پلي استايرن انبساطي يا به اختصارEPS پلي استايرن ضد آتش مي باشد گرانولي سبك و سفيد رنگ است. اين ماده اولين بار در سال ١٩٥٠ توليد گرديد. انبساط اين محصول در اثر وجود مقداري گاز پنتان است كه به صورت حل نشده در هنگام توليد در داخل آن محبوس مي شود. اين گاز در اثر حرارت ناشي از بخار آب از داخل دانه هاي پلي استايرن خارج شده و باعث انبساط آن مي گردد. در اثر خروج اين گاز حجم دانه هاي پلي استايرن تا ٤٠ برابر اندازة اولية آنها افزايش مي يابد. بعد از عمليات انبساط، دانه هاي منبسط شده بر حسب نوع كاربرد قالب گيري مي شوند.
پلي استايرن انبساطي محصولي است كه براي محيط زيست و انسان مشكلي ايجاد نمي كند. عدم آسيب رساني به محيط زيست در تمام مراحل ساخت، كاربرد و بازيافت يا دور ريزي اين محصول به چشم مي خورد. فوم پلي استايرن ضد آتش در واقع پلي استايرن مقاوم در برابر آتش مي باشد.
شركت BASF در ابتداي سال ١٩٥٠ يك فرآيند دو مرحله اي براي توليد فوم پلي استايرن را گسترش داد. در اين فرآيند مرحله اول شامل تهيه دانه هاي حاوي توزيع يكنواخت عامل پف زا توسط روش پليمريزاسيون سوسپانسيوني مونومر استايرن بوده كه در مرحله دوم اين ماده در داخل يك قالب فرآيند مي گردد. سهولت توليد محصول به هر شكل و اندازه از مزاياي اين روش بوده كه باعث توسعه آن شد. با معرفي فوم پلي استايرن به بازار و كاربردهاي آن در صنعت ساختمان و ساير صنايع، اين فوم جايگاه خود را در اين صنعت يافته است.
ویژگیهاي فو م پلی استایرن ضد آتش
ضد حريق
عايق حرارتي خوب
خواص مكانيكي ايده ال (مقاومت در برابر فشار و ميرا نمودن شوك وارده)
غير حساس بودن به آب
توانايي قالبگيري و برش در اشكال مختلف
امكان بازيافت
هزينه كم به ازاي واحد حجم
بالا بودن نسبت سفتي به وزن به طوري كه قطعات ساخته شده داراي وزن كم و استحكام خوب
هستند.
دانسيته پايين
فوم پلي استايرن ضد آتش، اين حسن را دارد كه آتش را پخش نم يكند و با دور شدن شعله مستقيم از آن، خيلي زود خاموش مي شود. به عبارتي، اگر شما با يك فندك به مدت ٢٠ الي ٣٠ ثانيه در زير آن يك شعله روشن كنيد، هيچ دود غليظي و سياهي از آن بلند نمي شود و همچنين با خاموش شدن شعله فندك، شعله اي باقي نمي ماند.
از ديگر مزاياي استفاده از اين بلوك هاي جديد، پايداري آنها در مقابل زلزله است زيرا به دليل كاستن بار
مرده در مقابل زلزله پايداري بيشتري دارد و خرد نمي شود.
موارد مصرف و کاربرد
بيش از ٥٠ سال است كه پلي استايرن انبساطي در بسياري از كاربردهاي بست هبندي جاي خود را باز كرده است. علاوه بر آن، اين محصول در ساخت عاي قهاي حرارتي براي ساختمانها، سردخان هها، تونل هاي انجماد و كانتينرهاي حمل مواد به كار برده مي شود. اغلب توليد كنند هها در صنايع مختلف براي عرضه محصولات توليدي خود نياز به بسته بندي دقيق دارند تا در هنگام حمل و نقل و عرضة محصول خود از آسيب رسيدن به آنها جلوگيري كنند. ويژگي هايي نظير وزن پايين، مقاومت ابعادي و حرارتي، پايداري در برابر رطوبت، ضربه گيري خوب و قالب پذيري عالي پلي استايرن انبساطي در بسته بندي و محافظت از قطعات حساس الكترونيكي نقش بسيار مهمي داشته است. علاوه بر اين، پايداري در برابر رطوبت و نيز عدم فسادپذيري پلي استايرن انبساطي، اين محصول را در بست هبندي مواد دارويي و غذايي شاخص ساخته است.
