شهرهای مهم استان گلستان

مینودشت

مینو دشت در منتهی الیه شرق استان گلستان واقع گردیده است و از شمال با جمهوری ترکمنستان دارای 126 کیلومتر مرز مشترک، از جنوب با استان سمنان، از شرق با استان خراسان و از غرب با گنبد کاووس ارتباط دارد. این شهرستان دارای سه شهر مینو دشت، کالیکش و کلاله و چهار بخش و دوازده دهستان می باشد.
ناحیه مینودشت در گذشته "كبود جامه" و تا سال 1318 ه. ش. "حاجی لر" خوانده می*شد. در نیمه دوم این سال به مینودشت تغییر نام داد و در سال*های اخیر به شهرستان مستقلی تبدیل شد. درباره نامگذاری این شهر به حاجی لر، گفته*اند كه محمد حسن خان جلایر اعلام استقلال كرد و خود را فرمانروای این ناحیه خواند. پادشاه ایران برای سركوبی او لشكر فرستاد، وی به دژ ماران پناه برد. یكی از معتمدین او به نام حاجی، با گرفتن رشوه از فرمانده لشكر اعزامی، محمد حسن خان را به دام انداخت. ماران كوه و پیرامون آن، به عنوان پاداش به حاجی واگذار شد و از این زمان، این سرزمین را "حاجی لر" نامیدند. درباره تغییر نام حاجی لر به مینودشت نیز گفته می شود: "رضا خان پهلوی" دوره سربازی خود را در اینجا می گذراند. شبی در خانه یکی از دوستان خود در این شهر میهمان شد. صاحب خانه در خواب دید روزی او پادشاه ایران می شود و خوابی که دیده بود برای رضا خان تعریف می کند که رضا خان در آن زمان حرف او را نمی پذیرد. پس از چندین سال که رضا خان پهلوی پادشاه شد به دیدن دوست خود به حاجیلر (نام قدیم مینودشت) آمد اما با خبر شد که دوستش به دیار باقی شتافته است رضا خان در حین برگشت به تهران دستور داد نام حاجیلر را به مینودشت تغییر دهند و از آن پس نام این شهر مینودشت شد.
این شهرستان دارای دیدنی های فراوانی است که از آن میان می توان به موارد زیر اشاره نمود: آبشار لوه، قلعه بوقوتو، چشمه لال، آبشار گلستان، زیارتگاه پیربخش، غار كیارام، پارك ملی گلستان، پارك و جنگل باقرآباد، پارك جنگلی چهل چای یا آق چشمه، موزه حیات وحش پارك ملی، موزه تاریخ طبیعی پارك ملی، میل گنبد، بقعه دانشمند، امامزاده یحیی بن زید، خرابه های شهر جرجان، میدان سوار كاری اسبدوانی، سد گلستان، بازارچه مرزی اینچه برون، تالابهای آلماگل، آلاگل و آجی گل، یاریم تپه و قلعه ماران.

کردکوی


یکی دیگر از شهرستان های استان گلستان کردکوی است. نام قدیمی كردكوی "تمیشه" بوده كه به بخش غربی گرگان اطلاق می*شده است. در اواخر زمامداری تیموریان و اوایل دوره صفویه، گروهی از عشایر كردستان به این محل كوچانده *شدند. به همین دلیل ابتدا به كرد محله و سپس به كردكوی معروف گردید.
برج رادكان غربی، آبشار دو آب، امامزاده روشن آب، امامزاده چهار كوه، امامزاده هزار منزل، امامزاده النگ، جاده و پلهای شاه عباسی، پارك جنگلی امام رضا (ع)، دهكده توریستی درازنو، دهكده توریستی جهان نما، غار گنج خانه، غار جهان نما، دهكده رادكان و كنداب و خرابه های شهر تاریخی تمیشه از جمله مراکز گردشگری این شهرستان می باشد.

