بی‌اختیاری ادرار استرسی
● شرح بیماری
بی‌اختیاری ادرار استرسی عبارت است از بی‌اختیاری ادرار که به هنگام هرگونه فعالیتی که باعث افزایش فشار داخل شکم شود رخ می‌دهد. این حالت می‌تواند هم در مرد و هم در زن و در تمام سنین به وجود آید (البته مردان به ندرت رخ می‌دهد). این نوع بی‌اختیاری شایع‌ترین نوع در زنان مسن است.
● علایم شایع
جاری شدن ادرار بدون اختیار به هنگام بلند کردن اجسام، عطسه، آواز خواندن، سرفه، خنده، گریه، یا زور زدن برای اجابت مزاج
● علل
به وجود آمدن تغییر در طرز قرارگیری رحم و مثانه نسبت به یکدیگر که باعث کوتاه شدن پیشابراه (لوله‌ای که ادرار را از مثانه به سمت خارج هدایت می‌کند) و از دست رفتن حمایت عضلانی طبیعی از مثانه و کف لگن می‌شود. این تغییرات به هنگام حاملگی و پس از زایمان رخ می‌دهند، خصوصاً زایمان‌های متعدد، چاقی نیز خود یک عامل است. این تغییرات همچنین ممکن است به عنوان یک پیامد طبیعی بالارفتن سن رخ دهند.
● عوامل تشدید کننده بیماری
▪ زایمان‌های طبیعی متعدد
▪ سن بالای ۶۰ سال
▪ زایمان طبیعی نوزدان بزرگ
▪ چاقی
▪ بیماری مزمن ریوی همراه با سرفه
▪ جراحی، سرطان یا آسیب ناشی از اشعه به مکانیسم اسفنکتر مثانه مردان
● پیشگیری
▪ یک رژیم غذایی طبیعی داشته باشید و به‌طور منظم ورزش کنید تا قدرت عضلانی حفظ شود.
▪ مرتباً برای معاینه مراجعه کنید تا مشکلات زود مشخص شوند.
▪ پیش از آغاز علایم بی‌اختیاری استرسی، تمرینات کگل را پس از زایمان فرا گیرید و به کار بندید:
الف) زنان می‌توانند شناسایی، کنترل، و تقویت عضلات کف لگن را فرا گیرند. این عضلات توانایی قطع ادرار را پس از جاری شدن آن به فرد می‌دهند. تمرینات زیر باعث تقویت این عضلات می‌شوند و به فرد اجازه می‌دهند که این عضلات را کاملاً تحت‌کنترل داشته باشد و هر وقت که بخواهند شل کند.
ب) برای مشخص کردن این که کدام عضلات درگیر شده‌اند، به هنگام ادرار کردن، به‌طور متناوب ادرار را قطع و مجدداً اجازه جاری شدن آن را بدهید.
ج) منقبض کردن و شل کردن این عضلات را به هنگام نشستن، ایستادن، راه رفتن، رانندگی، تلویزیون نگاه کردن یا گوش کردن به موسیقی تمرین کنید.
د) این عضلات را به تدریج منقبض و سپس به آهستگی هرچه تمام‌تر شل کنید.
و) این عضلات را از جلو به عقب (شامل عضله مقعد) تمرین دهید.
هـ) این تمرینات را هر روز صبح، بعدازظهر و عصر انجام دهید. در ابتدا، در هر دفعه ۵ بار و تدریجاً تا ۳۰-۲۰ بار تمرینات را انجام دهید.
● عواقب مورد انتظار
اگر بی‌اختیاری ادرار آن قدر شدید نباشد که نیاز به عمل جراحی داشته باشد، انجام تمرینات اختصاصی می‌تواند کار عضلات را بهبود بخشد. اما اگر علایم شدید باشند، با جراحی می‌توان مشکل را حل کرد.
● عوارض احتمالی
از دست دادن کامل اختیار ادرار. این حالت نیازمند جراحی است. عفونت‌های ادراری گوشه‌گیری اجتماعی به علت نگرانی از شرمساری ناشی از بی‌اختیاری ادرار نارسایی کلیه
● درمان
الف) اصول کلی
▪ امکان دارد توصیه به انجام آزمایش ادرار شود تا مشخص گردد که علایم به علت عفونت ادراری ایجاد شده‌اند یا خیر
▪ درمان برای هرگونه عفونت یا تومور
▪ کاهش وزن، ترک دخانیات و مهار سرفه ممکن است برحسب مورد توصیه شوند.
▪ سایر انتخاب‌های درمانی عبارتند از بازخورد زیستی، تحریک الکتریکی، یا به‌کارگیری وزنه‌های مخصوص برای تقویت عضلات لگن
▪ اصول بهداشتی را در رابطه با ناحیه تناسلی رعایت کنید.
▪ تمرینات کگل را فرا گیرید و به کار بندید.
▪ لباس زیر جاذب یا صفحات مخصوص بی‌اختیاری ادرار به تن کنید.
▪ در بعضی از خانم‌ها، استفاده از یک وسیله لاستیکی مخصوص (یا ساخته شده از مواد دیگر) که در داخل مجرای تناسلی ثابت شده، رحم و لایه‌های عضلانی قسمت تحتانی مثانه را تحت حمایت قرار می‌دهد، کمک‌کننده است.
▪ غالباً لازم می‌شود بررسی‌های مربوط به جریان ادرار صورت گیرند تا بی‌اختیاری ادرار دقیق‌تر مورد ارزیابی قرار گیرد و تأیید شود که ناشی از وارد آمدن فشار و استرس فیزیکی است و نه ترکیبی از استرس فیزیکی و بی‌اختیاری ادراری فوریتی
▪ جراحی برای ترمیم و سفت‌کردن عضلات شل شده یا آسیب دیده‌ای که مثانه را مورد حمایت قرار می‌دهند.
ب) داروها
▪ آنتی‌بیوتیک‌ها برای عفونت‌های ادراری که به عنوان عارضه رخ می‌دهند.
▪ داروهای مقلد دستگاه عصبی خودکار سمپاتیک ( آلفا آدرنرژیک )، که به تقویت عضلات پیشابراه کمک می‌کنند.
▪ امکان دارد استروژن تجویز شود.
ج) فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی برای آن وجود ندارد.
د) رژیم غذایی
▪ اگر اضافه وزن دارید، یک رژیم لاغری بگیرید.
▪ مقدار کافئین مصرفی را کم کنید.
▪ در مکان‌هایی که دسترسی به توآلت محدود است (مثلاً در مسافرت‌های هوایی)، مایعات زیاد ننوشید.
● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
▪ اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علایم بی‌اختیاری استرس را دارید.
▪ اگر هرگونه علامت عفونت رخ دهد، مثل تب، درد به هنگام ادرار کردن، تکرر ادرار
▪ احساس کسالت
▪ اگر علایم در عرض ۳ ماه از آغاز تمرینات کگل روبه بهبود نگذارند، یا علایم غیرقابل تحمل شوند و ترجیح دهید که تحت عمل جراحی قرار گیرید.
