-
کود کامل
به طور كلي هر ماده معدني يا آلي كه عناصر مورد نياز گياه را از نظر كمي و كيفي تأمين كند و باعث
بهبود وضعيت گياه از لحاظ رشد، عملكرد و مقاومت به بيماري ها شود، كود ناميده مي شود.
كودها به دو دسته اصلي تقسيم مي شود.
الف- كودهاي شيميايي يا معدني
ب- كودهاي آلي و بيولوژيك
الف- كودهاي شيميايي يا معدني
اين دسته از كودها شامل كودهاي ازته، كودهاي فسفاته، كود كامل ماكرو، كودهاي گوگردي و كودهاي
ريز مغذي و... مي شود.
انواع كودهاي معدني در شكل ١ ارائه شده است.
ب- كودهاي آلي يا بيولوژيك
اين دسته از كودها شامل كودهاي حيواني و صنعتي، كود سبز و كود بيولوژيك مي باشد.
كود مورد بررسي در اين گزارش كود كامل ماكرو است كه طبق تعاريف د ر دسته اول يعني كودهاي شيميايي و معدني قرار مي گيرد.
كود كامل به صورت جامد •
كود كامل ماكرو از مهمترين كودهاي توليد داخل كشور است كه داراي سه عنصر اصلي ازت، فسفر و نيز پتاسيم است و تحت عنوان NPK شناخته مي شود . بعضاً در تركيب اين كود از تركيبات روي نيز به ميزان بسيار كم استفاده مي شود. اين كود مصرف عمده و فراواني در بخش كشاور زي داشته و به صورت گرانول به بازار عرضه مي گردد. استفاده از كود ماكرو در مقايسه با كودهاي ازته، فسفر و پتاسيم سبب استفاده بهينه از خاك مي شود.
طبق اطلاعات گرفته شده از شركت خدمات حمايتي كشاورزي كه وظيفه تأمين و توزيع كود كشور را بر عهده دارد ، كود كامل ماكرو مورد استفاده در اراضي كشاورزي كشور محتوي ١٥ درصد ازت، ٨ درصد فسفر و بعضاً شامل ١ تا ٢ درصد روي نيز مي باشد.
موارد كاربرد
انسان براي تأمين غذا كه مهمترين نياز اوست مي بايست از تمامي عوامل مؤثر در تهيه آن استفاده نمايد.
با توجه به رابطه مستقيم مواد غذايي با بخش كشاورزي و همچنين با توجه به روند روز افزون جمعيت جهاني، اين بخش بايد مورد توجه ويژه اي قرار گيرد ، تا با افزايش بهره وري از طريق استفاده بهينه از نهاده هاي كشاورزي از جمله كودهاي شيميايي مواد غذايي مناسب و كافي تهيه شود.
بطور كلي عوامل متعددي نظير آب، كود، حاصلخيزي خاك و دفع آفات در ميزان توليدات كشاورزي دخيل هستند. اما در سال ١٩٩٨ در بيانيه جهاني غذا (WFS)حاصلخيزي خاك به عنوان مهمترين عامل كليدي در برقراري امنيت غذايي و كشاورزي پايدار ذكر شده است.
از طرف ديگر مهمترين عامل در حاصلخيزي خاك، كود دهي مي باشد. به طوريكه مطالعات انجام شده طي سه دهه گذشته بيانگر آن است كه ٣٣ الي ٦٠ درصد افزايش توليدات كشاورزي مرهون مصرف كود در زمين هاي كشاورزي بوده است.
به عبارت ديگر كاربرد اصلي كود كامل ماكرو همچون ساير كودهاي شيميايي تأمين عناصر غذايي خاك به منظور تأمين نياز غذايي گياهان جهت حداكثر بهره وري از خاك است.
كود كامل ماكرو هم در زمين هاي زراعي و هم در زمين هاي باغباني و نيز اراضي شور مورد استفاده قرار مي گيرد.
كود كامل مورد استفاده در زمين هاي زراعي بيش از ٩٥ درصد مصرف كود كامل را به خود اختصاص مي دهد. كود كامل مورد استفاده در اين زمينه به صورت گرانول توليد و مصرف م ي شود. اين كود براي تمام محصولات كشاورزي مناسب مي باشد ولي لازم است قبل از كشت با استفاده از عميق كاري و يا شخم زمين در محل هاي علامت گذاري شده زير خاك قرار گيرند.
