درباره چای ایرانی

خواص چای سبز

http://cnciran.persiangig.com/chaysabz.jpg


چاي سبز خطر مرگ در اثر بيماري قلبي را بيش از بيست و پنج درصد كاهش مي‌دهد.

از فوايد بسيار چای سبز صحبت های زيادی می شود و حتی چای را بهترين نوشيدنی پس از آب می دانند . چای محتوی ميزان کمی از رنگدانه ها ، مثل کافئين و ... است .
چای سياه و چای سبز هر دو از گياه واحدی به دست می آيند.
تفاوت در اين است که برای تهيه چای سبز برگها را بخار داده ، گرد می کنند و سپس آنرا خشک می نمايند . ولی برای تهيه چای سياه برگها ، خشک شده ، تخمير شده،در برخی اوقات مواد و رنگهای شیمیائی به آن اضافه میگردد و برشته می شود يعنی فرآيند بيشتری به روی چای صورت می گيرد.
هم چای سياه و هم چای سبز دارای رنگدانه هايی می باشند که اثر کاهش ابتلا به سرطان های مختلف در آنها ديده شده است . زمانی که چای با غلظتی مناسب دم بکشد ، تنها محتوی نيمی از کافئين يک فنجان قهوه است . با اينحال چای بدون کافئين هم وجود دارد .
ترکیب شیمیایی برگ چای
مواد متشکله برگ چای عبارتند از مواد سلولزی ، مواد صمغی ، دکسترین ، پکتین ، مواد چربی ، مواد مومی ، نشاسته ، قند ، اسید گالیک ، اسید اگزالیک ، کورستین ، مواد پروتئینی ، الیاف ، مواد معدنی ، تانن ، کافئین یا تئین ، ترکیبات معطر و بالاخره دیاستاز.
مصرف دم‌کردهٔ چای باعث تسریع حرکات تنفسی، سرعت در گردش خون، رفع خواب‌آلودگی، احساس تجدید نیرو، تقویت نیروی فکری، گوارش بهتر غذا و تعریق می‌شود از اینرو چای را هنگام خستگی، ضعف عصبی، میگرن، بیماری‌های قلبی و آسم می‌توان تجویز نمود.
در پژوهشهای امروزه مشخص شده چای ممکن است در کاهش خطر برخی بیماریهای مزمن عمده مثل سکته، حمله قلبی و بعضی سرطانها مفید باشد،
نوشیدن چای می‌تواند از پوسیدگی دندانها جلوگیری کند؛ اینها اخبار بسیار خوبی برای مردم تمام دنیاست چون چای پس از آب پر مصرفترین نوشیدنی در دنیاست .
مصرف چای تأمين کننده رنگدانه هايی است که شما به طريق ديگر دريافت نمی کنيد، پس با مصرف متعادل اين نوشيدنی مفيد زمينه های سلامتی را درخود فراهم آوريد .
صرفنظر از آب، چاي پرمصرف ترين نوشيدني در جهان است و هرساله سه ميليارد كيلوگرم چاي در جهان توليد مي‌شود.
بررسي‌هاي آماري نشان مي‌دهد در حدود 80 درصد مردم ژاپن چاي سبز مي‌نوشند به طوري كه بيش از نيمي از آنها روزانه سه فنجان يا بيشتر از آن مصرف مي كنند.
پژوهشگران همچنين از اين مطالعات دريافتند فوايد چاي سبز ظاهرا براي زنان بيشتر بود.
زناني كه روزانه پنج فنجان يا بيشتر چاي سبز مي‌نوشيدند در مقايسه با كساني كه يك فنجان يا كمتر مصرف مي كردند 31 درصد كمتر باخطر مرگ در اثر بيماري قلبي روبرو بودند.
چاي سبز طول عمر را مي‌افزايد
نتايج يك بررسي جديد در ژاپن نشان مي‌دهد كه اگر به طور مرتب چاي سبز بنوشيد، احتمال مرگ ناشي از بيماري‌هاي قلبي- عروقي 25 درصد كاهش‌ پيدا مي‌كند.
تجزيه و تحليل اطلاعات ثبت شده نشان داد كه افرادي كه روزانه پنج فنجان يا بيشتر چاي سبز مي‌نوشيدند نسبت به افرادي كه چاي سبز نمي‌نوشيدند، 16 درصد كمتر در معرض مرگ به هر علت بودند. هنگامي كه مرگ به علت بيماري قلبي در نظر گرفته مي‌شد، نوشيدن چاي سبز 26 درصد خطر مرگ را كاهش مي‌داد، اما در مورد مرگ ناشي از سرطان نوشيدن چاي سبز تاثيري نداشت.