گنبد کاووس


نام این شهر از نام "قابوس بن وشمگیر" (366-403 ه. ق.)، یكی از حاكمان آل زیار گرفته شده كه از سال 315 تا 470 هجری قمری در گرگان و طبرستان حكومت داشتند. جرجان در اثر تهاجمات تیموریان و مغول*ها از بین رفت و بعدا شهر گنبد بنا گردید كه در سال 1316 هجری شمسی گنبد كاووس نامیده شد. نقشه اصلی این شهر در اوایل سلطنت رضاخان توسط مهندسان آلمانی طراحی و به مرحله اجرا گذاشته شد و از شهرهایی است كه با اصول شهرسازی مدرن طراحی شده و فاقد هرگونه معابر تنگ و پر پیچ و خم است. این شهر امروزه از شهرهای زیبا و دیدنی استان گلستان محسوب می شود.
از جمله دیدنی های این شهرستان می توان به؛ آبشار شیرآباد، پارك جنگلی دلند، میل گنبد قابوس و جمعه بازار اشاره کرد.


گرگان


شهرستان گرگان از شمال به شهرستان آق قلا، از شرق به شهرستان کردکوی و بندر ترکمن و از جنوب به ارتفاعات شاهکوه و استان سمنان محدود است. زبان اصلی مردم گرگان گویش زیبا و دلنشین استرآبادی است و جمعیت فعلی آن دارای تنوع فراوان و ترکیبی از قومیت های بومی و محلی؛ قاجار، ترک سادات، بلوچ، سیستانی، دیلمی، مازندرانی، سبزواری، کاشمری، شاهرودی، بسطامی و اقوام ترکمن و قزاق می باشد.
مطالعات انجام شده نشان می دهد كه در قدیم شهری به نام گرگان (جرجان) كه رودخانه گرگان نیز از میان آن می گذشت وجود داشت كه نیمه شرقی آن را گرگان و نیمه غربی آن را "بكر آباد" می نامیده اند. این شهر در قرن چهارم هجری قمری مخصوصاً در زمان "شمس المعالی قابوس بن وشمگیر" اهمیت و شكوه خاصی داشت. در این دوره دانشمندانی همچون ابوعلی سینا، ابوریحان بیرونی و ابوبكر خوارزمی در این شهر پیرامون مسائل علمی به بحث و مجادله می پرداختند. این شهر از قرن چهارم هجری قمری به بعد اهمیت خود را كم كم از دست داد و در اثر حمله مغول تخریب و در دوره های بعد به خرابه*ای مبدل گشت. گرگان قدیم (جرجان) یكی از پایتخت*های آل زیاریان بود. آرامگاه قابوس زیاری كه در سمت شمال شهر گنبد واقع شده؛ در زمان قدیم داخل شهر جرجان قرار داشت. گرگان در دوره قبل از اسلام نیز یكی از ایالتهای مهم ایران محسوب می شد كه در بیشتر ادوار، ایالتی مستقل به حساب می*آمد.
این شهر تا اواخر دوره قاجاریه به نام استرآباد مشهور بود و بعد از دوره قاجاریه گرگان نامیده شد. استرآباد را در زمان صفویه دارالمومنین می*نامیدند، زیرا سادات زیادی در آنجا سكنی و حكومت داشتند. در دوره قاجاریه این ناحیه تمركز ایل قاجار بود. بعد از آن به تدریج جلوه*های شهری جدید و مدرن در آن نفوذ كرد و در دهه های اخیر به اوج خود رسید.
بازارها، مناطق حفاظت شده، اماکن و ابنیه تاریخی و فرهنگی و صنایع دستی؛ زمینه مناسبی برای جذب مسافر جهانگرد و ایجاد مراکز تفریحی را در این شهرستان فراهم آورده است. این شهرستان دارای مراکز گردشگری فراوانی است که از میان آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
موزه گرگان، مدرسه عمادیه، امامزاده نور، مسجد جامع گرگان، پارك جنگلی النگدره، جنگل رنگو، جنگل شصت كلا، باران كوه، آبشار دوقلوی زیارت، آبگرم زیارت، تورنگ تپه، پارك جنگلی ناهار خوران، پارك جنگلی قرق، روستای زیارت، ارتفاعات هزار پیچ، كارونسرای قزلق، روستای چهار باغ، تالاب گمیشان، آبشار باران كوه، منطقه حفاظت شده جهان نما، پناهگاه حیات وحش میانكاله، كاخ اختصاصی، کاخ شاسمن، كاخ آغامحمدخان، پل آق قلا، تورنگ تپه، سد اسكندری، بازار قدیمی گرگان، جمعه بازار،
مسجد جامع، مسجد گلشن، مسجد امام حسن عسگری، مدرسه سردار، مدرسه دارالشفاء، امامزاده روشن، امامزاده نور (اسحاق)، امامزاده هندیجان.

