن از انزوا قرار داشت. سوگاکوتاکه دا سی و یکمین فرد از نسل تاکه دا تصمیم گرفت که شیوه خانواده را دوباره احیا کند. پس از مدتی این شیوه را جا انداخت و مدرسه‌ای در هوکایدو واقع در استان آباشیری افتتاح کرد. دیری نپایید که کارش گرفت و افراد ارتش در آنجا به یادگیری پرداختند. توکی مونه تاکه دا پسر وی کار را ادامه داد و مدرسه را " دایتون کان " نامید. نامی که تاکنون حفظ شده است در این مدرسه بود که فردی به نام " موریهه اوشیبا" تحصیل کرد. او که خود استاد مسلم هنرهای رزمی بود تحت تأثیر " سوگا کوتاکه دا " با معرفی بهترین هنرهای رزمی دیگر و ارایه برخی از عقاید خود به پیشرفت برنامه آموزشی مدرسه کمک کرد. وی خیلی زود یکی از برجسته‌ترین شاگردان " سوگا کوتاکه دا " گردید.یوشیبا در زمان قدرت واکایاما در ژاپن متولد شد. وی مرید هنرهای رزمی بود. او تمام پول خود را در راه یادگیری زیر نظر بهترین استادها در جهان صرف کرد. او اشتهای سیری ناپذیری جهت یادگیری هرچه بیشتر روشها داشته است. وی در جنگ جهانی دوم در ارتش ژاپن در جنگ با روسها دلاوریها و مهارت خود را به نمایش گذاشت تا جای که به او لقب خدای سربازان را دادند. وی پس از جنگ به شغلهای بسیاری پرداخت ولی به خاطر بهبود مهارت رزمی خود در رنج بود زیرا که آرزو داشت که شکست ناپذیر گردد. در این دوران بود که با راهبان بودایی برخورد و به فلسفه آنها گوش فرا داد و بر اثر آن به تردید افتاد که هنرهای رزمی نباید فقط مختص حمله به شخص دیگر یا به زمین زدن انسان‌ها باشند. وی تصمیم گرفت که این فلسفه را دنبال کند. لذا شخصا وارد معبد گردید و هر روز ساعات زیادی را به خلوت و تنهایی می‌گذراند و مفهوم حقیقی هنرهای رزمی پی برد. وی دریافت که هنرهای رزمی نباید مختصرا وابسته به قدرت باشند بلکه بایستی راهی برای پیشرفت روح و جسم و رسیدن به صورت آنها باشند.آیکی جوجوتسو آنگونه که تمرین می‌گردید این فلسفه را مطرح نمی‌کرد.بنابراین وی تصمیم گرفت تا هنر جدیدی را ابداع کند که سرشار از اصل هماهنگی روحی و جسمی مورد نظرش باشد. وی این هنر را آی کی نامید و همانند دیگر هنرهای رزمی پسوند جوتسو به معنای هنر جنگیدن را از آن حذف کرد و واژه دو را به معنای راه را که نشان دهنده ملایمتر شدن است به جای آن برگزید.

ورزشهای رزمی شامل یه سری حرکات است که با روح و جسم سر و کار دارد که شامل دو قسمت نرم و سخت است.
ورزشهای سخت عبارتند از: ورزش‎ هایی که با جسم بیشتر سر و کار دارند مانند: ووشو، نین جوتسو، تکواندو، کاراته و...
ورزش‎ های نرم: که با نیروی ذهن(ذن) بیشتر کار می کنند مانند: یوگا، چی کونگ(تای چی) ، ...
هنر هایی که هم با ذهن و هم با جسم کار می کنند: سمبکالاه

