-
دوست داشتن در كودكان
دوست داشتن در كودكان
دوست داشتن و عشق ورزی از مهمترین و اساسی ترین نیازهای روانی انسانهاست كه اساس رشد و سعادت آنان ، بدان بستگی دارد و هر كودكی برای برخورداری از امنیت خاطر و عزت نفس ، لازم است حداقل یك نفر را دوست بدارد و توسط یك نفر دوست داشته شود. توانایی عشق ورزیدن و دوست داشتن ، عامل سلامت جسم و روان كودك است و عدم آن موجب ظهور نابهنجاری های رفتاری، اجتماعی و منشأ بسیاری از عقده ها ، كمرویی ها و انحرافات اجتماعی خواهد بود.
اگر كودك یاد بگیرد كه محبت كند و تنفر و خشم هایش را كنترل كند ، انجام این كار در بزرگسالی نیز برایش راحت خواهد بود.
كودك محبت كردن و عشق ورزی را از والدین خود یاد می گیرد . در واقع آنان آنچه بیش از هر چیز درك می كنند ، عشق بی دریغ والدین است. بررسی ها نشان می دهد كه سعادت و خوشبختی طفل ، واقعاً به این بستگی دارد كه والدین او چقدر دوستش دارند و به چه میزان تأییدش می كنند پس در میان همه آن چیزهای بسیاری كه رفتارهای پسندیده كودك را می سازد ، مسلماً عشق والدین از بیشترین اهمیت برخوردار است، این عشق پیش از هر چیز ، احساس امنیت را در كودكان تقویت می كند و همین احساس ایمنی است كه اعتماد وی را نسبت به انسان های دیگر و نسبت به جهان رشد می دهد. كودك مورد علاقه والدین به هر صورتی كه زندگی كند خوشبخت است و این خوشیختی را خود احساس می كند ؛ وقتی كودك در یك طرف رابطه ای قرار می گیرد كه عشق والدین را دریافت می كند یاد خواهد گرفت كه او نیز احساس مهر و محبت خود را ابراز كند و در نتیجه دری به سوی روابط سالم اجتماعی خود با دیگران بگشاید. به تدریج با بزرگتر شدن كودك ، عشق ناگسستنی والدین در كودك این احساس را تقویت می كند كه او شخص با ارزشی است و از اینجا هسته عزت نفس در او پرورده می شود . عزت نفس به همان اندازه كه شرط لازم برای رفتار خوب است برای سلامتی وسازگاری عاطفی و اجتماعی در زندگی نیز ضرورت دارد.
كودكان محروم از عشق و محبت، از عزت نفس لازم برخوردار نیستند و همین سبب می شود كه آنان دچار ناراحتی و نقصان روانی گردند و رشد عاطفی شان دچار كاهش گردد. اینگونه كودكان ، همیشه یك نوع خلأ عاطفی حس می كنند چون هرگز فرصت نداشته اند عشق شان را ابراز كنند و بنابراین عادت می كنند كه فقط با خودشان سازگار باشند.
تجلیات رفتاری ِ محرومیت از عشق ، به صورت شوخی های بی جا، ایجاد سروصدا( برای جلب توجه) تمارض، نق زدنها، بهانه گیری ها و دیگر رفتارهایی كه ممكن است برای اطرافیان مشكل زا باشد نمایان می شود.
در خانواده های فاقد كش وقوس ، ممكن است فرزندان در معرض انواع انحرافات اخلاقی و اجتماعی قرار گیرند. منشأ بسیاری از فرارهای كودكان از خانواده با همه عواقب نابهنجارش بدان علت است كه كودك خود را تنها می بیند، كسی با او در تماس عاطفی نیست ، به او مهر نمی ورزد یا به وی ابراز علاقه نمی كند و خواسته هایش را مورد توجه قرار نمی دهد . اینگونه كودكان ، افرادی كینه توز و انتقام جو بار می آیند چرا كه متقاعد شده اند كه دیگران دوستشان ندارند و فقط زمانی به آنان اهمیت می دهند كه بتوانند دیگران را اذیت كنند.
حال با توجه به اهمیت دوست داشتن و دوست داشته شدن و نقش سازنده آن در شخصیت فرزندان ، توصیه هایی جهت تأمین این نیاز روانی به پدر و مادرها ارائه می شود.
1- فرزندان را در آغوش بگیرید ، ببوسید و آنان را نوازش كنید. نوازش كردن كودكان اثر بسیاری ماندنی دارد. رسول اكرم (ص) نیز توصیه ی ارزشمندی در این باره دارد و می فرماید: فرزندان خود را بسیار ببوسید زیرا با هر بوسه ای ، برای شما درجه ای در بهشت فراهم می شود.
