كلاهك‌هاي بي‌آب قطبين ماه
كلاهك‌هاي بي‌آب قطبين ماه
براي سال‌ها دانشمندان درباره احتمال وجود آب در زير سطح قطبين ماه دست به گمانه‌زني مي‌زدند. اهميت اين پرسش البته تنها به كنجكاوي‌هاي علمي محدود نمي‌شد، بلكه پاسخ آن مي‌تواند آينده اكتشافات فضايي در ماه و همچنين احتمال سفرهاي فضايي و ايجاد شهرك‌نشين‌هاي مهاجر بر ماه را تعيين كند.
آب نه‌تنها نياز پايگاه‌هايي كه در آينده بر ماه تاسيس مي‌شوند را برطرف خواهد كرد كه خواهد توانست براي تامين منابع اكسيژن در اين شهرك‌ها مورد استفاده قرار گيرد و هيدروژن پنهان در آن نيز به عنوان سوخت سفاين آينده مورد بهره‌برداري قرار گيرد.
پيش از اين محققان باور داشتند كه اگر چنين منابع آب مايعي بر سطح ماه وجود داشته باشد بايد آن را در محل‌هايي يافت كه تحت تاثير كمترين تابش‌هاي خورشيدي هستند و در مناطقي مانند دره‌هاي تاريك پنهان شده‌اند.
يكي از مكان‌هايي بر سطح ماه كه هميشه مورد توجه دانشمندان جوينده آب بر اين قمر بوده است، گودالي به نام شاكلتون است؛ گودالي كه قطري معادل 20 كيلومتر و عمقي معادل 4 كيلومتر دارد و به دليل شرايط قرار‌گيري‌اش از يك سو و از سوي ديگر بنا بر داده‌هاي ماموريت‌هاي قبلي، شانس بالايي براي ميزباني از يك حوزه آب يخ زده در زير سطح يا حتي سطح يخ‌زده‌اي برايش تصور مي‌شد؛ اما اطلاعات جديدي كه مدار گرد ماه گرد ژاپني از اين گودال به زمين ارسال كرده است با اين نظريه سازگار نيست و امكان وجود آب بر ماه را بشدت كاهش مي‌دهد.
بنا بر مقاله‌اي كه دانشمندان اين مدار گرد در مجله ساينس منتشر كرده‌اند اعلام شده اگرچه از نظر دما اين منطقه براي شكل‌گيري سفره‌هاي يخ‌زده بسيار مناسب است، اما بررسي و تحليل داده‌هاي فضاپيما نشان مي‌دهد در اين ناحيه تنها خاك و سنگ معمولي وجود دارد. بدين ترتيب تلاش‌ها براي كشف آب در ماه ادامه خواهد يافت.
فضاپيماي چاندارين 1 كه هفته گذشته از سوي هندوستان عازم ماه شد نيز مجهز به ابزارهايي است كه بتواند نقشه سطحي دقيقي از ماه تهيه كند كه شايد بتواند كمكي در شناخت بيشتر منابع احتمالي آب منجمد بر سطح اين قمر باشد. به نظر مي‌رسد بار ديگر ماه در كانون توجه رويدادهاي فضايي قرار گرفته و بايد منتظر روزهاي پرهيجاني از پيشرفت‌هاي علمي و فناوري در اين‌باره باشيم.