منبع : کتب طب سنتی

نوشيدنی‌ها - چای نخستین بار در سال 1276 شمسی در ایران کشت شد و هم اکنون به عنوان نوشیدنی سنتی ایران جایگاه ویژه ای یافته است بطوری که 5/4 درصد از کل چای جهان در ایران مصرف می شود.
گزارش خبرنگار اقتصادی واحد مرکزی خبر حاکیست، مردم ایران سالا‌نه حدود 100 هزار تن چای مصرف می کنند که کمتر از نیمی از آن تولید داخل است .

چایکاران ایران با جمعیتی حدود 60 هزار خانوار 35 هزار هکتار زمین زراعی در اختیار دارند که علا‌وه بر تولیدات آنان، در هر سال حدود 60 هزار تن چای خارجی وارد می شود .

چای در دیگر مناطق جهان نیز طرفداران فراوانی دارد و روزانه یک میلیارد فنجان چای در جهان نوشیده می شود.

هم اکنون در دو میلیون و 788 هزار هکتار از اراضی جهان، چای کشت و سالا‌نه چهار میلیون و 500 هزار تن برگ چای از این اراضی برداشت می شود .

تاریخچه چای:

خاستگاه اصلی چای کشور چین است پس از آن هند از تولید کنندگان این محصول است اما بوته چای نخستین بار در حدود 5 هزار سال پیش در چین شناخته شد و در قرن هفدهم هلندی ها این گیاه را به اروپا بردند.

پیشینه مصرف چای در ایران نیز به قرن هفدهم بر می گردد اما کشت این گیاه نخستین بار به همت میرزا محمد علی مشهور به کاشف السلطنه در سال 1276 شمسی انجام شد.

کاشف السلطنه که فارغ التحصیل دانشگاه سوربن فرانسه بود به عنوان ژنرال کنسول ایران در این سال در هند مشغول کار شد و در این مدت شیوه کشت , برداشت و فراوری این محصول را آموخت و تجربه خود را به ایران منتقل کرد.

انواع چای:

چای به سه دسته اصلی تقسیم می شود, چای سیاه یا تخمیری که روزانه مصرف می کنیم , چای نیمه تخمیری که به چای اولا‌نگ و پوچونگ معروف است که رنگ آن قهوه ای روشن است و چای تخمیر نشده که امروز با نام چای سبز یا چای چینی آن را می شناسیم البته چای های متنوع دیگری نیز وجود دارد که با ترکیب چند گل و گیاه دارویی یا چند نوع میوه خشک با چای ترش تولید و مصرف می شود.

هم اکنون در کشورهای جهان به ویژه کشورهای اروپایی تمایل زیادی به مصرف این نوع چای ها یا دم نوش ها به علت خواص بسیار بالای آن وجود دارد.

ترکیبات و خواص چای سیاه:

کافئین و تانین = آرام بخش دستگاه عصبی.

تئوفیلین = ساختاری مانند کافئین دارد که در چای سبز و سیاه موجود است , شل کردن عضلا‌ت، افزایش دهنده جریان خون در کلیه‌ها , افزایش انقباض پذیری و کارایی عضلا‌ت قلب، تنظیم ضربان قلب، کاهش فشار خون و اثرات التهابی.

تیانین = طعم دهنده چای است.