ذن: این ورزش‎ ها همه با ذن نسبت دارند، چه ورزش ‎های نرم و چه ورزش ‎های سخت تا کنون صدها کتاب در مورد ذن نوشته شده است ولی تعداد اندک شماری از آنها به اهمیت ذن در هنرهای رزمی اشاره کردند. این در حالی است که هنرهای رزمی در ظریف ‎ ترین شکل خود بیش از رقابت جسمی بین دو حریف، یعنی وسیله‎ای برای تحمیل قدرت اراده فرد بر حریف یا وارد آوردن ضربه فیزیکی بر او است.در واقع ذن برای استاد و اقعی کاراته ،کونگ فو ، آیکیدو ، تای چی و دیگر هنرهای ر زمی راهی برای دستیابی به آرامش روحی و روانی و استراحت مغزی و فکری و عمیق‎ ترین نوع اعتماد به نفس است. عمیق ترین و اساسی ترین هدف هنر های رزمی این است که به مثابه ابزاری برای تعالی روحی و رشد عقلانی شخص به کار رود. نقش ذن در هنرهای رزمی تعریف ساده آن را غیر ممکن میسازد زیرا ذن فاقد هرگونه نظریه است از این رو ذن دانشی است درونی و از درون شخص سرچشمه می گیرد و برای آن هیچ توضیح خاصی داده نشده است. ذن در هنرهای رزمی بر قدرت فکر و ارتقا سطح هوش فرد تاکید ندارد بلکه تاکید آن بر عمل شهودی است و هدف نهایی ذن آزاد سازی فرد از خشم پندارهای باطل و هیجان‎های عاطفی است.

ورزشهای رزمی (سخت): به یک سری حرکات و نشستهای خاصی که در هر ورزش وجود دارد که باعث آمادگی بدن و تقویت نیروی درون که در ورزش‎ های گوناگون به نیروی درون کی و چی و هی می گویند.

این نیرو از نقطه‎ای به نام تان تین سر چشمه می گیرد و در تمام بدن پخش می شود.

هنر رزمی ووشو از ورزش رزمی و باستانی چینی است که در آن انواع مختلف حرکات جهت سلامتی جسم و روح و دفاع از خود در نظر گرفته شده است. در چین باستان از هنرهای رزمی برای دفاع از سرزمین یا خود یا خانواده از دشمنان، راهزنان و غیره استفاده می‌‌شد. امروزه ووشو بصورت استاندارد جهانی به مردم جهان ارائه شده است و فقط منحصر به کشور چین نیست و مردم کشورهای مختلف برای بهره گیری از خواص طبی وشرکت در رقابتهای قهرمانی این رشته ورزشی را تمرین می‌‌کنند.
هنر رزمی ووشو بطور کلی در دو زمینه ارائه می‌‌شود:

1. زمینه تالو (اجرای فرمهای سنتی چینی بصورت زیبا به همراه حرکات آکروباتیک)

2. زمینه سانشو (مبارزه آزاد بر روی سکو با استفاده از دستان و پاها و زیرگیری)

زمینه تالو دارای چهار سبک معروف جهانی است که معمولاً در مسابقات بین المللی دارای رده‌های قهرمانی است.

سیستم حرکات سخت ونرم
حرکات ووشو در دو سیستم حرکتی سخت( با استفاده از قدرت عضلانی و مفاصل) و حرکات نرم ( با استفاده از نیروی تنفسی و تمرکز قوای ذهنی) به اجرا در می آید.
1) سیستم سخت یا خارجی :در این سیستم بیشتر به حرکات و تمرینات عضلانی و قدرتی تکیه شده و آمادگی فیزیکی از اهمیت بالایی برخوردار است. این سیستم را اصطلاحا وی چی یا (wie chia) می نامند. حرکات این سیستم که بصورت دست خالی یا سلاح اجرا می شوند آمیزه ای هستند از تکنیکهایی مثل ، مشت زدن،لگد زدن،پرتاب کردن، غلبه کردن، تسلیم شدن و حرکات یورشی بر اساس قدرت فیزیکی و جسمانی که عمدتا با انقباض عضلات اعمال قدرت انفجاری و بعضا فریادهای بلند همراه است. از سبکهای معروف این سیستم می توان به : چانگ چوان و نان چوان اشاره کرد.
2) سیستم نرم یا داخلی : در این سیستم که بر پایه نیروی درونی ذخیره و کاربرد آن استوار است قدرت عضلانی نقش و تاثیر چندانی ندارد. انقباض عضلات در کمترین میزان خود اتفاق می افتد.
از اعمال نیروهای ماهیچه ای ، افت و خیزهای تند و خشن و نیز نعره و فریاد خبری نیست. در این سیستم تمرکز تنفسی بدن به فاصله 5 سانتیمتری زیر ناف در نقطه ای بنام تان تین (ton tin ) که مراکز انرژی حیاتی یا ( چی ) می باشد معطوف می شود. این سیستم را اصطلاحا نی چیا ( nei chia) می نامند و از معروفترین سبکهای آن می توان به هسینگ آی، پاکوآژان و تای چی چوان اشاره کرد.


