-
سی لاکس
اشکال دارویی :
قرص 750 میلی گرمی
موارد مصرف :
این دارو برای برطرف ساختن کوتاه مدت یبوست بکار می رود
اجزاء فرآورده :
قرص سی لاکس حاوی 600 میلی گرم برگ سنا Cassia obovata ( معادل 15 میلی گرم سنوزید B) و 100 میلی گرم دانه گشنیز Coriandrum sativum می باشد.
مواد موثره :
هیدروکسی آنتراسن گلیکوزید ( سنوزید A,B) ،روغن های فرار نظیر لینالول و کوریاندرول.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر :
مطالعات در آزمایشگاه نشان داده است که سنوزیدهای A,B توسط باکتریهای روده بزرگ متابولیز شده ،تبدیل به مشتقات فعال Rhein-anthrone می گردند . این ترکیبات موجب تحریک و افزایش حرکات پریستالتیک روده و در نتیجه کاهش جذب آب و الکترولیتها شده و همچنین ترشح مایعات در روده بزرگ را از طریق تحریک ترشح فعال کلراید و مخاط افزایش می دهند . بر اساس گزارشات موجود، اثرات فوق احتمالا با افزایش بیو سنتز و آزاد سازی پروستا گلاندین ها ایجاد می شوند . روغنهای فرار اسانس زیره بعلت داشتن اثرات آنتی اسپاسمودیک مانع ایجاد درد و کرامپ ناشی از مصرف سنا می گردند .
تداخل دارویی
این دارو به دلیل تغییر رنگ و افزایش PH ادرار ممکن است با آزمایشهای تشخیصی ( مانند تعیین میزان اوروبیلینوژن ادرار و تعیین میزان استروژن به روش کوبر ) تداخل نماید . فرآورده های حاوی سنا با داروهای پایین آورنده پتاسیم خون مانند مدرهای تیازیدی ، آدرنوکورتیکوستروییدها ،ریشه شیرین بیان و گلیکوزیدهای قلبی تداخل اثر داشته و احتمالا ایجاد اختلالات قلبی و عصبی - عضلانی می نماید .
مقدارمصرف :
ملین : بزرگسالان 2-1 قرص در روز
کودکان بالاتر از 6 سال ، 1-0/5 قرص طبق دستور پزشک مصرف شود
مسهل : 3-2 قص بطور همزمان قبل از خواب مصرف شود
موارد احتیاط :
1- دفع کلیوی ترکیبات آنتراکینونی موجب تغییر رنگ ادرار ( زرد قهوه ای به قرمز ) همراه با افزایش PH می گردد
2- ملینها در خردسالان تا 6 سال بجز با دستور پزشک نباید مصرف شود
عوارض جانبی :
1- مصرف سنا ایجاد درد و کرامپ شکمی می نماید ولی این فرآورده بدلیل داشتن اسانس زیره احتمالا این عارضه را ایجاد نمی نماید .
2- مصرف طولانی مدت و دوزهای بالای این فرآورده موجب از بین رفتن کارایی روده ها ، اسهال و از دست دادن آب و الکترولیتها ( بویژه پتاسیم ) آلبومینوری و هماتوری می گردد .
3-مقادیر زیاد سنا ممکن است ایجاد نفریت کند
4-در افرادی که به مدت طولانی از ملین های آنتراکینونی استفاده نموده اند پیگمانتاسیون ملانوتیک مخاط روده ( Melanosis colic) مشاهده شده است . البته 12-4ماه پس از قطع مصرف دارو این عارضه از بین خواهد رفت
موارد منع مصرف :
1-این فرآورده مانند سایر ملین ها در بیماران مبتلا به تنگی و انسداد روده و ایلئوم ، دردهای شکمی ناشناخته ، خونریزی رکتوم با علت نامشخص ،بیماریهای التهابی روده و آپاندیسیت ممنوعیت مصرف دارد
2-استفاده طولانی از ملین های آنتراکینونی ایجاد وابستگی می نماید لذا مصرف طولانی مدت آنها ممنوع می باشد .
مصرف در حاملگی وشیردهی
1-مصرف این فرآورده در دوران بارداری تنها هنگامی توصیه می گردد که رژیم غذایی مناسب و ملین های فیبری موثرواقع نشده اند .
2-به علت احتمال ترشح مشتقات آنتراکینون در شیر مادر مصرف این فرآورده در دوران شیردهی توصیه
نمی گردد .
نکات قابل توصیه :
1- با توجه به اینکه اثرات سنا 10-8 ساعت پس از مصرف آن ظاهر می گردد بهتر است این فرآورده قبل از خواب مصرف شود
2-مصرف حداقل 8-6 لیوان آّب در روز برای کمک به نرمش دن مدفوع و جلوگیری از کاهش آب بدن بیمار ضروری است این امر به علت خروج حجم زیادی از آب یا مدفوع اهمیت دارد .
