تکنولوژي حفاري با فشار کمتر
حفاري با فشار کمتر" ubd" عبارت است از حفاري و اغلب تکميل کردن چاه با فشاري کمتر از فشار سازند. حفاري با فشار کمتر چيست؟
در روش هاي قديمي حفاري با هدف مهار کردن نفت و گاز درون مخزن از طريق پر کردن چاه با مايعي سنگين که گل ناميده مي شود، انجام مي گرفت. اين مايع سنگين ( گل) از فشاري بيش از فشار مخزن در ته چاه استفاده مي کند. از آنجاييکه فشار چاه بيش از فشار مخزن است، گل حفاري با فشار به سنگ هاي مخزن خورده و روزنه هاي سازند را مي بندد يا از بين مي برد. بسته شدن روزنه ها معمولاَ دائمي است و به کاهش توليد مي انجامد. در حفاري با فشار کمتر معمولاَ از مايع حفاري سبک تر استفاده مي شود. در اين روش توليد از مخزن حين حفاري صورت مي گيرد که از بسته شدن روزنه هاي سازند جلوگيري مي شود.
مقدم شمردن ارزش بر هزينه
حفاري با فشار کمتر" ubd" عبارت است از حفاري و اغلب تکميل کردن چاه با فشاري کمتر از فشار سازند. حفاري با فشار کمتر چيست؟
در روش هاي قديمي حفاري با هدف مهار کردن نفت و گاز درون مخزن از طريق پر کردن چاه با مايعي سنگين که گل ناميده مي شود، انجام مي گرفت. اين مايع سنگين ( گل) از فشاري بيش از فشار مخزن در ته چاه استفاده مي کند. از آنجاييکه فشار چاه بيش از فشار مخزن است، گل حفاري با فشار به سنگ هاي مخزن خورده و روزنه هاي سازند را مي بندد يا از بين مي برد. بسته شدن روزنه ها معمولاَ دائمي است و به کاهش توليد مي انجامد. در حفاري با فشار کمتر معمولاَ از مايع حفاري سبک تر استفاده مي شود. در اين روش توليد از مخزن حين حفاري صورت مي گيرد که از بسته شدن روزنه هاي سازند جلوگيري مي شود.
پس ازاستخراج با وسايلي که در سطح زمين مورد استفاده قرار مي گيرند،نفت ، گاز، گل و تراشه ها جدا مي شوند. توليد نفت و گاز در جريان حفاري، به سادگي عمليات معمول نيست و به برنامه ريزي مناسب، آموزش کارکنان ، و آمادگي نيازمند است. به همين دليل ، و بسته به ميزان پيچيدگي فني کار، ممکن است آمادگي براي انجام حفاري با فشار کم تا يک سال به طول بيانجامد. اما در تمامي موارد استفاده ubd لازم نيست که جريان توليد هم زمان با حفاري انجام شود از جمله زماني که هدف،افزايش ميزان نفوذ در لايه هاي فوقاني باشد.
چرا بهتر است از ubd استفاده کرد؟
ubd به سه دليل عمده زير مورد استفاده قرار مي گيرد :
1 – براي کاهش مشکلات حفاري از ubd براي بالا بردن ميزان نفوذ، کاهش هدر رفتن گل و مشکلات متفاوت چسبندگي استفاده مي شود. مثلا در مواردي، از ubd براي حفاري چاه هاي افقي بزرگ تر در ميدان هايي که قبلا اين کار به دليل هدر رفتن گل ميسر نبود، استفاده مي شود.
2 – براي بهبود عملکرد توليد چاه. يکي از موارد فني ديگر در استفاده از ubd جلوگيري از آسيب ديدن سازند است. در حفاري با فشار کم، مخزن با فشار کم حفاري و تکميل مي شود. شرکت شل در چندين نقطه جهان از اين روش استفاده مي کند و شاهد افزايش چند برابر توليد چاه در مقايسه با روش هاي قديمي تر بوده است. در برخي موارد، افزايش ذخاير قابل استخراج به اثبات رسيده است. استفاده از ubd براي بهبود توليد در ذخايري که آسيب پذيرتر هستند، صورت مي گيرد. حفاري به روش هاي قديمي ممکن است هنگامي که گل حفاري روزنه ها را پر مي کند، آسيب جبران ناپذيري به سنگ هاي کم نفوذ پذيرتر مخازن وارد کند. صدماتي که به ذخاير قابل نفوذتر وارد مي شود، معمولا در جريان توليد رفع مي شود.
