خيالتان از عذاب قبر راحت!

از پيامبر گرامى اسلام(صلى الله عليه وآله) نقل شده: از «اُبَىّ بن كعب» سؤال كرد: كدام آيه برترين آيه كتاب اللّه است؟ عرض كرد: اَللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَيُّومِ، پيامبر(صلى الله عليه وآله) دست بر سينه او زد و فرمود: دانش بر تو گوارا باد، سوگند به كسى كه جان محمّد(صلى الله عليه وآله) در دست او است اين آيه داراى زبان و دو لب است كه در پايه عرش الهى تسبيح و تقديس خدا مى گويد.در حديث ديگرى از على(عليه السلام) از پيامبر(صلى الله عليه وآله) مى خوانيم كه فرمود: سَيِّدُ الْقُرْآنِ الْبَقَرَةُ وَ سَيِّدُ الْبَقَرَةِ آيَةُ الْكُرْسى. يا عَلِىُّ! اِنَّ فِيْها لَخَمْسِيْنَ كَلِمَةً، فِى كُلِّ كَلِمَة خَمْسُونَ بَرَكَةً: «برگزيده قرآن سوره بقره و برگزيده بقره، آية الكرسى است، در آن پنجاه كلمه است و در هر كلمه اى پنجاه بركت است».و در حديث ديگرى از امام باقر(عليه السلام) آمده است: «هر كس آية الكرسى را يك بار بخواند، خداوند هزار امر ناخوشايند از امور ناخوشايند دنيا، و هزار امر ناخوشايند از امور ناخوشايند آخرت را از او بر طرف مى كند كه آسان ترين ناخوشايند دنيا، فقر، و آسان ترين ناخوشايند آخرت، عذاب قبر است».

امام باقر(عليه السلام) مي فرمايد: «هر كس آية الكرسى را يك بار بخواند، خداوند هزار امر ناخوشايند از امور ناخوشايند دنيا، و هزار امر ناخوشايند از امور ناخوشايند آخرت را از او بر طرف مى كند كه آسان ترين ناخوشايند دنيا، فقر، و آسان ترين ناخوشايند آخرت، عذاب قبر است».
روايات در فضيلت اين آيه شريفه بسيار زياد است و در كتب علماى شيعه و اهل سنت نقل شده است، ما اين بحث را با دو حديث ديگر از رسول اللّه(صلى الله عليه وآله)پايان مى دهيم، فرمود: أُعْطِيتُ آيَةَ الْكُرْسِيِّ مِنْ كَنْز تَحْتِ الْعَرْشِ وَ لَمْ يُؤْتَها نَبِيٌّ كانَ قَبْلِى: «آية الكرسى از گنجى زير عرش الهى به من داده شده است و به هيچ پيامبرى قبل از من داده نشده».در حديث ديگرى آمده است: دو برادر به حضور پيامبر(صلى الله عليه وآله) رسيده، عرض كردند: براى تجارت به «شام» مى رويم، به ما تعليم فرما چه بگوييم (تا از شرّ اشرار مصون بمانيم)؟فرمود: هنگامى كه به منزلگاهى رسيديد و نماز عشا را خوانديد، موقعى كه يكى از شما در بستر قرار مى گيرد، تسبيح فاطمه زهراء(عليها السلام) بگويد و سپس آية الكرسى بخواند، فَإِنَّهُ مَحْفُوظٌ مِنْ كُلِّ شَيْء حَتّى يُصْبِحَ: «مسلماً او از همه چيز تا صبح در امان خواهد بود».سپس در ذيل اين حديث آمده است: در يكى از منزلگاه ها دزدان قصد هجوم به آنها را داشتند اما هر چه تلاش كردند موفق نشدند.به يقين، اين همه اهميت كه به آية الكرسى داده شده است به خاطر محتواى مهم و برجسته آن است.

آية الكرسى يك آيه است يا سه آيه؟


در اين كه آيا آية الكرسى فقط همين يك آيه است كه از «اللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُو» شروع مى شود، و به «هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظِيْمِ» ختم مى گردد.يا اين كه دو آيه بعد، نيز جزء آن است؟ بنابراين اگر در جايى مثل نماز ليلة الدفن دستور داده شده آية الكرسى بخوانند، بايد هر سه آيه خوانده شود.قرائنى در دست است كه نشان مى دهد: همين يك آيه است، اين قرائن عبارت است از:
الف ـ تمام رواياتى كه در فضيلت آن وارد شده و از آن تعبير به آية الكرسى كرده، همه نشان مى دهد: يك آيه بيش نيست.

ب ـ تعبير به «كرسى» فقط در آيه اول است و نام گذارى به آية الكرسى نيز مربوط به همين آيه است.

ج ـ در بعضى از احاديث به همين معنى تصريح شده، مانند: حديثى كه در «امالى شيخ» از اميرمؤمنان على(عليه السلام)نقل شده است كه ضمن بيان فضيلت آية الكرسى، از «اَللّهُ لا اِلهَ اِلاَّ هُو» شروع فرمود تا، «وَ هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظِيْمِ».

