محيط زمين در حال رشد است

محيط زمين در حال رشد است

http://www.hupaa.com/Data/Pic/P00059.jpg نوشته : نيلوفر اميني

اين كه زمين درقطب هايش به آرامي هموار مي گردد(پخ مي شود)يك مساله شناخته شده است و ليكن يك مطالعه در آمريكا نشان ميدهد كه زمين حتي كمتر از سال1998 كروي است. كريستوفر ككس از رتيئون و بنجامين چائو از ناسا ، با تجزيه و تحليل هاي داده هاي ليزري ماهواره اي اخير، از اينكه يك جابجايي عظيم در انتقال جرم از قطبين به سمت استوا مشاهده كردندشگفت زده شدند.

پژوهشگران فكر مي كنند كه تكاني كه در ميدان مغناطيسي زمين يا اثرقوي ال نينو در سال 1998 رخ داد، باعث اين جهش در پهن شدگي قطبين شده است(ك.ككس وب،چائو2002 Science 297831 )

چرخش زمين و جريان همرفتي در گذشته آن،سياره ما را حدود 3/0 درصد حول استوا پهن تراز نصف النهارش نموده است.تغييرات در اين توزيع جرم( كه مي تواندبه صورت ميدان گراني محلي نشان داده شود) به وسيلة استفاده از برد و محدوده ليزري ماهواره اي براي چند دهه دنبال شده است.در اين روش،علائم ليزري به وسيلة يك ماهواره به زمين باز تابنده مي شوند.زماني كه صرف اين كار مي گردد،براي محاسبة مكان ماهواره اي كه به ميدان محلي زمين وابسته است به كار برده مي شود.

ژئوفيزيكدانان از اندازه گيريهاي انجام شده مي دانند كه زمين درحال بيشتر كروي شدن بوده،نتيجه اي كه تصور شده بود كه برخاسته از واكنش دورة پس از عصر يخبندان باشد.اين امر در پايان يك دورة يخبندان بوقوع مي پيوندد،هنگاميكه يخ آب ميشود و به دريا و جو باز مي گردد.چنين فرايندي فشار وارد بر زمين زيرتودة يخ را كاهش مي دهد و بخش مذكور به آرامي توسط گوشته زمين به جاي پيشين خود باز مي گردد.

اما هنگاميكه ككس وچائوداده هاي برد ليزري را كه بين سالهاي 1979 و2001 جمع آوري شده بود را بررسي كردند،دريافتند در سال1998 اين روند آشكارا وارونه گرديد.يعني اين كه جرم از قطبين به سمت استوا حركت كند وهر فرايند اينچنيني بايستي شامل جو ، اقيانوس و گذشته زمين باشد.پژوهشگران مي گويند كه ال نينو كانديداي خوبي براي اين سلسله از فعل و انفعالات است.ال نينو و لانينا دو چرخه گرم و سرد تناوبي در اتمسفر و اقيانوس آرام هستند كه هر كدام حدود 6 ماه به طول مي انجامند.

گرچه اثرهاي اين پديده ها روي الگوهاي جريان در اقيانوس بخوبي درك نشده است ، اما نيرومندترين ال نينوي قرن،با تغيير ناگهاني در پديدة پهن شدگي قطبين سال1998، مطابقت داشت شايديك دليل ديگر تغيير ناگهاني در ميدان مغناطيسي زمين است كه بر جريان مايع هسته بيروني اثر مي گذارد. چنين رخدادي در سال1999 مشاهده گرديد. و ككس وچائو حدس مي زنندكه تغييرات اين لايه ، مقدم بر تكان ناگهاني ، توانسته است همواري قطبين را موجب شود.

پژوهشگران نسبت دادن اين مساله به پديده گرم شدن جهاني ، كه در ابتدا آنها فكر مي كردند كه سطح دريا را بوسيله ذوب شدن يخ قطبي بطور قابل توجهي بالا برده است را غير محتمل دانسته اند. ياداشتهايي كه پيش از سال 1992 انجام گرفته است نشان داد كه اين افزايش در بالا آمدگي بعنوان دليل جابجايي مشاهده شده در جرم بسيار كوچكتر از آن است كه به حساب آيد