چکونه با تعریق کنار بیاییم؟

كم--كم به فصل گرما نزديك مي--شويم و شايد بيشترين چيزي كه باعث آزار و اذيت در اين فصل مي--شود، تعريق در روزهاي گرم باشد.لباس--هاي خيس و شوره زده، بدن و صورت عرق كرده، ظاهري نازيبا و ناخوشايند را ايجاد مي--كند كه گاهي موجب ناراحتي فرد از حضور در جامعه مي--گردد.


در تعريق عملكرد طبيعي بدن است كه به دلايلي --چون گرماي محيط اطراف شدت آن تغيير مي--كند كه البته ميزان آن بستگي به سيستم بدن هر فرد دارد. برخي-- درصد تعريق ناچيزي دارند، ولي --بعكس عده--اي از دست تعريق--هاي زياد به ستوه مي--آيند.

تعريق، آزاد شدن مايع نمكي از غدد عرق بدن بوده و عملكردي ضروري است كه به خنك شدن بدن كمك مي--كند. بيشترين نقاطي كه در بدن تعريق مي--كند زير بغل--ها، پاها و كف دست--هاست. ميزان تعريق هر فرد به تعداد غدد عرق او بستگي دارد. به طور كلي هر فرد در زمان تولد حدود 2 تا 4 ميليون غدد عرق دارد و در دوران بلوغ به حداكثر فعاليت خود مي--رسند. زنان نسبت به مردان تعداد غدد عرق بيشتري داشته، ولي اين غدد در مردان فعاليت بيشتري دارند. چون بدن به طور طبيعي براي-- تنظيم گرماي بدن تعريق مي--كند، افراد معمولا در محيط گرم بيشتر عرق مي--كنند. با ورزش كردن و قرار گرفتن در موقعيت--هايي مانند عصباني شدن، خشمگين شدن، ترسيدن و شرمنده شدن، بدن دچار تعريق مي--شود.

تعريق بيش از حد

ميزان تعريق در افراد به تعداد غدد عرق در آنها بستگي --دارد. اما در برخي افراد اين ميزان عرق به حداكثر ميزان خود مي--رسد. به طور كلي حدود يك تا 2 درصد از جمعيت جهان از اين مشكل رنج مي--برند. در واقع تعريق بيش از حد وضعيتي است كه بدن فراتر از نياز فيزيولوژيك تعريق مي--كند. اگرچه تعريق زياد ممكن است بر اثر بيماري--هاي --عصبي، متابوليك و ساير بيماري--هاي سيستميك ايجاد --شود، اما بسياري از موارد در افراد سالم ديده مي--شود.

گرماي محيط يا احساساتي از قبيل اضطراب، ترس، ورزش، درد، تنش، مصرف كافئين و نيكوتين مي--تواند آغازگر اين وضعيت باشد، ولي --اغلب در تمامي ساعات روز و بدون در نظر گرفتن موقعيت--هاي بيان شده دچار تعريق بيش از حد مي--شوند. تعريق بيش از حد گاهي تمام بدن را در بر گرفته و گاهي تنها تعريق موضعي است كه به كف دست--ها، كف پاها، زير بغل--ها، كشاله ران و زير سينه--ها محدود مي--شود. به طوري-- كه در همه حالات اين نقاط خيس و مرطوب هستند. تعريق بيش از حد بر اثر فعاليت عصب سمپاتيك ايجاد مي--شود. اين عصب موجب انقباض عروق خوني در دست--ها و پاها شده و باعث سرد شدن و تعريق انتهاي اندام--ها مي--گردد.

اما براي-- كاهش تعريق دست--ها، بهتر است آنها را مرتب بشوييد و با دستمال خشك كنيد. از پودر تالك روي كف دست--ها استفاده كنيد. اين پودر رطوبت دست را جذب مي--كند. از ضد عرق--هايي-- كه مخصوص دست--هاست مثل پودر كلريد آلومينيوم استفاده كنيد و در صورتي-- كه اين--گونه موارد تاثيري-- در مقدار تعريق شما ايجاد نكرد، با پزشك مشورت كنيد. پزشك در صورتي كه صلاح بداند، از داروهاي --تجويزي، تزريق بوتاكس و در موارد شديدتر از عمل جراحي استفاده خواهد كرد.

استفاده از ضد عرق--ها

استفاده از روغن--ها و ضد عرق--ها جزو نخستين راه--هاي درماني تعريق بيش از حد محسوب مي--شود. اين تركيبات معمولاً تحت نظر پزشك بايد مورد استفاده قرار گيرند. اين محصولات را بايد پس از خشك كردن محل عرق كرده و تنها شب--ها استفاده كرد و سپس صبح--ها محل را با آب شستشو داد تا از حساسيت پوستي-- جلوگيري شود و پس از آن از دئودورانت--ها استفاده نكنيد. اين درمان را هر شب ادامه دهيد تا تعريق بدن تحت كنترل درآيد. پس از مشاهده اثر اين ضد تعريق--ها، آن را يك يا 2 بار در هفته در محل مورد نظر بماليد تا اثر آن حفظ شود و روز بعد از آن، به طور مرتب از دئودورانت استفاده نماييد. اين روش دارويي در ناحيه كف دست و پا كه پوست ضخيمي دارند، اثر كمتري دارد.