در باغباني و اراضي شور نيز كود كامل ماكرو مورد استفاده قرار مي گيرد. اما ترجيحاً توصيه براي مصرف اين كود بايستي براساس آزمون خاك صورت گيرد . اين كود در مرحله قبل از كاشت درخت در چاله غرس نهال و يا در اوايل فصل به عنوان كود پايه مورد استفاده قرار مي گيرد.
همچنين اين كود در درختاني كه مشكل زرد برگي مشابه علائم كمبود ازت و روي دارند نيز مورد استفاده
قرار مي گيرد.
علاوه بر آن اين كود براي محصولاتي كه نياز به پتاسيم بالا دارند ، نيز مورد استفاده قرار مي گيرد . مانند محصولات جاليزي به عنوان كود پايه در زمان كاشت و يا در مرحله خاك دهي مناسب مي باشد.
كود كامل ماكرو در خا ك هايي كه ميزان فسفر و پتاسيم آن بالاست، مورد استفاده قرار نمي گيرد. در بعضي موارد نيز اين كود در سيستم آبياري تزريق شده و به همراه آب به خاك داده مي شود.
با توجه به عدم وجود يون كلر در اين كود م ي توان از آن در مزارعي كه احتمال وجود يون كلر بالا به دليل شوري وجود دارد نيز استفاده نمود.
در كشت انواع صيفي و سبزي نيز اين كود م ي تواند هم به صورت تقسيط و هم قبل از كاشت و هم به شكل نواري با جايگزيني عمقي مصرف گردد.
يكي از نكات بسيار مهم در بكار گيري كودهاي ماكرو كنترل كيفيت آنها پيش از مصرف است . به طور كلي كودهاي توليد شده توسط بخش خصوصي و پتروشيمي ها و همچنين كودهاي وارداتي مستمرا تحت كنترل كيفي و آزمايشگاهي قرار مي گيرند و در صورت غير استاندارد بودن از توزيع آنها جلوگيري مي شود. اين امر بدين صورت انج ام مي شود كه كودهاي وارداتي توسط نمايندگي هاي بنادر مطابق روش هاي استا ندارد نمونه برداري شده و براي شركت خدمات حمايتي جهت آزمايش و تائيد فرستاده مي شود . بخش كنترل كيفي امور كود نيز كودهاي ارسالي را از نظر ظاهري بررسي و در صورت تاييد به آزمايشگاه ارسال مي شود.
كودهاي توليدي بخش خصوصي و پتروشيمي ها نيز توسط شعب شركت در مناطق نمونه برداري شده و همانند نمونه هاي وارداتي به بخش كنترل كيفيت ارسال مي شود . به جز عناصر موثر كه مي بايست در كودهاي شيميايي در حد استاندارد باشد، عناصر سرب و كادميوم عناصر مضري هستند كه م ي بايست ميزان آنها زير حد تعيين شده باشند.
٣-فرايند توليد كود كامل
فرايند توليد كود كامل به صورت جامد در واقع شامل يك فرايند Mixingو گرانول سازي است و واحدهاي موجود توليد كننده اين نوع كود در جهان از همين روش جهت توليد كود كامل گرانوله شامل هر سه عنصر NPK استفاده مي كنند.
در فرايند توليد NPK ابتدا مواد اوليه يعني سولفات آمونيوم، سولفات پتاسيم و فسفات آمونيوم توسط آسياب به ذرات ريز تبديل مي شوند. بعد از آسياب مواد با نسبتهاي تعيين شده مطابق فرمولاسيون كود، توزين شده و از طريق قيف هاي خوراك دهنده وارد سيستم مي شوند.
در مرحله اول فرايند مواد درون مخازن استوانه اي همزن دار با يكديگر مخلوط مي شوند. پس از اختلاط توسط سيستم هاي انتقال دهنده به بخش گرانول سازي منتقل مي شوند.
در بخش گرانول سازي مخلوط در دستگاههاي گرانول ساز گرم مي شوند. حرارت سبب ذوب نسبي تركيبات و چسبندگي آنها مي شود. با چرخش همزن ها گرانول ها در سايز هاي مختلف شكل مي گيرند.
در مرحله بعد گرانول ها وارد سيستم خشك كن مي شوند. با استفاده از هواي سرد گرانول ها تشيكل شده و سايزشان تثبيت مي شود.
در مرحله آخر نيز گرانولها الك شده و سايز بندي مي شود و پس از آن توسط تسمه نقاله وارد قسمت بسته بندي مي گردد. نهايتا در اين بخش كود گرانوله درون كيسه (عمدتا ٥٠ كيلوگرمي) بسته بندي شده و قابل عرضه به بازار خواهد بود.
منبع: جزوات اداره صنایع