از ديگر موارد كاربرد اين محصول استفاده از آن در عايق كاري است. مقاومت خوب حرارتي و نيز عدم فساد آن در طول زمان باعث استفاده از اين ماده در عايق كاري سردخان هها شده است. البته در سالهاي اخير بلوك هاي پلي استايرن جايگزين سفال در ديوار منازل و ساختمانها شده است كه اين امر باعث كاهش هزينه نيروي انساني، كاهش مصرف ساير تجهيزات، صرفه جويي در حجم و هزينه بتن، صرفه جويي در هزينه اسكلت و فونداسيون و صرفه جويي در هزينه كلي اجراي سقف شده است.
اما به طور كلي دانه هاي پلي استايرن انبساطي به عنوان يك محصول نهايي به بازار عرضه مي شود كه پس از آن توسط كارگاههاي مصرف كننده بدون انجام هي چگونه واكنش شيميايي تبديل به انواع قطعات و پلي استايرن مي شود كه اين مواد بر حسب دانسيته و شكل و اندازه در زمينه بسته بندي و يا عايق كاري به كار برده مي شود.
فوم پلي استايرن ضد آتش در ساخت سازه هاي پيش ساخته (تريدي پانلها) و نيز در صنايع ريخته گري و قالب سازي استفاده مي شود. در صنايع ريخته گري از اين فوم ها به عنوان قالب استفاده مي شود كه مواد مذاب داخل آن ريخته مي شود و بعد از آن در اثر حرارت پلي استايرن از بين مي رود و قطعه با همان شكل حاصل مي شود.
اصلي ترين کاربرد فوم پلي استايرن ضد آتش که در اين گزارش مورد بررسي قرار گرفته است عبارت از استفاده از اين فوم در ساخت و ساز و استفاده از آن خصوصا در ديوار ساختمانها مي باشد.
بررسی کالاهاي جایگزین و تجزیه و تحلیل اثرات آن بر مصرف محصول
فوم پلي استايرن ضد آتش از جمله پليمرهايي است كه به دليل داشتن خواص انبساطي، ويژگي هاي خوب حرارتي و صوتي موارد كاربرد خاصي دارد. رشد مصرف اين فوم در جهان در سالهاي اخير نشان از اهميت كاربرد و نيز ايجاد زمينه هاي مصرف جديد براي اين محصول دارد.
در سالهاي اخير زمينة كاربرد جديدي براي فوم پلي استايرن ضد آتش در كشور معرفي شده است و آن كاربرد اين محصول در ساختمان سازي و خصوصا كاربرد آن در ديوار ساختمانها است. البته قدمت مصرف فوم پلي استايرن ضد آتش در اين زمينه در اروپا به بيش از ٣٠ سال پيش مي رسد. فوم پلي استايرن ضد آتش بهترين جايگزين براي سفالها و رابيس مورد استفاده در ديوارها و گچبريهاي تزئيناتي مي باشد. البته در حال حاضر كاربرد پلي استايرن انبساطي به جاي اين مواد در كشور جايگاه خاص خود را پيدا نكرده است و دليل اين امر آنست كه گرید توليدي پتروشيمي تبريز از نوع ضد آتش نيست و لذا مصرف آن هنوز بطور كامل از طرف مراجع ذيصلاح تائيد نشده است.
ا
منبع: جزوات اداره صنایع