بيشتر افراد تصور مي--كنند دئودورانت--ها (برطرف--كننده--هاي بوي --بد بدن) و ضد عرق--ها تفاوتي باهم ندارند و اين در حالي-- است كه تركيبات و مورد استعمال آنها با هم متفاوت است. ضد عرق--ها معمولا حاوي تركيباتي-- هستند كه منافذ ترشح عرق را مسدود كرده و از تعريق جلوگيري-- مي--كند. دئودورانت--ها تركيباتي-- هستند كه مانع از ترشح عرق نمي--شوند، بلكه با داشتن عوامل ضدعفوني كننده--اي كه باعث از بين--رفتن باكتري--هاي عامل بوي عرق مي--شوند، مانع از بروز بوي نامطبوع ناشي از تعرق مي--گردند.

استفاده از دئودورانت--ها و ضد عرق--ها از دسترس--ترين و ساده--ترين راه--هاي جلوگيري از تعريق و رها شدن از بوي نامطبوع ناشي از تعريق بدن است. در مواردي --كه ضد عرق--هاي معمولي جلوي تعريق زياد را نگيرد، مي--توان از پودرهاي --قوي هگزاهيدرات كلريد آلومينيوم-- استفاده كرد. اين تركيبات را حتما تحت نظر پزشك مصرف كنيد تا در صورت بروز عوارض جانبي پزشك بتواند راهكار مناسب را اعمال كند. پودر كلريد آلومينيوم را شب--ها به مدت 7 تا 10 شب متوالي مصرف كرده و سپس هفته--اي يك--بار استفاده كنيد تا بخوبي اثر كند. اين نوع درمان در افرادي-- كه تعريق زيادي-- در ناحيه زير بغل دارند، بسيار مفيد خواهد بود، ولي در تعريق كف دست و پا اثر زيادي ندارد.

مهار تعريق زياد با داروهاي خوراكي

در بسياري از افرادي كه دچار تعريق بيش از حد هستند، ضد عرق--ها كاري از پيش نمي--برند. اين دسته از افراد معمولا در مناطقي ديگر از بدن به غير از زير بغل--ها تعريق دارند مانند دست--ها و پاها، قفسه سينه يا پشت. در اين--گونه افراد استفاده از ضد عرق--ها گزينه مناسبي نيست، بلكه براي تحت كنترل درآوردن تعريق در آنها از داروهاي-- خوراكي استفاده مي--گردد. اين داروها بخصوص در افرادي-- كه در دست--هاي خود تعريق زيادي دارند، موثر است. ولي داروهاي خوراكي كه براي كمك به كنترل تعريق تجويز مي--شوند معمولا داراي عوارض جانبي چون خشكي دهان، تاري ديد، يبوست، احتباس ادرار و تپش قلب هستند. تزريق بوتاكس گزينه درماني ديگري است.

بوتاكس ماده--اي سمي است كه به طور موقت عضلات را فلج كرده و بيشتر در عمل--هاي--جراحي-- زيبايي-- و براي از بين بردن چين و چروك مورد استفاده قرار مي--گيرد. تزريق بوتاكس در زير بغل--ها به مسدود كردن منافذ ترشح عرق كمك مي--كند.

در اين روش هر طرف از زير بغل--ها در هر درمان به 20 بار تزريق بوتاكس نياز دارد و اين در حالي-- است كه بوتاكس تا حدودي درمان دردناكي به شمار مي--رود و بايد هر 4 تا 6 ماه يك بار تجديد درمان شود. از اين روش در كاهش تعريق دست و پا نيز استفاده مي--شود. ولي --براي دست--ها كمي-- دردناك است كه بايد از مسكن--ها هنگام تزريق استفاده كرد.

تحريك الكتريكي منافذ عرق

از ديگر راه--هاي درماني تعريق بيش از حد مي--توان به تحريك الكتريكي اشاره كرد. اين روش يكي-- از قديمي--ترين روش--هاي كنترل تعريق به شمار مي--رود كه از حدود 50 سال پيش مورد استفاده قرار مي--گيرد. اين روش با مسدود كردن منافذ عرق، از تعريق جلوگيري مي--كند. در اين شيوه، از آب براي هدايت جريان الكتريكي نور به پوست بيمار استفاده مي--شود و نقطه مورد نظر در آب غوطه--ور مي--شود و اين كار تا زماني-- كه بيمار احساس سوزش كند، ادامه مي--يابد. ولي به طور كلي روش دردناكي --نيست، اما در درازمدت جوابگو نخواهد بود و تنها براي مدت 4 تا 6 هفته مي--تواند از تعرق جلوگيري-- كند. اين روش را بايد هفته--اي 2 تا 3 جلسه انجام داد كه هر جلسه هم حدود 20 دقيقه طول مي--كشد. تعداد دفعات درمان بسته به واكنش بدن ممكن است تا هفته--اي يك--بار يا ماهي يك--بار افزايش يابد.

