گیلان – امامزاده ها – زیارتگاه ها
گیلان بر اساس آخرین تقسیمات كشوری دارای 11 شهرستان ، 34 شهر، 27 بخش و 95 دهستان است:
1. آستارا
مركز آن آستارا و دارای یك بخش به نام بخش مركزی است. بخش مركزی از سه دهستان به نام های حیران ، لوندویل و ویرمونی تشكیل شده است. جمعیت شهرستان آستارا بر اساس آخرین سرشماری 63254 نفر است.
برخی مراكز دیدنی : مناطق ساحلی ، گردنه حیران ، مرداب استیل ،باغ عباس آباد در 4 كیلومتری آستارا به هشت پر، پناهگاه حمایت وحش آستارا ، بقعه شیخ تاج الدین محمد خیوی .
2. آستانه اشرفیه
مركز آن شهر آستانه اشرفیه است. در محدوده این شهرستان دو شهر به اسامی آستانه اشرفیه و كیاشهر قرار دارند. این شهرستان از دو بخش و پنج دهستان تشكیل شده است.
بخش كیاشهر: دارای یك شهر و دو دهستان است. مركز بخش كیاشهر و دهستان های آن دهگاه و كیاشهر است.
بخش مركزی : دارای یك شهر و سه دهستان است. مركز بخش ، شهر آستانه اشرفیه و دهستان های آن عبارت اند از : دهشال ، كیسم ، گوركا. جمعیت شهرستان بر اساس آخرین سرشماری 483و114 نفر است.
برخی مراكز دیدنی: سواحل دریا و صیدگاه های مختلف ماهی ، آرامگاه سید جلال الدین اشرف ، پل سفید ، پارك معین در آرامگاه دكتر محمد معین.
3. بندر انزلی
دارای یك بخش مركزی و مركز آن شهر بندر انزلی است. بخش مركزی از دو دهستان تشكیل شده است و عبارت اند از دهستان چهار فرضیه و لیچاركی حسن رود.
جمعیت شهرستان بندر انزلی بر اساس آخرین سرشماری 827 و119نفر است.
برخی مراكز دیدنی : تالاب انزلی ، كاخ میان پشته ( موزه نیروی دریایی) ، دهكده ساحلی ، ساحل جفرود ، موج شكن ، اسكله ، بولوار ، پل های غازیان و انزلی ، برج ساعت ، ساختمان شهرداری ، شیلات غازیان ، پناهگاه حیات وحش كشك ، به مساحت 6701 هكتار در جنوب غربی انزلی ، پناهگاه حیات وحش سلكه ، با 360 هكتار وسعت در جنوب این شهر.
4. تالش
مركز آن ، شهر هشت پر است. در محدوده ی این شهرستان چهار شهر به اسامی پره سر ، رضوان شهر ، ماسال و هشت پر قرار دارند. این شهرستان دارای سه بخش است:
بخش رضوان شهر : دارای دو شهر به نام های رضوان شهر و پره سر و دهستان های آن خوشابر، دینا چای ، گیل دو لاب و ییلاقی ارده
بخش ماسا لو شاندرمن: دارای یك شهر و دو دهستان است. مركز بخش شهر ماسال و دهستان های آن ماسال و شاندرمن
بخش مركزی : دارای یك شهر و شش دهستان است. مركز بخش ، شهر هشت پر و دهستان های آن اسالم، ساحلی جوكندان ، طولارود، تالش ، گرگان رود و لیسار است.
جمعیت شهرستان تالش بر اساس آخرین سرشماری 262420 نفر است.
برخی مراكز دیدنی : پارك جنگلی و ساحلی گیسم، جاده كوهستانی اسالم به خلخال ، منطقه ییلاقی آق اولر ، منطقه حفاظت شده لیسار ، قلعه لیسار ، آرامگاه سید شرفشاه ، اسپی مزگت دیناچال ، كاخ سردار امجد.
5. رشت
مركز آن شهر رشت و دارای شش شهر به اسامی خشك بیجار ، خمام ، رشت ، سنگر ، كوچصفهان و لشت نشا است. این شهر از پنج بخش تشكیل شده است.
بخش خمام : دارای شهرهای خمام و خشك بیجار و دهستان های چاپارخانه ، چوكام ، حاجی بكنده ، خشك بیجار ، كته سر خمام و نوش خشك بیجار است.
بخش سنگر : مركز بخش شهر سنگر و دهستان های آن اسلام آباد ، سراوان و سنگر است.
بخش كوچصفهان : مركز بخش ، شهر كوچصفهان و دهستان های آن بلسبنه ، كنارسر و لولمان است.
بخش لشت نشا : مركز بخش ، لشت نشا و دهستان های آن جیر دهنده ، لشت نشا ، علی آباد ، زیبا كنار و گفشه لشت نشا است.
بخش مركزی : مركز بخش ، شهر رشت و دهستان های آن پسیخان، پیر بازار ، حومه و لاكان.
جمعیت شهر رشت بر اساس آخرین سر شماری 715096 نفر است.
برخی مراكز دیدنی : پارك جنگلی سراوان ، باغ محتشم ( پارك شهر ) رشت ، عمارت كلاه فرنگی ، آرامگاه میرزا كوچك خان در سلیمان داراب ، میدان شهرداری ، بازار رشت ، عینك در غرب رشت ، شهر بازی ، محلات تاریخی ، كتابخانه ملی رشت ، موزه رشت ، صنایع دستی و حصیری ، مناطق ساحلی ، هتل و برج مرتفع اردوگاه صدا و سیما در زیبا كنار .
6. رودبار
مركز آن شهر رودبار است و دارای یك بخش مركزی و دو بخش دیگر است.