کاتچین = در چای سبز و سیاه وجود دارد اما در چای سبز بیشتر است , این ماده ضد سرطان , کاهش دهنده چربی بدخون و ضد ویروس است و ازافزایش قند خون جلوگیری می کند.

فلوراید و فلووانوئید که سبب استحکام دندان است و از ایجاد بوی‌بددهان پیشگیری می کند.

ویتامین های b کمپلکس c , و e نیز در چای وجود دارد.

ویتامین c که کاهش دهنده اضطراب است و علا‌ئم سرماخوردگی را برطرف می کند.

ویتامین ب کمپلکس و ویتامین ای نیز سبب بهبود سوخت و ساز بدن می شود.

رفع خواب آلودگی , تقویت نیروی فکر , گوارش بهتر غذا و کاهش علا‌ئم میگرن از دیگر خواصل مهم چای است.

خواص چای سبز:

این نوع چای به علت داشتن آنتی اکسیدان ضد سرطان است و از رشد تومورهاو سلول های سرطانی جلوگیری می کند و کاهش وزن از دیگر خواص برجسته این نوع چای است.

چگونه چای مرغوب بخریم:

محمد علی رضایی کارشناس گیاهان دارویی با اشاره به اینکه هم اکنون در کشور ما حدود 40 هزار تن چای سیاه تولید می شود گفت: چای تولید شده در ایران از جمله چای های مرغوب است.

رضایی کارشناس گیاهان دارویی معتقد است: چای مرغوب باید رنگی قهوه ای مایل به سیاه و ملایمی داشته باشد , باید گس باشد و هیچگونه بوی غیرطبیعی ندهد در غیر این صورت چای طبیعی نیست و با افزودن طعم دهنده ها , رنگها و عطرهای مصنوعی و شیمیایی فراوری شده است و خواص این نوشیدنی را ندارد و زیان آور نیز هست .

این کارشناس گیاهان دارویی می گوید زمان دم کشیدن چای مرغوب حدود20 دقیقه است در حالیکه چای فراوری شده با رنگها و طعم های غیر طبیعی درمدت کوتاهی دم می کشد و رنگ می اندازد.

رضایی با اشاره به اینکه هم اکنون در کشتزارهای ایران حدود 40 تن چای تولید می شود, چای ایرانی را نمونه یک چای خوب و مفید دانست و گفت:چای ایرانی عطر کاذب ندارد و باید حداقل 20 دقیقه در قوری چینی دم بکشد.

وی تاکید می کند چنانچه روش های فراوری چای در ایران اصلا‌ح شود شاهد تولید محصولی با کیفیت , مرغوب , با خواص و ارزش غذایی بالا خواهیم بود.

این کارشناس بهترین روش دم کردن چای را همان شیوه قدیمی وسنتی ایرانیهامی داند و می گوید , دم کردن چای در ظروف نشکن , پیرکس , یا چای ساز سبب می شود خواص چای تاحدودی کاهش یابد.

چای میوه نخوریم مصرف انواع چای میوه در بسته بندی های گوناگون در جامعه رواج یافته اما متخصصان تغذیه معتقدند این نوشیدنی ها از طعم دهنده ها و رنگهای مصنوعی تولید شده است بنابراین برای سلا‌متی مضر است این متخصصان توصیه می کنند بجای مصرف این گونه نوشیدنی ها از دم نوش های سنتی استفاده شود.

در کشور ما حدود 10 هزار گونه داروی گیاهی وجود دارد که از دوران گذشته‌نیز 50 نوع آن بصورت دم نوش یا چای مصرف می شده است.

انواع دم نوش های میوه که مصرفی سنتی در ایران دارد را نسترن , گل‌گاوزبان , عناب , نعناع , چای ترش , بهارنارنج ,گل محمدی و اوس و قدوس تشکیل می دهد .

خواص دم نوش ها:

دم نوش میوه گل نسترن: این گیاه بصورت طبیعی در دامنه های زاگرس والبرز می روید پوست این میوه حاوی ویتامین c و آنتی اکسیدان ضد سرطان است.