2- به فرزندان خود احترام بگذارید و به سخنانشان با علاقه و تمایل گوش دهید ، این كار احساس ارزشمند بودن را در آنان تقویت می كند و آنها حس می كنند شما به ایشان علاقه دارید و دوستشان دارید. پیامبر گرامی در این مورد می فرماید: شخصیت فرزندان خود را بشناسید و آنها را گرامی بدارید ، دوستشان داشته باشید ، آنها را به نیكوترین وجهی تربیت كنید و آداب زنگی خوب را به ایشان بیاموزید.
3- گاهی غذاهای مورد علاقه فرزندتان را درست كنید، كارهای مورد علاقه شان را انجام دهید ، عكس او را در جای مناسبی نصب كنید.
4- برای روز تولد ودیگر موقعیت های او ، ارزش قائل شوید و در مناسبت های مختلف برایش هدیه بخرید.
5- با خنده های فرزندتان بخندید، وقتی حرف خنده داری تعریف می كند بخندید، از شادی هایش شاد و از ناراحتی اش متألم گردید، وقتی نگاهتان می كند به او لبخند بزنید( از تأثرات او تأثیر بپذیرید.)
6- كودك را با كلام محبت آمیز خطاب كنید مانند پسرم، دخترم و یا پسوند جان به آخر اسمش اضافه كنید.
7- وقتی وارد منزل می شود به كودكتان سلام كنید. حالش را بپرسید حتی می توانید در حال عبور ، با ملایمت دستی به سرش بكشید یا لپش را بكشید... با این كارهای به ظاهر ساده، پیام عشق خود را انتقال می دهید.
8- دوست داشتن خود را ابراز كنید. گفتن این نكته كه شما فرزندتان را دوست دارید به ویژه مواقعی كه او انتظار ندارد ، و همراه با رفتارهای غیر كلامی ماننند نوازش كردن، در آغوش گرفتن ، بوسیدن و... واقعاً اهمیت دارد.
9- كودك را منبع و منشأ شعف برای خانواده قرار دهید ، طوری كه او احساس كند از وجود او لذت می برید. ( خوشحالم كه تو را دارم و...)
10- عشقتان را بی قید و شرط اعمال كنید، او را مطمئن كنید كه وی هیچگاه كودك را به خاطر برآورده كردن انتظارتان، زیبایی اش، جنس اش، نمره و... دوست ندارید بلكه او باید احساس كند فقط به خاطر خودش ، دوستش دارید.
11- در دوست داشتن هایتان تبعیض قایل نشوید و جنبه عدالت را داشته باشید.
12- دوست داشتن كودك را انحصاری خود نكرده و فرزندتان را فقط سوی خود جلب نكنید ، بلكه عشق او را وسعت بخشید.
13- كاری نكنید كه كودك احساس طردشدگی نماید. گفتن جملاتی مانند: كاش اصلاً بچه ای نداشتم. الهی بمیری و... احساس دوست داشته شدن را متزلزل می نماید.
14- در بازی های كودكتان شركت نمایید، برایش داستان تعریف كنید. آنان از اینكار لذت می برند و احساس می كنند كه به آنها اهمیت می دهید.
15- در حضور كودك با همسرتان دعوا نكنید و برخورد صمیمی با هم داشته باشید تا آنان ، آن نوع برخورد را یاد بگیرند.
16- كودك یا هیچ كس دیگر را نفرین نكنید، دشنام ندهید. بگذارید آنان كلام عشق را فراگیرند نه نفرت را.
17- در برابر كودك از كسی، فامیلی یا حتی چیزی زیاد بدگویی نكنید. مخصوصاً اینكه تأكید بر نفرت نكنید وقتی شما به طور مؤكد بر كسی یا چیزی نفرت می ورزید آثارش برای همیشه در ذهن او می ماند ، طوری كه حتی وقتی رابطه شما بهبود می یابد یا نفرت تان از بین می رود اثر آن از ذهن كودك پاك نمی شود پس با تعلیم نفرت احساس دوست داشتن او را خدشه دار نكنید.
18- كودك را همراه خود به دیدن اقوام و دوستان ببرید و وقتی مهمان می آید بگذارید او نیز در جمع مهمانان باشد و در پذیرایی كردن از مهمان او را هم سهیم كنید.
19- الگوی یك انسان با محبت و صمیمی باشید تا كودك نیز از شما یاد بگیرد حضوری به دیگران محبت كنید . موقعیتی به وجود آورید كه او هم محبت كند و كارهای محبت آمیز او را تشویق كنید.
20- و اما فراموش نكنید همانگونه كه اصل محبت ، امری ضروری است افراط در آن نیز مشكل آفرین است بنابراین رعایت حد اعتدال در تمام مواردی كه گفته شد ضرورت دارد.
منبع: سایت تبیان
