راه حلی برای به زانو در آوردن مننژیت

کشف واکسن برای مهار باکتری سرسخت بیماری مننژیت شاید چندان فراگیر نباشد، اما بسیار مخرب است و نوعی خاص از باکتری عامل این بیماری در برابر انواع واکسنها از خود مقاومت نشان می دهد، با این همه دانشمندان ایتالیایی برای به زانو درآوردن این باکتری واکسنی سری را کشف کرده اند.


درمان مننژیت میکروبی بسیار دشوار است، این بیماری شاید سالانه تعداد محدودی از انسانها را به خود مبتلا کند، اما همین مبتلایان محدود ممکن است با آسیبهای شدید مغزی، ناتوانی های آموزشی، تحلیل عضلانی و حتی مرگ مواجه شوند.

راه حل های موجود برای درمان

بخش امیدوار کننده ماجرا اینجا است که بسیاری از انواع مننژیت با استفاده از واکسنهای میکروبی که با انواع میکروبهای عامل بیماری به مقابله می پردازند، قابل پیشگیری است. در حال حاضر سه نوع از چنین واکسنهایی موجود است: واکسن Hib برای کودکان کوچکتر از 5 سال، واکسن MCV4 برای افراد دو تا 55 ساله، واکسن MPSV4 برای افراد مسن تر از 55 سال. تزریق این واکسنها می تواند افراد را در برابر اغلب انواع باکتری های مننژیت زا ایمن کند.

اما بخش بد ماجرا این است که "اغلب انواع باکتری ها" به معنی همه باکتری ها نیست. به بیانی دیگر وجود این واکسنها به آن معنی نیست که می توان در برابر باکتری سرسخت "مننژوکوکوس B " مقاومت کرد. این باکتری از 2 وجه موجب نگرانی متخصصان می شود: گرایش زیادی نسبت به نوزادان دارد، می تواند منجر به عفونت شدید خونی شود.

با این همه گروهی از متخصصان ایتالیایی در مرکز تشخیص و تزریق "نوارتیس" ظاهرا موفق به حل این مشکل شده اند زیرا توانسته اند واکسنی ابداع کنند که این باکتری سرسخت را به زانو درآورده است.

راز سرسختی یک باکتری

آنچه موجب غیر قابل مهار شدن این باکتری خاص شده این است که بیش از 300 شکل از آن وجود دارند که به صورت نظری هر یک از آنها نیازمند واکسنی ویژه است. با این همه آنچه کار را برای دانشمندان آسانتر ساخته است، وجود لایه ای از سه نوع پروتئین بر روی تمامی این باکتری ها است که عامل بقای آنها در بدن انسان به شمار می روند.

این پروتئینها به تنهایی می توانند به عنوان هدف واکسنها مورد استفاده قرار گیرند، درست مانند اینکه تکه ای از لباس یک تحت تعقیب را برای بو کردن در اختیار سگهای شکاری قرار می دهند، اما وجود این پروتئینها در سه نوع مختلف خود نیازمند سه فرمول متفاوت برای ساخت واکسن است.

کشف ترکیبی سری برای کشتن باکتری مننژیت

از این رو دانشمندان باید راهی را برای ساخت واکسنی پیدا می کردند که بتواند افراد را در برابر باکتری هایی که توسط هر سه نوع این پروتئینها پوشش داده شده اند، ایمن سازد.

برای انجام این کار، میکروب شناسان 54 آنتی ژن متشکل از ترکیب های از سه پروتئین موجود در سطح باکتری ها را دچار تغییرات کرده و آنها را به بدن موش وارد کردند تا دریابند کدامیک از این آنتی ژنها می توانند پادتن باکتری سرسخت نوع B را در بدن تولید کند.

ترکیب هشت نمونه از این آنتی ژنها برای آزمایشهای بیشتر بر روی موشها انتخاب شده و در نهایت یکی از این ترکیبها با قابلیت کشتن تمامی 300 نوع باکتری مننژوکوکوس B برگزیده شد.

بر اساس گزارش تایم، از آنجایی که این ترکیب جدید در برابر تمامی شکلهای این باکتری ایمن است، می توان از آن به عنوان ترکیبی سری برای استفاده در واکسن ایمن سازی در برابر تنوع گسترده ای از باکتری های بیماری زا نام برد.

در صورت موفق بودن این واکسن، محققان امیدوارند بتوانند با استفاده از استراتژی مشابهی واکسنهای دیگری را برای مقابله با انواع بیماری های میکروبی بسازند.