دم نوش اوس و قدوس: مصرف این نوشیدنی در تابستان سبب کاهش حرارت بدن‌و خنکی می شود، تصفیه خون و پایین آوردن تب از دیگر خواص این نوشیدنی است.

چای ترش سبب کاهش فشار خون، باز شدن عروق می شود و از رشد سلول های سرطانی جلوگیری می کند.

دم نوش میوه عناب: تب را پایین می آورد و تصفیه خون را در کبد افزایش می دهد.

دم‌نوش گل گاوزبان که از نوشیدنی های سنتی ایران است و بهترین دارو برای اعصاب قلب است.

دم نوش بهار نارنج و گل محمدی که برای آرامش خواب و لا‌غری مفید است و بالا‌خره دم نوش نعناع که ضد نفغ و برای هضم غذاها مفید است.

نکته قابل توجه در مصرف چای اینکه افزودن لیمو به چای خواص آن را کاهش می دهد و بهتر است چای را بدون افزودن چیزی نوشید


تهیه و تنظیم : پایگاه اینترنتی نیک تاپ

گیاه چای به ‌صورت بوته، درختچه یا درختی است با نام عملی thea sinensis یا camelia که از خانواده‌ی چای (theaceae) می باشد. این گیاه در نقاطی از جهان از جمله هندوستان، چین، سریلانکا، ژاپن، ایران و نواحی دیگر پرورش می ‌یابد. چون در سه فصل از سال (بهار، تابستان و پاییز) برگ‌ های آن برداشت می ‌شود، لذا در اکثر نقاط ، چای به صورت بوته وجود دارد؛ ولی در صورتی که هیچ ‌گونه برداشتی از آن صورت نگیرد، کم کم مرتفع شده و به ‌صورت درختچه یا درخت در می ‌آید.

قسمت اصلی مورد استفاده‌ی بوته ‌ی چای، برگ آن است که به ‌صورت‌های مختلف تبدیل به انواع چای می ‌شود.

با توجه به این که در ایران دو نمونه چای سبز و چای سیاه وجود دارد و بسیاری از افراد از ماهیت آن‌ها اطلاع کاملی نداشته و خواص متعددی برای آن‌ها قائل می‌ شوند، در این مطلب انواع چای موجود در ایران و جهان و خواص مربوط به آن را بیان می کنیم.

لازم به ‌ذکر است که گیاه چای سبز و سیاه یکی است، ولی در نوع عمل آوردن آن‌ها تفاوت وجود دارد.

در صورتی که برگ تازه‌ی چای را به سرعت خشک کنند، چای سبز به ‌دست می ‌آید. در این شرایط اجازه‌ی تخمیر به چای داده نمی ‌شود.

مهم ‌ترین خواص چای سبز شامل موارد زیر است:

ضد پوسیدگی دندان به ‌علت فلوراید بالا،

ضد سرطان معده و پوست ،

ضد خارش و التهاب حاصل از گزش حشرات،

تحریک سیستم ایمنی بدن.

چای سبز در کشور چین، ژاپن، ترکمن صحرای ایران و بعضی نقاط دیگر مصرف دارد. چای سبز را می ‌توان مانند چای سیاه، دم کرده و مصرف نمود.

در صورتـــی کـــه بـــرگ تــازه‌ی چـــــــای، مــورد عمـلیــات تـخمـیــر(fermentation) قرار گیرد، تغییراتی در رنگ، بو، مزه و مواد و اثرات آن نسبت به چای سبز ایجاد می ‌شود. پس از مراحل تخمیر، آن را خشک کرده و بسته ‌بندی می‌ کنند.

با وجود این که امروزه چای معمولی به‌ عنوان یک نوشیدنی گرم با مصرف بسیار گسترده رو به ‌روست، ولی باید در نظر داشت که چای علاوه بر خوراکی بودن به‌ عنوان یک گیاه دارویی با اهمیت، دارای خواص متعددی است. با توجه به ‌قدمت شناخت چای توسط بشر و مصرف بسیار زیاد آن، هزاران تحقیق وسیع بر روی آن صورت گرفته که نشان دهنده‌ی اهمیت این گیاه با ارزش است.

