امامزاده هاشم (ع)؛ بقعه‌اي در ميان درختان منطقه سراوان
جام جم آنلاين: امامزاده هاشم (ع) در ميان درختان بر روي ديواره سنگي در کنار راه تصويري است که ساليان دراز به مسافران لبخند مي زند و آنها را به زيارت بزرگ مدفون در مزار فرا مي خواند.
به گزارش مهر، امامزاده هاشم (ع) يکي از 950 امامزاده استان گيلان است که هزاران دل عاشق و دوستدار اهل بيت (ع) با ضريح مطهر او گره خورده است.
هاشم بن محمد بن عبدالله بن حمزه بن محمد بن الحنيفه بن علي بن ابيطالب (ع) از ياران و ياري کنندگان امام رضا (ع) است که به بقعه امامزاده هاشم (ع) معروف است.
بقعه متبرکه اين امامزاده در 35 کيلومتري مسير رشت - قزوين بر قله زيبا قرار گرفته که زيارتگاه عاشقان و دوستداران اهل بيت (ع) است. اين امامزاده از نوادگان اميرالمومنين (ع) است که به همراه ياران امام رضا (ع) به ايران آمد و پس از درگيري با مخالفان و دشمنان اين امام همام به کوه هاي البرز پناهنده شد.
تاريخ دقيق شهادت و ساخت بناي بقعه امامزاده هاشم (ع) مشخص نيست
از تاريخ شهادت اين امامزاده اطلاع دقيقي در دست نيست اما آنچه موجود است 13 رمضان در منطقه کنوني امامزاده هاشم (ع) به شهادت رسيد و در اين مکان دفن شده است.
همچنين تاريخ دقيق ساخت بقعه امامزاده هاشم نيز مشخص نيست و در برخي کتب قدمت بنا در هشت قرن پيش برآورد مي شود ولي در سال هزار و 349 با تخريب بناي اطراف بقعه مبارکه بناي خشتي با گنبد تخم مرغي شکل مشاهده شده است که قدمت آن به سال چهارم هجري قمري تخمين زده شد.
آنچه تاريخ نشان مي دهد در حدود سال 1246 هجري قمري حاکم رشت منوچهرخان معتمدالدوله در زمان فتحعلي شاه قاجار دستور مرمت راه رشت به قزوين را داد. در همان سال طاعون در گيلان شيوع يافت و در طي چند هفته نصف جمعيت رشت افزون بر 40 هزار نفر از بين رفتند.
در کتيبه اي موجود در مسجد جامع رشت نقش شده در سنه 1279 ناصرالدين شاه، عايدات ده سراوان را پس از حذف ماليات براي نگهداري جاده رشت منجيل، تغيير کاروانسرا و ... مازاد را وقف تعمير بقاع متبرکه و مساجد اين منطقه کرده است. منوچهرخان بناي اين امامزاده را تغيير اساسي داد و بعدها نيز مکرر بقعه را تعمير کرد.
در جنگ جهاني اول بر اثر احتراق مهمات و قورخانه روسها در تپه بالاي امامزاده هاشم (ع) بناي بقعه و صندوق و ساير امامزاده از ميان رفت.
در جريان جنگ جهاني اول و مبارزات ميرزا و يارانش اين بقعه آسيب فراوان ديد و در سال 1352 بنا به شيوه معماري اسلامي مرمت شد. براي آخرين بار زلزله رودبار در سال 1369 صدمات جدي بر آن وارد ساخت.
بقعه امامزاده هاشم (ع) از سال 1372 تاکنون به طور گسترده بازسازي و مرمت شده و تاسيسات آن گسترش يافته است. پس از پايان مرمت محيط اطراف، اداره اوقاف به احداث ساختمانهاي متعددي مانند زائرسرا، حمام، هتل و بازار اقدام کرده است که اين عناصر چهره امروزي مجموعه زيارتي - مذهبي را شکل مي دهند.
بناي امامزاده طي قرنهاي متمادي بارها بازسازي و مرمت شد و هربار سبک و اسلوب متفاوتي در معماري آن استفاده شده است. هم اکنون تاسيساتي چون بازارچه، مهمانسراي چند طبقه، مسجد بزرگ و باشکوه، پارکينگ، پارک و تاسيسات مربوط به آن، کتابخانه، مجموعه اداري، غسالخانه، کشتارگاه و درمانگاه دارد که وسعت اين مجموعه پنج هزار و 856 متر مربع است و از پاي کوه تا قله آن ادامه دارد.
مجموعه امامزاده هاشم (ع) داراي چند کاربري متفاوت در نتيجه موقعيت ويژه اقليمي و جغرافيايي است که از ديرباز پذيراي گردشگران زيادي بوده است. اين بنا شامل دو قسمت مسجد و صحن اصلي است که دو گنبد بر روي هر قسمت قرار دارد، گنبد صحن امامزاده از سمت جنوبي و بر فراز تپه از لابلاي درختان قابل رويت و به عنوان نشانه سايت است.
از گذشته تابحال قسمتي از اطراف حرم مطهر به قبرستان اختصاص يافته که از سال 1360 توجه بيشتري به محوطه قبرستان شده است.
بازارچه امامزاده هاشم (ع) به طرح سنتي در سال 1358 ساخته و در اطراف حياط مرکزي شکل گرفته است اما به دليل کور بودن ديد از جاده تنها مغازه هاي رديف اول مورد استفاده واقع شده است. در امتداد اين مغازه ها و جداره جاده، واحدهاي تجاري ديگري به صورت خودجوش رشد کرده اند.