3 – براي دستيابي به اطلاعات اوليه در مورد مناطق بهره ده. از آنجاييکه در استفاده از ubd مايعات سازند در زمان حفاري امکا ن مي يابند که به سطح برگردند، فرصت خوبي به وجود مي آيد تا به اطلاعات اوليه ارزشمندي درباره مخزن و وضعيت توليد دست يافت.
ubd چگونه انجام مي شود؟
مهمترين مسئله در ubd کنترل فشار داخل چاه در زمان حفاري است. بسته به فشار مخزن و عمق آن، از سيستم هاي خاصي در مايعات حفاري استفاده مي شود. در بخشي که فشار کم است، حفاري با هوا با استفاده از چکش بادي انجام مي شود، در حاليکه در بخش پر فشار حفاري با استفاده از مايعات سبک و با استفاده از آب يا آب زير نفت انجام مي گيرد. يکي از تکنيک هاي اوليه متداول ubd استفاده از حفاري دو مرحله اي است که در آن مايع حفاري سبکي است که با گاز بالا بر تزريقي مخلوط شده باشد. با تغيير ميزان گاز تزريق شده، مي توان چگالي مايع حفاري را نيز کنترل کرد. معمولاَ از نيتروژن يا هيدرو کربن خود ميدان به عنوان گاز بالابر استفاده مي شود و از بيرون و از سطح، با استفاده از وسايل لازم، فشار را کنترل و گل و سنگ را از مايعاتي که توليد شده، جدا مي کنند.
در چه مواردي از ubd استفاده مي شود؟
شرکت شل دراستفاده از ubd در مناطق متفاوت، هم در دريا و هم خشکي موفق بوده است. در تمام موارد دقت شده است تا در مناطق حساس زيست محيطي با به حداقل رساندن ميزان اشتعال گاز و استفاده از مشعل هاي محصور و بي صدا ميزان صدمات زيست محيطي را به حداقل ممکن کاهش داد. در صورت امکان، هيدروکربني که در زمان حفاري توليد مي شود مستقيما به تاسيسات توليدي و لوله هاي صادرات فرستاده مي شود.
صنعت نفت و گاز به دليل تقاضاي روزا فزون براي هيدروکربن ها به دنبال راه جديدي براي تامين اين نيازهاست. Ubd تاثير مثبتي بر توسعه پايدار دارد و با استخراج هر چه بيشتر منابع هيدرو کربن هر ميدان نفت ، استفاده از منابع موجود بهينه شده و صدمات به محيط زيست کاهش مي يابد.
Ubd کارآيي تخليه را بهبود بخشيده و با استفاده از آن تعداد چاه هاي مورد نياز کاهش مي يابد. با وجود مزيت هاي فوق، اين روش در مواردي نيز توصيه نمي شود از جمله زماني که چاه از ثبات لازم برخوردار نيست، يامخزن ضعيف است و يا مشکلات فني وجود دارد.
با بالا رفتن تجربه در اين زمينه، هزينه ها پايين مي آيد و نتايج بهتر حاصل مي شود. در حال حاضر شرکت شل در بيش از 20 کشور جهان از اين روش استفاده مي کند و هر روز بر تعداد اين کشورها افزوده مي شود اين فناوري قديمي ، به نحو بارز، به ميدان هاي قديمي ، زندگي تازه مي بخشد.
عوامل اصلي موفقيت در استفاده از ubd
· وجود برنامه تجاري مشخص با در نظر گرفتن هزينه و درآمد
· استفاده از نيروهاي متخصص و با تجربه
· زمان کافي براي برنامه ريزي و آمادگي درک مقررات سلامتي، ايمني و محيط زيست ، پروسه ها و طرح هاي حمايت کارکنان و مديران محلي و پيمانکاران
· آموزش تمام کارکنان، به ويژه کارکناني که در ميدان ها و تاسيسات مشغول به کارند
· کار با سازمان هاي ناظر و دريافت نظرات اين سازمان ها پيش از اجراي پروژه
استفاده از وسايلي که به ويژه براي اين کار طراحي شده اند و مورد آزمايش و بازرسي قرار گرفته اند.