تا کنون 51 اثر مختلف از چای گزارش شده که مهم ترین این خواص عبارت‌اند از: ضد‌ درد، ضد آمیب، ضد آلزایمر (ضد فراموشی)، ضد آرتریت ، ضد تصلب شرابین، ضد باکتری، ضد سرطان ، ضد افسردگی، ضد قند خون ، ضد التهاب، ضد جهش ژنی، ضد نیتروزآمین، ضد اکسیدان ، ضد اسپاسم، ضد ویروس، قابض، مقوی قلب، محرک سیستم عصبی مرکزی، ادرار آور، محافظ کبد ، کاهنده‌ی پرفشاری خون ، محرک قدرت ایمنی بدن، کاهش دهنده‌‌ی چربی خون، کاهش دهنده‌ی تری گلیسریدها و محرک مجاری تنفسی.

خواص مذکور بین چای سبز و معمولی مشترک بوده و بسته به درصد مواد موجود در آن ها ممکن است در قدرت اثر آن‌ها تفاوت وجود داشته باشد.

در صورتی که برگ تازه ی چای به ‌صورت ناقص تخمیر شود، چای اولونگ به ‌دست می‌ آید. این‌ گونه چای در ایران و بسیاری از نقاط دنیا تولید نمی ‌شود، ولی در کشور چین تولید می ‌شود.

از خواص مهم چای اولونگ، کاهش کلسترول خون است که می‌ تواند در هر وعده‌ی غذای چرب، مقدار کلسترول خون را در حد متعادل نگه دارد. هم‌ چنین دانشمندان ژاپنی معتقد هستند که مصرف این نوع چای باعث کاهش فشارخون شده و می ‌تواند در جلوگیری از بعضی مشکلات قلبی- عروقی موثر باشد.

چای سفید در اصل، جوانه‌های گیاه چای است؛ یعنی قبل از اینکه برگ چای باز شود، جوانه آن را که یک غلاف کرک‌دار نقره‌ای دارد، می‌چینند.
در فرآیند تخمیر (از زمانی که برگ چای چیده می‌شود تا زمانی که در معرض هوا قرار می‌گیرد و تخمیر می‌شود) تغییراتی در ترکیبات چای رخ می‌دهد؛
به‌ نحوی‌که در چای سبز و سفید مقدار کافئین به حداقل ممکن می‌رسد. پلی ‌فنول‌هایی که در چای سبز به مقدار زیادتری وجود دارد در چای سیاه بسیار کم هستند که با نام کلی‌ کاتچین یا کتکین شناخته می‌شوند.
کتکین‌ها در واقع در چای سبز بالا، در چای سفید بسیار بالا و در چای سیاه بسیار کم هستند و در عوض، ترکیبات پلی‌فنولی دیگر در آن وجود دارد.

بر خلاف انواع چای که با آب جوش درست می‌شود، پیشنهاد می‌شود چای سفید با آبی با دمای حدود 75 تا 85 درجه سانتی‌گراد تهیه شود. برای داشتن آبی با این دما باید آب را جوش آورد و بعد یک دقیقه اجازه داد تا از جوش بیفتد و دمای آن کاهش یابد و بعدش با این آب، چای سفید را دم کرد.

برخی افراد فکر می‌کنند مصرف چای سفید یا چای سبز بر چای سیاه ارجحیت دارد اما این‌گونه نیست. چای سیاه خواص ضدسرطانی و آنتی‌اکسیدانی زیادی دارد.
ترکیباتی که در انواع چای هست با هم متفاوت‌اند و هر یک، خواص آنتی‌اکسیدانی خاص خودشان را دارند. از دید دارویی، کافئین موجود در چای سفید و سبز کمتر است و طبیعتا مصرف مداوم آنها وابستگی‌ای را که چای سیاه به وجود می‌آورد، به دنبال ندارد، بنابراین بهتر است در نوشیدن چای نیز تنوع را رعایت کرد.
منبع سايت سيمرغ