تمرینات فرم و مبارزه آزاد ( سان شو )
از دیدگاه حرکتی می توان تمرینات ووشوی چینی را به چند دسته تقسیم کرد:

تمرینهای فرم : فرمهای ووشو که با سلاح یا دست خالی و یا بصورت مبارزه گروهی تمرین می شوند آمیزه ای هستند از مشت زدن ،لگد زدن ،پرتاب کردن، غلبه کردن، تسلیم شدن و حرکات یورشی که در مجموعه ای از تمرینات منظم و منطبق بر قوانینی خاص که الگوهای مختلفی مرکب از دفاع و حمله ، پیشروی و عقب نشینی ، استقرارهای ایستا و پویا ، تندی و کندی خشونت و لطافت ، نرمی و سختی و غیره تبعیت می کند.

تمرینات دست خالی ووشو: تمامی هنرهای رزمی دست خالی اعم از چانگچوان ، تای چی چوان ، نان چوان ، باجی چوان، زیانگ زی چوان و..... همگی به این طبقه تعلق دارند .

تمرینهای با سلاح ووشو : شامل سلاح های کوتاه مثل شمشیر پهن و باریک ،سلاحهای بلند مثل نیزه و چوب ، سلاحهای دوتایی مثل جفت شمشیر پهن ، سلاحهای انعطاف پذیر مثل شلاق 9 تکه ،چوب 3تکه و...



مبارزه گروهی شامل : مبارزه مسلحانه با یک یا چند سلاح بر علیه حریفی با سلاح دیگر، مبارزه با دست خالی بر علیه حریفی که از سلاح استفاده می کند.

تمرینهای مبارزه آزاد ( سان شو) : حرکات این طبقه عبارتست از هر گونه مبارزه آزاد مابین دو مبارز که با استفاده از هوش و ذکاوت و تکنیک ، تحت شرایطی خاص و مطابق قوانین انجام می گیرد.


تاثيرات تاي چي بر روي سيستم عصبي مرکزي
عملکرد عمده سيستم اعصاب مرکزي , تنظيم فعاليتهاي سيستمهاي بدن, به طوريکه بدن قادر به ايجاد تعادل بين محيط داخلي و خارجي باشد ,است . اجرا نشدن و از کار افتادن اين عملکرد سيستم اعصاب مرکزي منجر به بيماري مي شود . بنابراين لازم به ذکر است که سيستم اعصاب مرکزي و تاي چي عملکردهايي کار آمد هستند . تاي چي , تحت هوشياري , تمرکز بر روي «دان تين » . بيرون کردن افکار آشفته و سست کردن پوسته دماغي به صورتيکه هيجان بيش از حد به عنوان ناهنجاري تلقي شود , تمرين مي شود .

تاثیرات مثبت تای چی بر روی اعضاء داخلی
تمرين تنفس , تاي چي , به صورت آرام , آزاد ( رها ) , آهسته , يک نواخت , طولاني وعميق انجام مي شود , که اين تنفس باعث ذخيره و تنظيم انرژي مي شود و همچنين باعث بالا بردن تمرکز در افراد مي باشد .
هماهنگي و تعادل اعضاي دروني دو ويژگي مهم در حرکات تاي چي مي باشند . اعضاي بدن انسان با هم و مستقل از هم در يک زنجيره متصل به هم کار مي کنند . به طوريکه اگر يکي از حلقه ها از حرکت بايستند , حلقه هاي بيشماري ايجاد شده تا حرکت ادامه پيدا کند .
با وجود «دان تين » که به عنوان محوري تلقي مي شود, که پيرامون آنرا انرژي فرا گرفته است و تاي چي با تنفس يکنواخت وعميق و هماهنگ و با باز وبسته شدن قفسه سينه و بطن که بهترين دسترسي به اعضاي داخلي مي باشند , شکل گرفته است . ثابت شده است که تمرين تنفس در تاي چي مي تواند سرعت حرکت ديافراگم را سه تا چهار برابر زياد کند . بنابراين تمام اعضاي داخلي مي تواند از پبغام آرام و يکنواخت بهرمند شوند . انعطاف پذيري اعضاء و تعادل بين آنها و پيشرفت در تنفس , متابوليسم , هضم کردن و سيستم چرخه اي بدن سيتم ايمني بدن را در مقابل بيماريها بالا مي برد .