آزادشهر

آزاد شهر با مساحت 871 كیلومتر مربع، از شمال به شهرستان گنبد كاووس، از غرب به شهرستان علی آباد، از شرق به شهرستان مینودشت و استان خراسان و از جنوب هم به شهرستان رامیان و استان سمنان محدود شده است.
این شهرستان با دارا بودن آب و هوای معتدل كوهستانی و همچنین وجود مراکز گردشگری همچون آق امام و پارک شهر، یکی از شهرهای چذاب و دیدنی استان است.


بندر گز


بندر گز، یكی از شهرستان های استان گلستان در شمال كشور ایران است كه در قسمت جنوب شرقی دریای خزر در كنار خلیج گرگان قرار دارد. از طرف شمال به خلیج گرگان و از جنوب به جنگل های سرسبز رشته كوه های البرز منتهی می شود. در همسایگی این شهر، شهرهای بندرتركمن (بندرشاه) بهشهر (اشرف البلاد) و گرگان (استراباد) قرار دارند.
ظاهرا یکی از دلایل نامگذاری این بندر به "گز"؛ رویش درختچه های گز در مناطق ساحلی می باشد. از پیدایش اولیه شهر بندرگز اطلاع دقیقی در دست نیست ولی با مراجعه به اسناد تاریخی می توان گفت بندرگز از قدمت تاریخی بسیار برخوردار است؛ به طوری كه شاه اسماعیل صفوی برای تسخیر نواحی شرقی دریای خزر به بندرگز مراجعه كرده است. این مطلب گویای آن است كه بندرگز در آن زمان روستایی (به نام کناره) بیش نبوده و بعدها در دوره كریم خان زند به علت ارتباط با روسیه تزاری كه در شمال شهر وجود داشت با جهش ویژه اقتصادی روبرو می شود. همین امر، عامل مهمی در نفوذ استعمار روسیه در این شهر می شود؛ به طوری كه در زمان قاجار بارها روسیه برای تسخیر منطقه تلاش كرده است، نفوذ روس ها در این شهر به قدری بود كه حتی در زبان و فرهنگ مردم بندرگز و گاهی آثار آن در زبان بومی منطقه دیده می شود.
شهرستان بندر گز به علت نزدیكی به دریا و جنگل، دارای آب و هوای معتدل خزری و همیشه بارانی است كه این آب و هوا به سرسبزی و زیبایی منطقه افزوده و باعث رونق كشاورزی گردیده است. علاوه بر آب و هوای مطبوع، دیدنی های دیگری در این شهرستان وجود دارد که می تواند باعث جذب گردشگران به این منطقه شود که از میان آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
اسكله بندرگز، جنگل قل قلی، جنگل باغو، فانوس دریایی، چشمه قل قلی، جر كلباد و امامزاده حبیب الله،