عمل جراحي، آخرين راهكار درماني

با وجود روش--هاي درماني كه ذكر شد، گاهي افرادي هستند كه به هيچ يك از آنها جواب نداده و تعريق آنها تحت كنترل درنمي--آيد. در اين--گونه افراد تنها راه موجود عمل جراحي است كه به واسطه آن پزشكان، اعصاب سمپاتيك ايجادكننده تعريق را قطع مي--كنند. اين روش درماني، روشي موثر با اثر طولاني--مدت و گران--قيمت محسوب مي--شود و در كاهش تعريق دست--ها بسيار موثر خواهد بود.

در اين عمل، پزشك وسيله كوچك دوربين مانندي را داخل قفسه سينه، بين دو دنده درست پايين زير بغل وارد مي--كند و به وسيله آن، بخش كوچكي --از عصبي را كه به غدد عرق متصل مي--شود، نابود مي--كند. به رغم اين كه اين روش، درمان موثري محسوب مي--شود، خطراتي هم در پي دارد كه مي توان به ايجاد تعريق بيش از حد در نقاط ديگر بدن، آسيب عصبي و مشكلات تنفسي اشاره كرد و به همين دلايل به عنوان آخرين راه چاره مورد استفاده قرار مي--گيرد.

تمام درمان--هايي كه به آن اشاره كرديم، راه--هايي هستند كه در كاهش تعريق مورد استفاده قرار مي--گيرند و افراد مختلف، واكنش--هاي متفاوتي نسبت به هر يك از اين درمان--ها نشان مي--دهند، ولي در بيشتر روش--ها، كاهش 83 درصدي --تعريق پس از حدود يك هفته از شروع درمان رخ مي--دهد و در 95 درصد از بيماران تعريق تا حدود نصف كاهش مي--يابد. ولي --هر چه باشد پيشگيري بهتر از درمان است.

راه--هايي براي كاهش تعريق


تعريق عملكرد طبيعي --بدن براي رها شدن از گرماي دروني --بدن و خنك شدن است و در صورت طبيعي-- بودن آن، نيازي به درمان وجود ندارد و تنها در شرايطي كه تعريق بيش از حد وجود داشته باشد، انجام مداخلات درماني ضرورت پيدا مي--كند. در صورتي-- كه تعريق مدت طولاني ادامه پيدا كرد يا همراه با تب، كاهش وزن، درد ناحيه قفسه سينه، كوتاهي تنفس--ها و تپش قلب بود حتما به پزشك مراجعه كنيد، ولي --در غير اين صورت با رعايت اصول ساده--اي مي--توانيد از تعريق بدن خود كم كنيد:

1)-- از لباس--هايي استفاده كنيد كه بدن شما را خنك نگه داشته و گردش هوا در آن بهتر صورت گيرد. الياف طبيعي خنك هستند، ولي --عرق را جذب كرده و مرطوب مي--مانند، پس بهتر است در طول روز لباس خود را تعويض كنيد. الياف مصنوعي نيز مانند البسه پلاستيكي عرق را از بدن كشيده و احساس خشكي به بدن مي--دهد.

2)-- محيط كار و زندگي --خود را خنك نگه داشته و از تهويه--كننده--هاي --مناسب استفاده كنيد.

3)-- از صرف غذا و نوشيدني--هايي كه باعث تعريق شما مي--شوند، خودداري كنيد.

4)-- مواجهه با استرس، تنش و اضطراب را كاهش دهيد. هر فردي-- ممكن است با چنين مشكلاتي-- برخورد كند ولي-- در افرادي-- كه دچار تعريق بيش از حد هستند، اين مشكل مي--تواند دشواري--هاي --زيادي را براي آنها ايجاد كند.

5)-- بهداشت فردي را رعايت كنيد. به طور مرتب دوش بگيريد تا از بوي ناشي از تعريق خلاص شويد.

6)-- تعريق به طور طبيعي باعث از بين رفتن آب بدن مي--شود. براي جبران اين آب از دست رفته، آب و مايعات فراوان --بنوشيد.

7)-- پوشيدن دستكش و جوراب--هاي --نخي براي كاهش تعريق دست و پا مفيد است.

8)-- استفاده از ضد عرق--ها را فراموش نكنيد.

9)-- از مصرف غذاهاي تند، سيگار و الكل بپرهيزيد.