کشف دلیل مقاومت موش خانگی در برابر مرگ موش

گروهی از دانشمندان آمریکایی و آلمانی دریافتند که بعضی از گونه های موشهای خانگی ساکن اروپا به دلیل داشتن یک ژن کلیدی در برابر سموم مرگ موش مقاوم شده اند.


از نیمه قرن گذشته استفاده از ماده "وافارین" در سمومی که به "مرگ موش" معروفند رواج یافته است. وافارین یک ماده ضد انعقاد است که با رقیق کردن خون موجب می شود حیوان دچار خونریزی داخلی شده و از بین برود.

اکنون به نظر می رسد که بعضی از گونه های موشهای خانگی نسبت به سموم این ماده مقاوم شده اند. به همین منظور گروهی از دانشمندان دانشگاه رایس در هاستون آمریکا به همراه محققان آلمانی با هدف یافتن توضیحی برای این مقاومت تحقیقاتی را انجام دادند.

این محققان دریافتند که موشهای خانگی (Mus musculus domesticus) در آلمان و اسپانیا دارای یک تغییر ژنتیکی کلیدی هستند که آنها را کاملاً از سایر گونه های موش متفاوت و در برابر مرگ موش مقاوم می کند.

این محققان در این خصوص توضیح دادند: "در ابتدا، موش خانگی یک موش تنها و نا امید بود که سرانجام توانست با یک موش الجزایری با نام علمی Mus spretus جفتگیری کند. این گونه موش در جنوب فرانسه و شبه جزیره ایبریا ساکن است."

این جفتگیری از نظر تولیدمثل و افزایش نسلها چندان موفق نبود اما یک نیروی تکاملی بسیار پرقدرت را برای موش خانگی به ارمغان آورد. به طوریکه موش الجزایری مقاومت ژنتیکی خود را در برابر سموم به موش خانگی منتقل کرد.

نسخه قرضی این ژن که vkorc1 نام دارد، تنها اسلحه موش خانگی در مبارزه با مرگ موش نیست، بلکه در طول نسلهای متوالی، نسخه های دیگری از این ژن جهش یافته اند که موش خانگی را به یک گونه "فوق مقاوم" در برابر سم تبدیل کرده اند

ژن vkorc1 آنزیمی را رمزگذاری می کند که ویتامین K را به منظور لختگی خون بازسازی می کند.

درحقیقت، وارفارین از طریق قطع فرایند لختگی خون عمل می کند به طوریکه از فرمول متعادل تر آن به عنوان یک داروی رقیق کننده برای خون انسان استفاده می شود. این درحالی است که بعضی از جهشهای ژن vkorc1، موش خانگی را از رقیق شدن بیش از حد خون که برای این حیوان کشنده است، محافظت می کنند.

براساس گزارش ساینس نیوز، اینکه موش الجزایری چگونه توانسته است این حفاظت ژنتیکی را به دست آورد مشخص نیست اما این تحقیقات نشان می دهد که این گونه که ساکن نواحی کم آب است دارای ژنهای غیرمعمول لخته کننده خون است که می توانند به دلیل کمبود ویتامین K به تکامل رسیده باشند.