اثرات متبت تاي چي چو آن بر روي ماهيچه ها و استخوانها
حرکات دوراني , تاي چي, ماهيچه ها ( عضلات ) و استخوانها را تحريک مي نمايد . حرکات تاي چي مستلزم , ترکيب نرمي وسختي در ارتباط با تئوري «يين ويانک » و قوانين زيست _ حرکتي است . حرکات دوراني , بدن را در وضعيت کششي بخصوصي در نواحي دان تين مياني وکمر قرار ميدهد . حالت انعطاف پذيري در همگام تمرين در تمامي نقاط بدن ديده ميشود . در اين هنگام , جريان خون در تمام بندها و بافتها اطراف ماهيچه ها تسريع مي يابد . با تصفيه سازي کانالهاي درون بدن و تقويت ماهيچه ها و استخوانها, از ناراحتي هاي استخوان وپوکي استخوان جلوگيري مي شود . به علاوه تاي چي , در جلوگيري و درمان از کار افتادگي ماهيچه هاي پشتي, آرتروز شانه, رشد بيش از حد استخوانها و ناراحتي‌هاي مهره گردن که معمولا در افراد مسن تر رخ مي دهد, موثر مي باشد .

اثرات مثبت تاي چي چو آن بر روي سيستم گردش خون
سيستم گردش خون, تمام انرژي لازم را براي فعاليتهاي انسان و سوخت و ساز بدن تهيه مي کند . تغذيه و حفاظت سيستم گردش خون مي تواند, ضعف پيري را به تاخير بياندازد و سبب کسب قدرت شود.
همانطوري که در بالا اشاره شد, حرکات دوراني (مارپيچي) در تاي چي به اعضاي داخلي پيغام ميدهد . و همچنين در عملکرد سرخرگها, سياهرگها و مويرگها تاثيرات مثبتي دارد . با تمرينات تاي چي, خاصيت ارتجاعي رگها ارتقاء داده مي شود, غلظت خون کم مي شود, سرعت جريان خون بالا مي رود و در پايان باعث بالا رفتن قدرت بدني مي شود . هر چه خون بيشتري به شخص برسد, عمل سوخت و ساز قلب بالا مي رود . توان روحي بالا, انرژي و تمرکز باعث بالا رفتن طول عمر مي شود .

تاثيرات مثبت تاي چي چو آن بر روي وضعيت (تمايلات ) افراد
تمايلات خوب و خودپروري نشانه روح سالم است . علاوه بر تاثيرات تاي چي بر روي حرکات و تکنيکها, تاي چي به افراد کمک مي کند تا بر خشم خويش غلبه نمايدو باعث پيشرفت سريع در اين رابطه بر روي افراد مي باشد .
در تاي چي, براي بدست آوردن تمرکز و آرامش و حرکت وسکون, نياز به روح آرام داريم . تاي چي در محيط داخلي براي بکار گيري اصول خارجي در ذهن افراد توازن ايجاد مي کند.
« آرامش با افکار راحت (آرام ) همراه است. »بيقراري و ناآرامي با ذهن مشوش همراه است . آرامش مي تواند, بيقراري را بپوشاند.
اين عقيده مردم چين باستان, در مورد توسعه و رشد طبيعي ذاتيشان بود. تاي چي, مردم را در برابر وسوسه هاي خارجي مقاوم مي نمايد . عموما تصديق شده است افرادي که به تاي چي مي پردازند از افسردگي نجات پيدا مي نمايند و از اخلاق خوب وشايسته اي بر خودار مي شوند .

چگونگي آموختن و پرداختن به تاي چي چو آن
در ابتدا از روند كند اموختن حركات تاي چي چو آن نبايد هراسي به دل راه داد . در حرکات تاي چي, قسمتهاي مختلف بدن به طور همزمان با يکديگر حرکت مي نمايند . در هنگام تمرين بايد تمام ذهنتان متمرکز به تمرين خويش باشد و به ساير مسائلي که در حوالي خويش احساس ميکنيم توجه اي ننماييم .در تاي چي پر و خالي بودن گامها را کاملا احساس مي نماييم . به عبارت ديگر پايي که تمام وزن بدن را تحمل مي نمايد پر وپايي که هيچ وزني بر روي آن قرار ندارد خالي مي باشد . برخي از افراد به خاطر سختي تمرينات, زمان کمي را به انجام آن اختصاص مي دهند . در حقيقت براي آموختن تاي چي, ميبايست صبر و استقامت بدن را بالا برد و پشتکار زيادي به خرج داد و با عزمي راسخ کليه حرکات تاي چي را, موبه مو فرا گرفت