9اشتباه رایج درباره تیروئید
9اشتباه رایج درباره تیروئید
غده تیروئید، یک غده‌ی کوچک و پروانه‌ای شکل است که در انتهای قسمت جلوی گردن شما واقع شده است. هورمون‌های مترشحه از غده‌ی تیروئید تاثیر گسترده‌ای بر سلامت ما دارد و بر تمام جنبه‌های متابولیسم بدن موثر است.
1- اگر تیروئید من مشکل دارد، پس چرا گواتر ندارم؟
چون بیشتر بیمارانی که تیروئیدشان مشکل دارد، گواتر (بزرگی غیر طبیعی تیروئید) ندارند.
2- من گواتر دارم، پس تیروئیدم یا کم‌کار است یا پرکار.
نه! خیلی از موارد گواتر در بیمارانی دیده می‌شود که تیروئیدشان نه کم‌کار است، نه پرکار. ولی به هر حال، گواتر علامت مهمی است و برای شناخت علت و درمانش باید هر چه زودتر نزد پزشک رفت.
3- من تیروئیدم کم‌کار است، پس نمی‌توانم وزن کم کنم.
واقعیت این است که اگر تیروئیدتان کم‌کار باشد، به آسانی نمی‌توانید وزن کم کنید. ولی کار، نشد ندارد. اگر مشکل تیروئیدتان درمان شود و با نظر پزشکتان رژیم بگیرید و تحرکتان را بیشتر کنید، روز به روز اوضاع تیروئیدتان بهتر می‌شود و اضافه وزنتان کمتر.
4- من تیروئیدم پرکار است، پس وزنم زیاد نمی‌شود.
این حرف هم مثل قبلی، اشتباه است. تازه، تمام آن‌هایی که تیروئیدشان پرکار است، کاهش وزن پیدا نمی‌کنند؛ مثلاً بعضی از سالمندان مبتلا به پرکاری تیروئید، نه تنها کاهش وزن پیدا نمی‌کنند، بلکه وزنشان بیشتر هم می‌شود.
5- من مشکل تیروئید دارم، پس باید تا آخر عمرم دارو بخورم.
بستگی به این دارد که مشکل تیروئیدتان چه باشد. خیلی‌ها مشکل تیروئیدشان موقتی است و طبیعتاً درمانشان هم کوتاه مدت است؛ مثلاً بعضی خانم‌ها بعد از حاملگی دچار التهاب تیروئید می‌شوند و بعد از یک درمان موقت، حالشان خوب می‌شود و دیگر نیازی به مصرف دارو ندارند.
6- من در تیروئیدم توده‌ای لمس می‌کنم، پس به احتمال زیاد سرطان تیروئید گرفته‌ام.
این‌طور نیست. فقط بین 5 تا 10 درصد بیمارانی که توده‌ای در تیروئیدشان لمس می‌شود، توده‌شان سرطانی است. این که آیا جنس آن توده، سرطانی هست یا نه، باید پزشکتان با نمونه‌برداری از توده تشخیص دهد.
7- بیماری‌های تیروئید مختص خانم‌های مسن است.
این‌طور نیست. البته احتمال بروز مشکلات تیروئید در زنان بالای 60 سال، بین 20 تا 25 درصد است، ولی بقیه در امان نیستند.
8- بیماری‌های تیروئید، واگیردارند؟
نه! می‌دانید این باور اشتباه از کجا آمده؟ ریشه‌اش این است که بیشتر مشکلات تیروئید، مادرزادی است و طبیعتاً احتمال این که یک مشکل تیروئیدی را بین اعضای یک خانواده ببینیم، زیاد می‌شود. ضمن این که اگر در منطقه‌ای، دسترسی به ید کم باشد، احتمال بروز مشکلات تیروئیدی بین ساکنان آن منطقه نیز زیاد می‌شود. این جور مسائل، بعضی‌ها را به این اشتباه انداخته که بیماری‌های تیروئیدی بین اعضای یک خانواده یا بین ساکنان یک منطقه، از یکی به دیگری، سرایت می‌کند. ولی خیالتان راحت. پزشکان قاطعانه می‌گویند بیماری‌های تیروئید واگیر ندارند.
9- تا وقتی خودم هیچ مشکلی حس نمی‌کنم، قطعاً تیروئیدم هم هیچ مشکلی ندارد.
مطمئن نباشید. خیلی‌ها تیروئیدشان مشکل دارد، ولی خودشان هیچ مشکلی ندارند. برای این که از سلامت تیروئیدمان مطمئن شویم، بهترین کار این است که از سن 35 سالگی به بعد، هر 5 سال یک‌بار آزمایش خون بدهیم تا هورمون‌های تیروئیدمان چک شود و معلوم شود تیروئیدمان مشکلی دارد یا نه.
کودکان تیروئیدی تحمل گرما را ندارند
دکتر آریا ستوده، فوق تخصص غدد و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت:
کودکان مبتلا به نوعی اختلال پرکاری تیروئید موسوم به بیماری گریوز (Graves)، تحمل گرما را ندارند و دمای هوایی که برای عموم مردم متعادل تلقی می‌شود، برای آنان گرم است.
بیماری «گریوز» شایع‌ترین علت پرکاری غده تیروئید به دلیل مشکلات ایمنی بدن است. در این بیماری، غده تیروئید از حد طبیعی بزرگ‌تر می‌شود و بیش از اندازه هورمون ترشح می‌کند. گاهی غده تیروئید آنچنان بزرگ می‌شود که موجب اختلال در بلع غذا می‌شود.
کودکان مبتلا به گریوز دچار کمبود وزن همراه با اشتهای فراوان می‌شوند.
تغییرات رفتاری شامل بی قراری و تمرکز نداشتن، بد خوابی، خستگی، خواب آلودگی و افت درسی از جمله نشانه‌های بروز بیماری گریوز در کودک هستند. گاهی والدین، کودکان مبتلا به بیماری گریوز را با علایم بیش فعالی و تمرکز نداشتن نزد متخصصان می‌برند. این‌گونه کودکان باید به متخصصان غدد مراجعه کنند. تپش قلب، اگزوفتالمی (بیرون‌زدگی چشم)، لرزش، عرق، اسهال، بی قراری و خستگی از علایم ابتلا به بیماری گریوز است.
بیماری گریوز با داروهای ضد تیروئید، کنترل و غده تیروئید به تدریج کوچک‌تر می‌شود.
روش درمانی استفاده از «ید رادیواکتیو» در کودکان بیش از 10 سال استفاده می‌شود، اما این روش درمانی، غده تیروئید را به طور کامل از کار می‌اندازد و چون هورمون تیروئید برای سلامت بدن لازم است، کودک ناگزیر به استفاده از هورمون تیروئید تا آخر عمر خواهد شد.
روش جراحی نیز برای درمان بیماری گریوز به کار گرفته می‌شود، اما استفاده از این روش برای کودکان به دلیل داشتن عوارضی مانند از کار افتادن غده پاراتیروئید، اختلال خون‌رسانی در غده پاراتیروئید و گرفتگی صدا، توصیه نمی‌شود.
