آيا سياره اي در آن دورها است؟
آيا سياره اي در آن دورها است؟
اگرچه در دوران ما پيدا شدن سياره اي فراخورشيدي خبر چندان عجيبي به شمار نمي رود اما تصوير برداري از شبه سياره اي در اطراف ستاره اي خورشيد مانند توانسته است بار ديگر توجهات را بسوي فراخورشيدي ها جلب كند
روز گذشته اخترشناسان دانشگاه تورنتو خبرنامه اي را منتشر كردند كه در آن اعلام شده بود اين دانشمندان توانسته اند با كمك تلسكوپ دو پيكر شمالي در موناكي هاوايي،جرمي را آشكار كنند كه احتملا نخستين تصوير از سياره اي در مدار ستاره ي معمولي و خورشيد مانند است
بنا بر اين گزارش 3 دانشمند اين طرح موفق شده اند تصويري از ستاره جوان 1RXS J160929.1-210524 كه حدود 500 سال تنوري با زمين فاصله دارد و همدم احتمالي آن تهيه كنند. اين گروه با بررسي طيفي اين همدم اعلام كرد اين جسم داراي جرمي معادل 8 برابر جرم مشتري بوده و در فاصله 330 واحد نجومي (فاصله زمين – تا خورشيد) از ستاره مادر خود قرار دارد. اين در حالي است كه د منظومه شمسي فاصله دورترين سياره (نپتون)تا خورشيد تنها 30 واحد نجومي است. ستاره مادر اگرچه بسيار جوان به شمار مي رود اما از نظر جرمي مشابه خورشيد است.
به گفته ديويد لافرنسير،كه رهبري اين گروه مطالعاتي را بر عهده داشته است،اين نخستين باري است كه جرمي سياره مانند در اطراف ستاره اي خورشيد مانند تصوير برداري مي شود و اگر ما بتوانيم ثابت كنيم كه اين جرم در بند گرانش ستاره مادر قرار درد گام بسيار مهمي در درك منظومه هاي سياره اي برداشته ايم.
تا كنون تنها اجرام سياره مانندي كه به طور مستقيم تصويري از آنها تهيه شده است، به سياره هاي سرگردان (كه در مدار هسچ سياره اي قرار ندارند )و يا سياره هايي مربوط مي شده است كه به دور كوتوله هاي قهوه اي در حال گردش بوده اند.
وجود جسمي با جرم معادل يك سياره در چنين فاصله دوردستي از يك ستاره موضوعي تازه و حيرت انگيز ارزيابي مي شود كه مي تواند نطريه هاي موجود مبني بر روش شكل گيري و گسترش و تحول سيارات فرخورشيدي را با چالش مواجه كند. به گفته مححقان طرح اين يافته بيش از هر چيز بر اين واقعيت تاكيد مي كند كه شايد بيش از يك سناريو براي شكل گيري دنيا هاي سياره اي متفاوت در جهان وجود داشته باشد.
اين تصوير با كمك دست آوردهاي جديد فناوري اژتيك سازگار به دست آمده است كه مي تواند تغيير ها و آشوب هاي جوي را تا حد امكان كاهش دهد. بررسي تصاوير فروسرخ و طيفي اين جرم مشكوك مشخص كرد كه اين جرم براي آنكه ستاره يا حتي كوتوله قهوه اي ژرجمي باشد بسيار سرد است و در عين حال سن بسيار كمي دارد.
در سالهاي آينده بايد اين ستاره و همدم مشكوك آن زير نظر گرفته شوند تا بتوان حركت مداري آن به دور ستاره را – اگر وجود داشته باشد – آشكار كرد. اگر فرض بر آن باشد كه وضعيت مداري اين دو جرم در بهترين شرايط ممكن براي ناظران زميني باشد حداقل 2 سال طول خواهد كشيد تا بتوان وضعيت دقيق مداري آن را تاييد كرد.
مارتين ون كركويژگ ،يكي از اعضا ين تيم تحقيقاتي گفت،ما براي ادامه جستجوي مستقيم سيارات به عمد ستاره هاي جوان را انتخاب كرده ايم چرا كه سيارات احتمالي اطراف اين ستاره ها هنوز فرصت خنك شدن پيدا نكرده اند و ما مي توانيم آنها را درخشان تر از سيارات متعلق به منظومه هاي سالخوردهه تر آشكار كنيم.
تخمين زده مي شود كه اين جرم مشتري گون، دمايي معادل 1800 كلوين،كه در مقايسه با مشتري در منظومه ما كه تنها 160 كلوين دما دارد،كره اي سوزان به شمار مي رود. ستاره مادر اين منظومه از رده طيفي K7 است و دماي آن 5 درصد خورشيد برآورد مي شود.
اين كشف در بخشي از فرآيند جستجو و مطالعه 85 ستاره جوان كه حدود 5 ميليون سال از زمان تولد آنها مي گذرد اتفاق افتاده است.
سياره هاي فراخورشدي نه تنها ديد ما را نسبت به وضعيت وجود دنياهايي متفاوت در فراسوي منظومه شمسي بهبود مي دهد كه به سوالات اساسي در خصوص پيدايش و تكامل خانه خودمان در كيهان نيز كمك خواهد كرد.
