درباره طلاق چگونه با فرزندان صحبت کنیم

معمولاً قبل از اعلام خبر طلاق خانواده ها دوره ای پر تنش را پشت سر می گذارند. به همین خاطر حتی اگر بچه ها به طور دقیق و جدی در جریان تصمیم والدین خود قرار نگرفته باشند احساس می کنند که وضعیت خانوادگی کاملاً به هم ریخته و از این موضوع به شدت رنج می برند. بنابراین کارشناسان مسائل خانوادگی توصیه می کنند پدر و مادر قبل از جدایی باید همه چیز را به صورت کامل برای فرزندان تشریح کنند. بهترین حالت هم این است که بچه ها و پدر و مادر دور هم جمع شوند و سپس درباره دلایل جدایی صحبت شود.
● آینده را روشن کنید
به اعتقاد کارشناسان، فرزندان از دوران کودکی تا رشد همواره به ثبات نیاز دارند. از آنجا که طلاق، عادات زندگی شان را به شدت تغییر می دهد والدین باید زندگی روزانه آنها را در آینده تا جایی که ممکن است برایشان شفاف کنند. باید با کودکان درباره جنبه های گوناگون و ملموس زندگی صحبت کرد: اتاقی که او در آینده خواهد داشت، مدرسه ای که خواهد رفت و ... همچنین توضیح زمان نوبتی بودن او با پدر و مادرش نیز مهم است. کودک باید بداند چه زمانی با پدرش خواهد بود و چه زمانی با مادرش. در این میان پدر و مادر نباید مناسبت های گوناگون را هم فراموش کنند. بنابراین باید برای فرزندان توضیح دهند که پس از طلاق والدین، مراسم تولد، میهمانی رفتن و حضور در محافل مختلف خانوادگی و اجتماعی چطور خواهد بود. به خاطر داشته باشید که این مناسبت ها برای کودک بسیار اهمیت دارند. در بچه های بزرگ تر و بویژه نوجوانان وضعیت اندکی متفاوت است. همه چیز به روابط بچه ها و والدین بستگی دارد و معمولاً بچه ها خود تصمیم می گیرند که با پدر باشند یا با مادر. اما درباره آنها نیز طلاق به معنای این نیست که دیگر قاعده وقانونی برایشان وجود نخواهد داشت. طبیعی است که یک نوجوان از اختیارات بیشتری برای انتخاب شخصی که با او زندگی کند (پدر یا مادر) برخوردار است. اما حواس تان باشد که انتخاب او براساس آسانگیری والدین و رفتن نزد آن شخصی که سهل گیر و سهل انگار تر است، نباشد.
● پدر و مادر از یکدیگر با احترام یاد کنند
گاهی اوقات اختلاف بین والدین به حدی است که هیچ نوع بخشش و گذشتی از خود نشان نمی دهند.این خصومت و کینه می تواند نخستین اقدام ها برای آماده کردن بچه ها و توضیح و درک مسائل را برای آنها بسیار دشوار و پیچیده کند. پس بهترین کار این است که پدر و مادر در برابر بچه ها از یکدیگر بدگویی و انتقاد نکنند و اطرافیان نیز به هیچ عنوان اجازه بدگویی از پدر و مادر نداشته باشند.
از سوی دیگر باید توجه داشت کار مهمی که انجام آن همیشه ساده نیست این است که سعی کنیم مرد و زن را از نقش پدر و مادر بودن شان متمایز کنیم. مرد یا زن ممکن است اشتباهاتی دربرابر یک فرد بزرگسال دیگر داشته باشند، اما باید نقش پدر و مادری او را محترم شمرد. چرا که او همچنان می تواند پدر یا مادری خوب برای فرزندان باشد. طبیعی است که وقتی روند طلاق به راحتی پیش نمی رود و با مشکلاتی همراه است فرد، همسر خود را به باد انتقاد می گیرد. حال آن که توصیه می شود سعی کنید مشکلات تان را با دوستان خود در میان بگذارید و نه با فرزندان تان. گاهی اوقات رعایت کردن این موضوع بسیار دشوار است، اما پدر و مادر حتی اگر می خواهند زندگی خود را با زن و مرد دیگری آغاز کنند باید نشان دهند که بچه ها همچنان محور زندگی آنها هستند و این موضوع را نه فقط در کلام، بلکه باید در عمل نیز ابراز دارند و نشان دهند عوامل بسیار محکم عاشقانه در رفتار آنها نیز وجود دارد.
● تأثیر منفی طلاق بر تحصیلات
مطالعات نشان می دهد جدایی والدین تأثیرات بسیار زیانبار و مختلفی برای بچه ها به ویژه در زمینه تحصیل آنها دارد. از سه دهه گذشته آمار طلاق در دنیا همواره رو به افزایش بوده است. در این میان کودکان نیز از این تغییرات در امان نبوده و متأسفانه خیلی بیشتر از آن چیزی که تصور می شود آسیب دیده و می بینند.
از این رو جدایی والدین تا قبل از رسیدن بچه ها به سن قانونی، بین ۶ ماه تا یک سال تحصیلی به آنها لطمه می زند.
مطالعات نشان می دهد در خانواده های مرفه وتحصیلکرده، طلاق والدین آمار مردود شدن بچه ها در امتحانات پایانی سال را بیش از دو برابر افزایش می دهد.
در خانواده های کارگری و بویژه خانواده هایی که مادر خانواده سواد ندارد، از هر دو بچه یک نفر ترک تحصیل می کند. همچنین در این خانواده ها فقط ۳ درصد بچه ها به دانشگاه می روند.
در خانواده های کارمندی که مادری با سواد حضور دارد ۲۲ درصد بچه های طلاق قبل از دریافت دیپلم مدرسه را ترک می کنند که این رقم در خانواده های منسجم ۱۱ درصد است.
البته هنوز به دقت مشخص نیست که آیا این شکست های تحصیلی ناشی از جدایی والدین و ضربه ناشی از طلاق است یا جو خانوادگی متشنج پیش از جدایی، اما به هر حال آنچه مسلم است طلاق موضوعی صرفاً مربوط به بزرگ ترها نیست و همیشه فرزندان را نیز به شدت تحت تأثیر قرار می دهد که باید به این موضوع ها نیز توجه جدی داشت.

منبع: دوماهنامه آموزشی ـ پژوهشی پژواک آرامش
روزنامه ایران