نظريه تازه‌اي درباره علت ظهور جفت جنين در پستانداران بزرگ
نظريه تازه‌اي درباره علت ظهور جفت جنين در پستانداران بزرگ ارايه شد
يك اقيانوس شناس مدعي شده است كه شكل گرفتن اقيانوس اطلس در به وجود آمدن جفت جنين در پستانداراني نظير انسان نقش داشته است.
"پاول فالكوفسكي" كه در دانشگاه راتجرز در نيوجرسي تحقيق مي‌كند در يك مقاله علمي در تازه‌ترين شماره نشريه ساينس خاطر نشان ساخت كه به اتفاق همكاران خود به شواهد لازم براي نشان دادن ربط اين دو پديده، در لايه‌هاي زمين شناسي برجاي مانده از گذشته دست يافته است.
اين محقق و همكارانش در پژوهشهاي خود به اين نكته پي برده‌اند كه ميزان اكسيژن در جو زمين در حدود ۲۰۰ميليون سال قبل نصف اكسيژني بود كه امروزه در جو زمين يافت مي‌شود و ظهور پستانداران بزرگ كه داراي جفت جنين هستند در حدود ۵۰ميليون سال قبل و در زماني اتفاق افتاد كه ميزان اكسيژن موجود در جو به دو برابر بالغ شد.
دو برابر شدن ميزان اكسيژن در جو زمين در عين حال در زماني روي داد كه اقيانوس اطلس به واسطه شكاف در يك ابرصفحه حامل قاره‌ها، در روي زمين ظاهر شد.
گسست اين ابر صفحه حامل قاره‌ها در عين حال موجب پيدايش قاره‌هاي آمريكا، آفريقا و آسيا شد و اقيانوس اطلس در ميانه اين سه قاره جديد پديدار شد.
اين حركت قاره‌اي پيدايش هزاران كيلومتر خطوط ساحلي و كناره را به دنبال داشت و اين كناره‌هاي ساحلي به نوبه خود موجب شدند تا مقادير زيادي كربن ارگانيك يا آلي به درون آب سرازير شود و به اين ترتيب از استحاله و نابودي در امان بماند.
از آنجا كه اين نوع كربن از فرايندهايي كه در خشكي موجب تبديل كربن به دي اكسيد كربن مي‌شود در امان ماند، در نتيجه هر چه مقدار بيشتري كربن به دريا سرازير شد، مقادير بيشتري از اكسيژن موجود در جو دست نخورده باقي ماند و در واكنش اكسيده كردن كربن به كار گرفته نشد.
ازدياد اكسيژن موجود در زمين اين امكان را فراهم آورد كه جنين موجود در بدن پستانداران بتواند با رشد مقادير بيشتر اكسيژن به ابعاد بزرگتري دست يابند و به اين ترتيب نخستين پستانداران بزرگ در روي زمين به وجود آيند.
به گفته اقيانوس شناس آمريكايي تحقيق او و همكارانش رابطه نزديك ميان زيستبوم و تطور زيستي را آشكار مي‌سازد و نشان مي‌دهد كه چگونه حيات در روي زمين به شيوه‌اي اعجاب انگيز شكل گرفته است.
اگر گسست ابر- صفحه قاره‌اي اتفاق نمي‌افتاد ميزان اكسيژن موجود در جو زمين هيچگاه براي رشد پستانداران بزرگ نظير انسان كفايت نمي‌كرد.
اكسيژن موجود در زمين به ميزان زيادي در طول زمان تغيير كرده است.
رابرت برنر زمين شناس همكار فالكوفسكي در مطالعات قبلي خود نشان داده است كه مي‌توان تغيير در اكسيژن موجود در زمين را با توجه به ايزوتوپهاي كربن موجود در نمونه‌هاي زمين شناسي آشكار ساخت.
اين ايزوتوپها در دل صخره‌هاي زمين به دام افتاده‌اند و بخوبي تغييرات جوي در دوران گذشته را نشان مي‌دهند.
نسبت كربن موجود در اين لايه‌ها بسته به اينكه چه ميزان كربن آلي به دريا ريخته شده باشد يا چه ميزان فعاليت آتشفشاني صورت گرفته باشد، تغيير مي‌كند.
محققان دانشگاه راتجرز نسبت كربن را در صخره‌هاي زمين در ۲۰۰ميليون سال گذشته مورد بررسي قرار داده‌اند. در آن هنگام كه همزمان با دوره ژوراسيك است ميزان اكسيژن در جو زمين حدود ۱۰درصد كل تركيبات جو بوده است.
در ۶۰ميليون سال بعد نوسانات زيادي در اكسيژن موجود در جو به وجود آمد و در حدود ۱۴۴ميليون تا ۵۰ميليون سال قبل به حدود ۱۵تا ۱۸درصد تركيبات جو رسيد.
از اين زمان به بعد و در حدود ۵۰ميليون سال قبل ناگهان ميزان اكسيژن تا ۲۳درصد كل تركيبات جو بالا رفت.
در حال حاضر ميزان اكسيژن موجود در جو ۲۱درصد كل تركيبات گازهاي موجود در اتسمفر است.
جفت جنين و پستانداران داراي جفت جنين براي نخستين بار در دوره‌اي كه اكسيژن به حدود ۱۸درصد بالا رفت در زمين ظاهر شدند اما اندازه اين پستانداران و جنين آنها بسيار كوچك بود.
ظهور پستانداران بزرگ تنها از زماني آغاز شد كه ميزان اكسيژن تا ۲۳ درصد بالا رفت. پستانداران بزرگ داراي شمار بسيار كمي رگهاي موئينه هستند و بنابراين براي توزيع اكسيژن در بدن خود نياز به وجود مقدار زياد اكسيژن در هوا دارند.
فعاليت و رشد جفت جنين نيز نيازمند وجود محيطي داراي مقادير زياد اكسيژن است زيرا تنها بخش كوچكي از اكسيژن بدن مادر به جنين مي‌رسد.
به گفته فالكوفسكي ازدياد اكسيژن درجو احتمالا در بزرگ شدن اندازه مغز پستانداران نيز موثر واقع شده است.
شواهد بيشتري در مورد تاثير نقش اكسيژن در رشد جانداران را مي‌توان درحدود ۳۰۰ميليون سال قبل نيز مشاهده كرد.
در اين دوران اكسيژن زمين به ۳۵درصد تركيبات جو بالغ شد و اين امر امر به ظهور جانوران دو زيستي به طول پنج متر و سنجاقك‌هايي به بزرگي شاهينهاي كنوني انجاميد.
به اعتقاد اين پژوهشگران هرچند اكسيژن در رشد جانداران تاثير قاطع دارد اما روشن نيست كه در رشد جفت جنين نيز اصلي‌ترين عامل بوده باشد.
اين پژوهشگران تاكيد دارند كه طبيعت پيچيده تر از آن است كه بتوان با مدلهاي تك عاملي رفتار آن را توضيح داد.
منبع: دامپزشکی ميلاد