بندر ترکمن


بندر ترکمن شهری است در غربی ترین نقطه "ترکمن صحرای" ایران که هم اکنون در تقسیمات کشوری جزو استان گلستان قرار گرفته است. شهرستان ترکمن شامل سه شهر گمیش*تپه، سیمین*شهر و بندر ترکمن است و از جمعیت 200 هزار نفری آن حدود 90% آنرا ترکمن ها تشکیل می دهند. این شهر در سال 1306 شمسی در محلی كه قرارگاه نظامیان برای سركوبی عشایر تركمن بود، به دستور رضا شاه احداث و به نام بندرشاه نام*گذاری شد. در جنگ جهانی دوم، راه آهن سراسری ایران به این شهر متصل گردید. محل فعلی بندر تركمن، امتداد بخشی از شهرستان گرگان بود كه پس از پیروزی انقلاب اسلامی به شهرستان مستقلی تبدیل شد. عواملی همچون اجرای سیاست اسكان عشایر تركمن، احداث خط راه آهن سراسری، ایجاد فعالیت*های بندری و احداث اسكله بارگیری، پیدایش سازمانها و مؤسسات دولتی و ایجاد تسهیلات شهری، از جمله عوامل مؤثر در توسعه شهر بندر تركمن محسوب می*شوند.
بندر ترکمن در ده کیلومتری کوه و جنگل (از سمت جنوب)؛ در 10 کیلومتری بیابان های ترکمنستان و در ساحل دریا قرار دارد و جزیره آشوراده و اسکله تاریخی آن که نقش مهمی در جنگ جهانی دوم داشته از جلوه های گردشگری این شهرستان به شمار می آید. دوشنبه بازار بندرترکمن از دیدنی های دیگر این شهر ترکمن نشین است که در آن صنایع دستی ترکمن به ارزانترین قیمت عرضه می شود.
از دیگر مراکز دیدنی این شهرستان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
تالاب گمیشان، پادگان روسها، قدمگاه بهاء الدین نقش بندی، پنجشنبه بازار آق قلا، دوشنبه بازار، مسجد و مدرسه كریم ایشان، آرامگاه مختومقلی فراغی و روستای آق تقای


رامیان


یکی دیگر از شهرستان های استان گلستان، شهرستان رامیان است که از نظر طبیعی به دو قسمت جلگهای و كوهستانی تقسیم میشود و دارای منابع جنگلی غنی و چشم اندازهای زیبا است. مردم این شهرستان به زبان های تركی و فارسی تكلم می*نمایند. ساكنین این منطقه از دوره صفویه برای جلوگیری از هجوم ازبك ها به شمال ایران کوچ داده شده*اند.
از جمله دیدنی های این شهرستان می توان موارد زیر را نام برد:
چشمه نیلبرگ، چشمه سید كلاته، چشمه گل رامیان، ارتفاعات قله ماران، آبشار شیر آباد، غار شیر آباد، گل رامیان و پارك جنگلی دلند.

علی آباد


شهرستان علی آباد از شهرستان های مرکزی استان گلستان است که از جانب غرب و شمال با شهرستان گرگان، از طرف جنوب با شهرستان شاهرود واقع در استان سمنان و از طرف شرق با شهرستان گنبد ارتباط دارد. مساحت این شهرستان بالغ بر 1163 کیلومتر مربع می باشد و از نقطه نظر تقسیمات داخلی استان دارای یک بخش، دو دهستان و یک شهر می باشد.
این شهرستان به دلیل داشتن موقعیت طبیعی مرتبط با مناطق جنگلی از نظر جاذبه های گردشگری موقعیت مناسبی دارد. تفرجگاه جنگلی کبودال در 5 کیلومتری جنوب شهر علی آباد واقع گردیده؛ این مکان در حاشیه رودخانه ای است که سرچشمه آن در مسیر رودخانه با داشتن آب زلال و شفاف از دره ای با درختان انبوه جنگلی عبور نموده و محیط با صفایی را ایجاد نموده است. وجود سکوهای اقامت موقت برای نصب چادر و اجاق های طبخ غذا، جاذبه بیشتری برای جلب گردشگری و مشتاقان طبیعت فراهم آورده است.
از جمله دیگر مراکز دیدنی این شهرستان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
آبشار كبودال، جنگل زرین گل، امامزاده الازمن، امامزاده ساور كلاته، امامزاده معصوم آباد، امامزاده*های ماهیان، گنو، زیلان و آخران، روستای سیامرز كوه، روستای افراتخته، ذخیره گاه جنگلی افراتخته، ذخیره گاه جنگلی سوركش، روستای سیارودبار و آسیاب قدیمی.