بخش رحمت آباد و بلوكات : مركز بخش توتكابن و دهستان های آن بلوكات ، دشتوبل و رحمت آباد است.
بخش عمارلو : مركز آن بخش جیرنده و دهستان های آن جیرنده ، خورگام و كلیشم است.
بخش مركزی : دارای چهار شهر به نام های رستم آباد ، رودبار ، لوشان و منجیل است. دهستان های آن عبارت اند از : رستم آباد جنوبی ، رستم آباد شمالی و كلشتر
جمعیت شهرستان رودبار بر اساس آخرین سرشماری 113082 نفر است.
برخی مراكز دیدنی : سد منجیل ، درخت كهنسال سرو هرزویل ، مناطق و تپه های باستانی مانند مارلیك ، دشتی ، جوبن ، حلیمه جان ، توربین های بادی تولید برق ، آثار طبیعی ملی گیاه لیلیوم ( دوش چهل چراغ) در ارتفاعات داماش عمارلو ، كوه درفك.
7. رودسر
مركز آن شهر رودسر و دارای شش شهر به نام های املش ، چابكسر ، رحیم آباد ، رودسر ، كلاچای و واجارگاه است وسه بخش دارد :
بخش املش : مركز آن شهر املش و دهستان های آن املش جنوبی ، املش شمالی ، سمام و كجیه.
بخش رحیم آباد : مركز آن شهر رحیم آباد و دهستان های آن اشكور سفلی ، اشكورعلیا ، سیار ستاق ، رحیم آباد و شوئیل است.
بخش مركزی : دارای چهار شهر به نام های رودسر ( مركز شهر و دهستان ) ، چابكسر ، كلاچای و واجارگاه و دهستان های آن اوشیان ، سیاهكارود، چینی جان و رضا محله است.
جمعیت شهرستان رودسر بر اساس آخرین سرشماری 202622 نفر است.
برخی مراكز دیدنی : میدان شهرداری ، كاخ نهارخوران ، بازار شهر رودسر ، باغ های چای و مركبات ، رودخانه پل رود، منطقه سیاهكله رود و ییلاقات اشكور، آبشار سجیران ، آرامگاه ابوجعفر ثایری در میانده.
8. صومعه سرا
مركز آن شهر صومعه سرا و دارای دو شهر و سه بخش است.
بخش تولم : مركز آن شهر مرجقل و دهستان های آن تولم و هندخاله .
بخش مركزی : مركز بخش ، شهر صومعه سرا و دهستان های آن ضیابر، طاهرگوراب و كسما است.
بخش میرزا كوچك خان جنگلی : مركز بخش روستای گوراب زرمیخ و دهستان های آن گوراب زرمیخ و مركیه .
جمعیت صومعه سرا بر اساس آخرین سرشماری 136710 نفر است.
برخی مراكز دیدنی : مناره آجری گسكر ، باغ های چای ، مراكز پرورش كرم ابریشم ، مزارع توتون.
9 . فومن
مركز آن شهر فومن و دارای سه شهر به نام های شفت ، فومن و ماسوله و دو بخش است.
بخش شفت : مركز آن شهر شفت و دهستان های آن احمد سرگوراب ، جیرده و چوبر.
بخش مركزی : دارای دو شهر به نام های فومن و ماسوله و دهستان های آن آلیان ، رودپیش ، سردار جنگل ، گشت ، گوراب پس ، لولما و ملاسرا است.
جمعیت شهرستان فومن بر اساس آخرین سرشماری 103192 نفر است.
برخی مراكز دیدنی :پارك كودك ، قلعه رودخان ، خرابه های قصر تاریخی در اله دار كوه ، ویرانه های قصر سلسله جادو در محلی به نام زرین كول.
10. لاهیجان
مركز آن لاهیجان و دارای دو شهر به اسامی سیاهكل و لاهیجان است. بخش های آن :
بخش دیلمان : مركز آن روستا ی دیلمان و دهستان های آن دیلمان و پیركوه است.
بخش سیاهكل : مركز آن شهر سیاهكل و دهستان های آن توتكی ، خرارود و مالفجان است.
بخش مركزی : مركز آن شهر لاهیجان و دهستان های آن آهندان ، بازكیاگوراب ، رودبنه ، شیرجوپشت، لفمجان ، لیالستان و لیل است.
جمعیت شهرستان لاهیجان بر اساس آخرین سرشماری 204302 نفر است.
برخی مراكز دیدنی : سلسله جبال شیطان كوه ، بولوار آزادی و استخر لاهیجان ، باغ های زیبای چای ، آرامگاه كاشف السلطنه ( موزه چای ایران ) ، پارك كودك ، پارك شهر ، بناهای تاریخی ، میدان سردار جنگل ( چهار پادشاه ) ، ایستگاه كشاورزی ، كارخانه های تولید چای خشك ، آرامگاه شیخ زاهد گیلانی و جاده كوهستانی سیاهكل به دیلمان ، مناطق تاریخی و ییلاقی اسپیلی و دیلمان .
11. لنگرود
مركز آن شهر لنگرود و دارای سه شهر به اسامی لنگرود، كومله و شلمان و دارای یك بخش به نام بخش مركزی است. دهستان های آن عبارت اند از : چاف ، دریا سر ، دیو شل ، كومله ، گل سفید و لات لیل .
برخی مراكز دیدنی : پل خشتی ، باغ های چای ، بقعه دوازده تن ملاط ، پارك شهر ، پناهگاه حیات وحش امیر كلایه ، محله ها ، بقعه آقا سید حسن ، باغ های مركبات ، ساحل ماسه ای و منطقه تفریحی چمخاله .