د ـ «مستدرك سفينة البحار»، از مجمع نقل مى كند: وَ آيَةُ الْكُرْسِى مَعْرُوفَةٌ وَ هِىَ اِلى قَوْلِهِ وَ هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظِيْمِ: «آية الكرسى معروف است و آن تا و هو العلى العظيم است».

هـ ـ در حديثى از امام على بن الحسين(عليهما السلام) مى خوانيم كه پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله)فرمود: كسى كه چهار آيه از اول سوره «بقره» و آية الكرسى، و دو آيه بعد از آن و سه آيه از آخر «بقره» را بخواند، هرگز ناخوشايندى در خودش و مالش نمى بيند و شيطان به او نزديك نمى شود، و قرآن را فراموش نمى كند.از اين تعبير نيز استفاده مى شود كه آية الكرسى يك آيه است.

و ـ در بعضى از روايات وارد شده كه آية الكرسى پنجاه كلمه است و در هر كلمه اى پنجاه بركت است شمارش كلمات آيه نيز نشان مى دهد: تا «وَ هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظِيْم» پنجاه كلمه است. آرى، در بعضى از روايات دستور داده شده است: تا «هُمْ فِيْها خالِدُونَ» بخواند، بى آن كه عنوان آية الكرسى، مطرح باشد.به هر حال، آنچه از قرائن بالا استفاده مى شود اين است كه: آية الكرسى يك آيه بيشتر نيست.

فضيلت آية الکرسي


در اهميت و فضيلت اين آيه، همين بس كه از پيامبر گرامى اسلام(صلى الله عليه وآله) نقل شده: از «اُبَىّ بن كعب» سؤال كرد: كدام آيه برترين آيه كتاب اللّه است؟ عرض كرد: اَللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَيُّومِ، پيامبر(صلى الله عليه وآله) دست بر سينه او زد و فرمود: دانش بر تو گوارا باد، سوگند به كسى كه جان محمّد(صلى الله عليه وآله) در دست او است اين آيه داراى زبان و دو لب است كه در پايه عرش الهى تسبيح و تقديس خدا مى گويد.
در حديث ديگرى از على(عليه السلام) از پيامبر(صلى الله عليه وآله) مى خوانيم كه فرمود: سَيِّدُ الْقُرْآنِ الْبَقَرَةُ وَ سَيِّدُ الْبَقَرَةِ آيَةُ الْكُرْسى. يا عَلِىُّ! اِنَّ فِيْها لَخَمْسِيْنَ كَلِمَةً، فِى كُلِّ كَلِمَة خَمْسُونَ بَرَكَةً: «برگزيده قرآن سوره بقره و برگزيده بقره، آية الكرسى است، در آن پنجاه كلمه است و در هر كلمه اى پنجاه بركت است».

و در حديث ديگرى از امام باقر(عليه السلام) آمده است: «هر كس آية الكرسى را يك بار بخواند، خداوند هزار امر ناخوشايند از امور ناخوشايند دنيا، و هزار امر ناخوشايند از امور ناخوشايند آخرت را از او بر طرف مى كند كه آسان ترين ناخوشايند دنيا، فقر، و آسان ترين ناخوشايند آخرت، عذاب قبر است».

روايات در فضيلت اين آيه شريفه بسيار زياد است و در كتب علماى شيعه و اهل سنت نقل شده است، ما اين بحث را با دو حديث ديگر از رسول اللّه(صلى الله عليه وآله)پايان مى دهيم، فرمود: أُعْطِيتُ آيَةَ الْكُرْسِيِّ مِنْ كَنْز تَحْتِ الْعَرْشِ وَ لَمْ يُؤْتَها نَبِيٌّ كانَ قَبْلِى: «آية الكرسى از گنجى زير عرش الهى به من داده شده است و به هيچ پيامبرى قبل از من داده نشده».

در بعضى از روايات وارد شده كه آية الكرسى پنجاه كلمه است و در هر كلمه اى پنجاه بركت است شمارش كلمات آيه نيز نشان مى دهد: تا «وَ هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظِيْم» پنجاه كلمه است.
در حديث ديگرى آمده است: دو برادر به حضور پيامبر(صلى الله عليه وآله) رسيده، عرض كردند: براى تجارت به «شام» مى رويم، به ما تعليم فرما چه بگوييم (تا از شرّ اشرار مصون بمانيم)؟فرمود: هنگامى كه به منزلگاهى رسيديد و نماز عشا را خوانديد، موقعى كه يكى از شما در بستر قرار مى گيرد، تسبيح فاطمه زهراء(عليها السلام) بگويد و سپس آية الكرسى بخواند، فَإِنَّهُ مَحْفُوظٌ مِنْ كُلِّ شَيْء حَتّى يُصْبِحَ: «مسلماً او از همه چيز تا صبح در امان خواهد بود».سپس در ذيل اين حديث آمده است: در يكى از منزلگاه ها دزدان قصد هجوم به آنها را داشتند اما هر چه تلاش كردند موفق نشدند.به يقين، اين همه اهميت كه به آية الكرسى داده شده است به خاطر محتواى مهم و برجسته آن است.

منبع: تفسير نمونه، جلد 2، صفحه 305.