خسرو را از شیرین جدا میکنند؟/ حافظ هم در صف ممیزی است؟
خسرو را از شیرین جدا میکنند؟/ حافظ هم در صف ممیزی است؟
یک استاد دانشگاه گفت: اگر این کلمات را حذف کنیم،بخشی از هنر را جراحی کرده و برداشته‌ایم.با این کار شما یک جمله را از یک شعر بر نداشته اید، بلکه یک شعر را ناقص کرده‌ایم.
آخرین نیوز: کتاب خسرو و شیرین یکی از متون ادبی کهن ما است، که این هفته برای چاپ مجدد از سوی انتشاراتی با مشکل مواجه شده و به دستور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برخی از کلمات و ابیات این منظومه عاشقانه باید حذف شوند تا اجازه چاپ مجدد داده شود. مثلا واژه هایی همانند جام و مستی، رقص زنان و در آغوش کشیدن باید از آن حذف شود. با توجه به اینکه این اثر مربوط به 9 قرن پیش است و با توجه به این که یکی از مهم‌ترین و شهره‌ترین منظومه‌های عاشقانه ایرانی است، این سوال پیش می آید که حذف برخی لغات و ابیات می‌تواند چه ضربه ای به این اثر ادبی وارد کند.
دکتر اعظم راود راد عضو هیات علمی دانشگاه تهران و کارشناس هنر و ادبیات در این باره به خبرنگار برنا گفت:هنر و ادبیات با بقیه متون فرهنگی این تفاوت اصلی را دارند که متون دیگر مستقیما به واقعیت بیرونی ارجاع می دهند، اما متون ادبی این کار را به صورت غیر مستقیم انجام می دهند. به همین دلیل بیشتر جنبه نمادین دارند و نمادها هم چند پهلو و چند معنایی هستند. به همین دلیل معناهای مختلفی در آثار ادبی و هنری شکل می‌گیرد.
این کارشناس هنر و ادبیات تصریح کرد:در لایه اول ممکن است ارجاع مستقیم به واقعیت مشاهده شود که با تحلیل این آثار متوجه می‌شویم که لایه اولیه فقط برای ورود به آن فضا و دنیایی است که هنر آن را ترسیم می کند. اگر این کلمات را حذف کنیم در واقع معنای عمیقی که پشت معانی ظاهری وجود دارند را حذف کرده ایم. در واقع با این کار بخشی از هنر را جراحی کرده و برداشته ایم. بنابراین با این کار شما یک جمله را از یک شعر بر نداشته اید، بلکه یک قطعه شعر را ناقص کرده اید. مثل اینکه از یک تصویر زیبا خال گوشه لب را که موجب زیبایی آن می شود برداریم و بگوییم این خال یک چیز زائد و اضافی است. در صورتی که اگر نگاه عمیق داشته باشیم بخش زیادی از زیبایی این اثر هنری به خاطر همان خال گوشه لب است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: ما ظاهرا فکر می کنیم که یک کلمه و یا یک بیت را از یک شعر حذف کرده ایم در حالی که روح شعر را پاره پاره کرده و تاثیرگذاری کل شعر را از آن می گیریم و به این ترتیب به هنر و ادبیات لطمه می زنیم. حالا باید بررسی شود که این لطمه زدن چقدر در جهت توسعه فرهنگی است؟
عضو هیات علمی دانشگاه تهران در خصوص دیگر آثار ادبی که این واژه ها در آن‌ها به کار رفته است به خبرنگار برنا توضیح داد: در اکثر اشعار عرفانی واژه‌هایی چون جام و باده و مستی و شکرلب ابزار کار هستند. در آثار ادبیات عرفانی از لایه های ظاهری استفاده میکنند ولی قصدشان رسیدن به لایه‌های عمیق معنایی است؛ اگر از منظر جستجوی نرم افزاری و کامپیوتری به این اشعار نگاه کنیم باید کلی از این اشعار را فقط به خاطر ترسی که از ظاهر و عدم توجه به عمق داریم، حذف کنیم. به عنوان مثال اگر بخواهند واژه‌هایی چون مست و جام و می را از آثار ادبیات کهن حذف کنند باید بخش زیادی از دیوان حافظ را هم سانسور کنند.
مرا مقصود از این شیرین فَسانه/ دعای خسروان آمد بهانه
چو شُكــر خســــــرو آمد بر زبانـــم/ فســـــون شِكر و شیریـــن چه خوانــم
